Sermaye Piyasası Şurası’ndan (SPK) gayrimenkul yatırım iştiraklerine ait yapılan düzenlemede iştiraklerin portföy sınırlamaları, yatırım faaliyetleri, yapamayacakları işler, rehin ve sonlu birebir hak tesisi, ekspertiz pahasının kullanılması ve kar hissesi dağıtımına ait temellerde değişikliğe gidildi.
SPK’dan teşebbüs sermayesi yatırım fonlarına ait başka düzenlemede ise Teşebbüs Sermayesi Yatırım Fonlarına Ait Asıllar Bildirimi’nde yaptığı değişiklikler yer aldı.
İKİ DÜZENLEME DE RESMİ GAZETE’DE YAYINLANDI
Düzenlemeler Resmi Gazete’nin bugünkü sayısında yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Gayrimenkul yatırım iştiraklerine ait yapılan düzenlemede yapılan değişiklikler kapsamında, bildirimin portföy sınırlamalarına ait kısmında yer alan unsurlarda düzenlemeye gidildi.
YATIRIM KAIDEYE BAĞLANDI
Birebir kısımda yapılan düzenleme ile iştiraklerin münhasıran altyapı yatırım ve hizmetlerinden oluşan portföyü işletecek iştiraklerde en fazla faal toplamının yüzde 25’i, öteki iştiraklerde en fazla faal toplamının yüzde 49’u, bu varlıklar içerisinde yer alan yatırım emelli Türk Lirası cinsinden vadeli mevduat yahut katılma hesabı, yabancı para cinsinden vadeli ve vadesiz mevduat yahut özel cari ve katılma hesabına ise en fazla faal toplamının yüzde 10’u oranında yatırım yapabilmesi koşula bağlandı.
ÖZELLİK ARZ EDEN KARARLAR
Bildirimin özellik arz eden kararlar kısmında yer alan “Payları halka arz edilen iştirakler ile bu fıkrada sayılan taraflar ortasında olan ve bu fıkrada sayılan süreçlerin gerçekleştirilmesi emeliyle alınan idare şurası kararlarının şuranın özel durumların kamuya açıklanmasına ait düzenlemeleri çerçevesinde kamuya açıklanması, ayrıyeten karar oy birliğiyle alınmadığı takdirde yapılacak birinci genel heyet toplantısının gündemine alınarak ortaklara bilgi verilmesi gerekir.” unsuru yürürlükten kaldırıldı.
YATIRIM FAALİYETLERİ VE YATIRIM FAALİYETLERİNE AIT SINIRLAMALAR
Iştiraklerinin yatırım faaliyetleri ve yatırım faaliyetlerine ait sınırlamalarına yönelik asılların belirlendiği kısımda de kimi unsurlarda düzenleme yapıldı.
Düzenlemelere nazaran, paydaşlıklar alım satım karı yahut kira geliri elde etmek emeliyle arsa, arazi, konut, ofis, alışveriş merkezi, otel, lojistik merkezi, depo, park, hastane ve gibisi her türlü gayrimenkulü satın alabilecek, satabilecek, kiralayabilecek, kiraya verebilecek ve satın almayı yahut satmayı vadedebilecek.
ORTAKLAR HİÇBİR ŞİRKETTE SERMAYENİN YÜZDE 5’İNDEN FAZLASINA SAHİP OLAMAYACAK
Düzenlemeyle paydaşlıklar, faaliyete geçirilebilmesi için makul taban donanıma muhtaçlık duyan gayrimenkullerin kiraya verilmeden evvel tefrişini temin edebilecek.
YÜZDE 3’ÜNÜ AŞAN KOMITE FIYATI ÖDENMEYECEK
Iştirakler, kanunen ödemekle yükümlü oldukları vergi, harç ve gibisi öbür masraflar hariç olmak üzere varlıkların portföye alımı ve portföyden satımı sırasında varlık kıymetinin yüzde 3’ünü aşan komite fiyatı ödeyemeyecekler ve gibisi sarfiyatlar yapamayacaklar. Fakat yurt dışında yerleşik yabancı asıllı şahıslara yapılacak satışlarda bu karar uygulanmayacak.
IŞTIRAKLERIN YAPAMAYACAKLARI İŞLER
Yapılan düzenleme ile gayrimenkul yatırım iştiraklerinin yapamayacakları işler kısmında yer alan “ilişkili taraflarına rastgele bir mal yahut hizmet satımı sürecine dayanmayan borç veremezler” hususuna “sermayesine yüzde 100 iştirak ettikleri bağlı iştirakleri dışındaki” tabiri eklendi.
