Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 2015’te ziyarete açılan Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi, insanlığın birinci çağlarından günümüze kadar uzanan serüvenini, tarihi eser,canlandırma ve imitasyonlarla ziyaretçilere görme imkanı sunuyor.
MOZİKLERE ÖZEL İNCELEME
“Tarihin sıfır noktası” olarak nitelendirilen Göbeklitepe ile kentin birçok noktasında devam eden hafriyatlarda çıkan eserler ile Amazon bayanlarının resmedildiği eşsiz mozaikler, alanında uzman restoratörler tarafından titizlikle inceleniyor.
Müze bünyesindeki laboratuvarlarda hassas süreçlerden geçirilen eserler, gelecek nesillere ulaştırılması için itinayla muhafaza altına alınıyor.
ESERLER, PERİYODİK OLARAK DENETİM EDİLİYOR
Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi Müdürü Celal Uludağ, kazılardan elde edilen ve müzede sergilenen yapıtların gelecek jenerasyonlara aktarılmasının değer arz ettiğini belirterek, bu kapsamda yapıtların laboratuvarda alanında uzman şahıslar tarafından periyodik aralıklarla denetimlerinin yapıldığını söyledi.
MOZAİKLERE ÖZEL PAKLIK
Müze bünyesinde 3 laboratuvarın bulunduğunu, hafriyat çalışmalarında elde edilen yapıtların birinci olarak burada fotoğraflanarak belgelendirildiğini söz eden Uludağ, şöyle konuştu:
“Şanlıurfa Arkeoloji Müzesi laboratuvarları hem ekipman olarak hem de işçi olarak kâfi donanıma sahiptir. Gelen eserler cinsine, niteliğine nazaran bu laboratuvarlarda onarıma tabi tutulmaktadır. Ayrıyeten bizim laboratuvar dışında da yerinde yaptığımız müdahaleler bulunmaktadır. Bilhassa arkeolojik hafriyat alanlarındaki müdahaleler çok değerlidir. Taşınmaz kültür varlığı niteliğinde olan mozaikler bu manada bilhassa toprakta restorasyona-konservasyona, paklığa tabi tutulmaktadır. Bu yapıtların periyodik olarak gerekli bakımları yapılmaktadır.”
5 BİN METREKARELİK MOZİK MÜZESİ
Celal Uludağ, müzede vazife yapan alanında uzman restoratörlerin uygun tekniklerle yapıta hiçbir formda ziyan vermeden çalışma yaptığını aktararak, laboratuvar bünyesinde taş, pişmiş toprak, bronz, demir, gümüş, altın, kemik, cam üzere her türlü materyal kümesine restorasyon-konservasyon sürecini gerçekleştirdiklerini vurguladı.
Müze kompleksi içerisinde yer alan 5 bin metrekarelik alana sahip Haleplibahçe Mozaik Müzesi’nde savaşçı “amazon kadınları”na ilişkin dünyadaki birinci mozaik örneğinin yer aldığını ve bu alandaki yapıtların yerinde titizlikle korunduğunu anlatan Uludağ, şunları kaydetti:
“Burada Roma periyoduna tarihlenen bir saray yapısı var ve içerisinde de çeşitli mozaikler resmedilmiş. Bilhassa bu mozaiklerin üzerindeki mitolojiler, betimlemeler çok değerli. Bunlardan en değerlisi de amazon bayanlarının resmedilmiş olduğu mozaikler. Mozaik müzemiz daima restoratör arkadaşlarımız tarafından denetim ediliyor, bozulmalar, kirlenmeler, tozlanmalar hepsi müdahalelerle temizleniyor. Bilhassa mozaikler üzerinde çok titizlikle çalışmamız gerekiyor, arkadaşlarımız süngerler ve yumuşak uçlu fırçalarla mozaik üzerindeki toz katmanını suyla alıyorlar. Tabi suyun mozaiklerin altına işlememesi çok değerli, bu noktada yeniden suyu süngerle emerek paklık çalışmalarını gerçekleştiriyorlar. Bu denetimler restoratörlerimiz tarafından rutin olarak gerçekleştiriliyor.”
“SABIR GEREKTİREN BİR İŞ”
Müzede vazifeli restoratör Ayşenur Çömlekçi ise kendilerine gelen yeni yahut müzedeki yapıtları birinci olarak fotoğraflayarak kayıt altına aldıklarını ve gerekli tutanak süreçlerini gerçekleştirdiklerini belirtti.
Yapıtın yapısına nazaran gereçler kullanarak süreçleri gerçekleştirdiklerini anlatan Çömlekçi, “Eserin cinsine nazaran pişmiş toprak olabilir, taş olabilir, bronz olabilir, gümüş olabilir ne üzere müdahale gerekiyorsa ona nazaran gereç ve alet kullanıp sürecimizi gerçekleştiriyoruz. Bu işte çok sabırlı olmamız gerekiyor zira yaptığımız bir müdahaleden ötürü dönüşü güç olan bir şeyle karşılaşabiliriz, o yüzden çok yavaş ve hassas davranıyoruz.” diye konuştu.
“BİR ANNE, BEBEĞİNE YAKLAŞIR GİBİ”
Restoratör Tanju Yıldırım da yüzeyinde bozulmalar olan toprak kaba gerçekleştirdiği müdahale evrelerini anlatarak, “Alkol, su karışımıyla yüzeydeki kalker ve sertleşmiş toprak katmanını öncelikle yumuşatıyoruz. Daha sonra mekanik olarak yüzeyden yumuşayan kesimleri temizleyerek arındırıyoruz. Genelde kap üzerinde daha lokal paklığa gidiyoruz. Amacımız en az müdahale azamî müdafaa. Hasebiyle yalnızca bozulmaya yönelik bölgelerde lokal olarak eserler üzerinde çalışmalarımızı yürütüyoruz.” dedi.
Çalışmalarını basamak aşama ve denetimli bir biçimde gerçekleştirmek zorunda olduklarını söz eden Yıldırım, “Elimizdeki eserler kırılgan olabildiği için biz de çok nazik bir biçimde yapıta yaklaşıp müdahalelerimizi gerçekleştiriyoruz. Gözden kaçabilecek en ufak bir ayrıntıda geri dönüşü olmayan kusurlar olabilir. Bu nedenle biz de yapıta bir annenin bebeğine yaklaştığı hassasiyetle yaklaşıyoruz.” tabirlerini kullandı.
Ensonhaber