REHİN VE HUDUTLU BIREBIR HAK TESİSİ
Bildirimin ipotek, rehin ve sonlu tıpkı hak tesisine ait kararların belirlendiği kısmında yapılan değişiklikle, kat karşılığı ve hasılat paylaşımı yapılan projelerde, projenin gerçekleştirileceği emlakın sahiplerince iştirake, bedelsiz yahut düşük bedel karşılığı paydaşlık lehine üst hakkı tesis edilmesi yahut yerin devredilmesi halinde, projenin teminatı olarak arsa sahibi lehine iştirak portföyünde bulunan gayrimenkuller üzerine ipotek yahut öteki hudutlu tıpkı haklar tesis edilmesi mümkün kılındı.
EKSPERTİZ KIYMETININ KULLANILMASI
Bildirimin, ekspertiz pahasının kullanılması kısmında yapılan düzenlemelere nazaran, iştirakin portföyünde yer alan yahut alması planlanan gayrimenkuller, gayrimenkul projeleri, gayrimenkule dayalı haklar, altyapı yatırım ve hizmetlerine ait olarak yapılacak alım satım, kiralama ve gibisi süreçler tespit edilen ekspertiz pahaları dikkate alınarak gerçekleştirilecek.
Paydaşlık portföyündeki varlıkların uzun vadeli kiralama kontratına bahis edilmeleri durumunda, 5 yıllık devirler prestijiyle kira ekspertiz kıymetleri hazırlanacak bir değerleme raporuyla tespit ettirilecek.
KÂR HISSESI DAĞITIMI
Bildirim değişikliği kapsamında, gayrimenkul yatırım iştiraklerinin bilgi verme ve kamuyu aydınlatmasına ait kısımda de çeşitli düzenlemeler yapıldı. Ayrıyeten kelam konusu iştiraklerin kâr hissesi dağıtımına ait temelleri belirleyen süreksiz unsurda de mühlet uzatımına gidildi.
SPK’DAN TEŞEBBÜS SERMAYESİ YATIRIM FONLARINA AIT DÜZENLEME
SPK Teşebbüs Sermayesi Yatırım Fonlarına Ait Temeller Bildirimi’nde yaptığı değişiklikler, kapsamında bildirimde “girişim şirketleri”, “kurucu”, “portföy yöneticisi”, “portföy idare tebliği” kavramlarının tarifleri değiştirildi.
Bu kapsamda teşebbüs sermayesi yatırım fonu da tekrar tanımlanarak, “gayrimenkul ve teşebbüs sermayesi portföy idare şirketleri” de tarif kapsamına alındı.
FON PORTFÖYÜNÜN SAKLANMASI
Bildiri’de fon portföyünün saklanmasına ait kısımda yer alan hususta yapılan değişikliğe nazaran, teşebbüs sermayesi yatırımı yapılması ve teşebbüs sermayesi yatırımlarından çıkış gerçekleştirilmesi öncesinde bu süreçlere ait bilgi ve evrakların örnekleri süreçlerin gerçekleştirilmesinden makul bir müddet evvel portföy saklama bildirisi kapsamındaki sorumluluklarının yerine getirilebilmesini teminen portföy saklayıcısına gönderilecek.
FONUN TEMSİLİ
Teşebbüs Sermayesi Yatırım Fonlarına Ait Asıllar Bildirisi’nde yapılan değişiklikler kapsamında, fonun temsiline ait kararlarda de düzenlemeye gidildi. Buna nazaran, fonu tüm faaliyetlerde temsil eden idare şurasının bu yetkisini kurucunun birinci derece imza yetkisine sahip işçisine de devredebilmesinin önü açıldı. Ayrıyeten, değişiklik doğrultusunda fonun teşebbüs sermayesi portföyünün idaresi kapsamındaki temsilinin, idare heyeti kararı ile yatırım komitesine devredilmesi de mümkün kılındı.
FON KATILMA HISSELERININ İHRACI
Kurucu ve yöneticinin tertip yapısının tekrar düzenlendiği yeni bildiride, fonun kuruluşu kısmına yeni bir husus eklenerek, katılma hisselerinin yatırımcılara satışına başlanmadan evvel kurucu ve portföy yöneticisi tarafından fon katılma hisselerinin kendi portföyüne alınabileceği, gerekçeli idare konseyi kararıyla fona borç verilebileceği karara bağlandı.
FON KATILMA HISSELERININ SATIŞI VE FONA İADESİ İLE YATIRIMCILAR ORTASINDA DÖNEMI
Bildirimin, bilgilendirme dokümanlarında yapılacak değişiklikler kısmında de düzenlemeye gidilirken, fon katılma hisselerinin satışı ve fona iadesi ile yatırımcılar ortasında dönemine yönelik asıllar değiştirildi.
Bildirimde yapılan değişiklikler ile teşebbüs şirketlerine ve teşebbüs sermayesi yatırımlarına ait temeller da yine belirlendi.
Bu doğrultuda, teşebbüs şirketlerini tanımlayan unsur tekrar belirlendi.
YATIRIM SINIRLAMALARININ SAĞLANAMAMASI HALİNDE FONUN FAALİYETLERİNE SON VERİLECEK
Bildirimin, fon portföyünde yer alan teşebbüs sermayesi yatırımlarının idaresinde uyulması gereken sınırlamalara ait kısımda de düzenleme yapılırken, ilgili kısımda yer alan şu unsur yürürlükten kaldırıldı:
“Asgari yatırım sonlarının teşebbüs sermayesi yatırımlardan tam çıkış gerçekleştirilmesi yahut teşebbüs şirketlerinin iflas etmesi nedenleriyle sağlanamaması durumunda, konseye mühlet talebiyle müracaatta bulunulması ve müracaatın şuraca uygun görülmesi koşullarıyla kurucuya ve varsa portföy yöneticisine taban yatırım hududunun tekrar sağlanması için kelam konusu yatırımdan çıkışın gerçekleştiği hesap periyodu sonundan itibaren 2 yıl mühlet verilebilir. Fakat bu müddet minimum yatırım sonunun sağlanamadığı yıl dahil olmak üzere son 5 yıl içinde en fazla bir kere kullanılabilir. Şuraca verilen mühletin sonunda da minimum yatırım sonunun sağlanamaması halinde fonun yatırım faaliyetlerine son verilerek, müddetin bitiminden itibaren en geç 2 yıl içinde fon içtüzüğü kurucu tarafından ticaret sicilinden terkin ettirilir. Buna ait dokümanlar 6 iş günü içinde konseye gönderilir.”
TAAHHÜT EDİLEN KAYNAĞIN TAHSİL MÜDDETI 1 YILDAN 2 YILA ÇIKARILDI
Bildiride fon portföyünde yer alan varlıkların değerleme temellerine ait yapılan düzenleme ile teşebbüs sermayesi yatırımlarının bedelinin minimum olarak hesap periyodu sonu prestijiyle tespit edilmesi zarurî kılındı.
FONLAR ALTIN VE BAŞKA EMTİALARA YATIRIM YAPABİLECEK
Teşebbüs sermayesi yatırımları dışındaki yatırımlara ait sınırlamalar kısmında yapılan değişiklikle, fonların altına, öbür değerli madenlere ve öbür emtialara ve bunlara dayalı vadeli süreç mukavelelerine yatırım yapmasının önü açıldı.
Fakat, “fonların sermaye piyasası araçlarını açığa satamayacağı”, “kredili menkul değer süreci yapamayacağı” ve “sermaye piyasası araçlarını ödünç alamayacağı” kararları gizli tutuldu.
FONLAR İÇİN KAMUYU AYDINLATMA PLATFORMU SAYFASI OLUŞTURULACAK
Performans fiyatı ve fon toplam masraflarına ait temellerin tekrar belirlendiği bildirimde, kredi süreçleri ile repo süreçlerine ait sınırlamalar düzenlendi.
Buna nazaran, fonlar, fon toplam bedelinin azami yüzde 50’si oranında kredi yahut faizsiz finansman kullanabilecek. Kredi yahut faizsiz finansman kullanımının gerçekleştiği hesap periyodu ile sonrasındaki hesap devirleri sonunda açıklanan fiyat raporlarında kelam konusu orana ahenk sağlanması gerekli olacak.
Kredi yahut faizsiz finansman kullanılması halinde bunların niteliği, meblağı, faizi, ödenen kurul ve masraflar, alındığı tarih ve kuruluş ile geri ödeme tarihine ait bilgiler hesap periyodunu takip eden 30 gün içinde en uygun haberleşme vasıtasıyla katılma hissesi sahiplerine bildirilecek.
Ensonhaber
