TRT1 ekranlarının yeni tarih periyot dizisi Barbaroslar: Akdeniz’in Kılıcı ile birlikte merak konusu olan Barbaros Hayrettin Paşa kimdir, ne vakit yaşadı, nasıl öldü araştırılıyor.
Barbaroslar: Akdeniz’in Kılıcı ; Sipahi Yakup Ağa’nın dört oğlu olan İshak, Oruç, Hızır ve İlyas’ın, Barbaros kardeşlere dönüşme serüvenini anlatıyor. Seyirciler, tarihi bilgilere dair araştırmaları sürdürürken Barbaros Hayrettin Paşa en çok merak edilen isimler ortasında bulunuyor.
Osmanlı denizcisi, ismini 7 cihana duyuran Kaptan-ı Derya, Oruç Reis’in kardeşi Hızır Reis ismiyle bilinen Barbaros Hayrettin Paşa, kızıl sakallarıyla da tanınıyor.
Pekala Barbaros Hayrettin Paşa kimdir? Hızır Reis Barbaros Hayrettin Paşa ne vakit ve nasıl öldü? İşte ömrü, vefatı ve tarihteki yeri…
BARBAROS HAYRETTİN PAŞA (HIZIR REİS) KİMDİR?
Hayreddin Paşa, Selanik Vardar Ağalarından ve Midilli fatihlerinden Arnavut yahut Türk bir sipahi olan babası Vardari Yakup Ağa ile ada halkından Rum Katerina’nın dört oğlundan biri olarak 1470’li yıllarda Midilli adasında doğdu.
BARBAROS İSMİNİN MANASI
Kendisine verilen “Barbaros” lakabı, İtalyanca “kızıl sakal” manasındaki “barba rossa”dan gelir.
Barbaros ismi aslında ağabeyi Oruç Reis’e aittir; fakat onun vefatından sonra kendisi tarafından da kullanılmıştır.
ASLINDA KORSANDI
Oruç Reis, genç yaşta kardeşi İlyas ile birlikte deniz ticareti yaparken, Ege Denizi’nde Rodos Şövalyelerine tutsak düştü. Hür kaldıktan sonra, yaşadığı olayın tesiriyle tüccar yerine korsan olmaya karar verdi. Bir mühlet sonra kardeşi Hızır Reis de ticareti bırakıp ona katıldı.
Akdeniz kıyılarına akınlar düzenleyip, ganimetler elde ettiler. Cerbe adasını üs olarak kullanan Hızır Reis ve ağabeyi Oruç Reis’in ünü bütün Akdeniz’e yayıldı. İki kardeş Tunus Sultanı Muhammed ile anlaşarak Tunus’taki Halkü’l-Vaâd (La Gaulette) liman kalesini kullanmaya başladı.
Hızır ve Oruç, ele geçirdiği ganimetin beşte birini Tunus sultanına veriyor, kalan malları Tunus pazarında satıyorlardı.
OSMANLI DEVLETİ’NİN DONANMASININ BAŞINA GEÇTİ
Hızır ve Oruç 1516’da ele geçirdikleri yüklü bir gemiyi armağan olarak Piri Reis himayesinde Osmanlı Padişahı Yavuz Sultan Selim’e gönderdiler. Bunun üzerine Yavuz Sultan Selim de onlara verdiği dayanağın bir tabiri olarak armağanlar yolladı.
Oruç Reis ve Hızır Reisi’in, ağabeyleri İshak’ın da kendilerine katılmasından sonra korsanlıkla yetinmeyip Kuzey Afrika’da toprak edinmeye başladılar.
1516-1517’de İspanyollara karşı savaştılar ve Tenes, Tlemsen ve Oran kentlerini ele geçirerek Cezayir’i kontrollerine aldılar.
KAPTAN-I DERYA OLMASI
Hızır Reis 1520-1525 ortasında Avrupa’nın Akdeniz kıyılarını vurarak büyük ganimetler elde etti. 1525’te Cezayir’i yine ele geçirdi. Sonraki yıl Jijel’e baskın düzenleyen Cenevizli Amiral Andrea Doria’yı mağlubiyete uğrattı.
I. Süleyman’ın Alman seferi sırasında Andrea Doria’nın Mora kıyılarına saldırması Osmanlıları güç duruma düşürdü. Bunun üzerine Yasal, Hızır Reis’i İstanbul’a çağırdı ve 1533’te “Hayreddin” ismini verdiği Hızır Reis’i Osmanlı donanmasının başına Kaptan-ı Derya olarak atadı.
PREVEZE DENİZ SAVAŞI
Osmanlıların Akdeniz’deki kontrolünün artması üzerine, Papalık, Venedik, Ceneviz, Malta, İspanya ve Portekiz gemilerinden oluşan bir “Haçlı donanması” kuruldu ve başına Andrea Doria getirildi.
Osmanlı donanması ile Haçlı donanması 1538’de Arta Körfezi önlerinde karşılaştı. Haçlıların 600’den fazla gemisi vardı. Bunun 308’i harp teknesi olup, 120’si en büyük oturak gemileriydi. Haçlılar donanmaya on binlerce forsadan öteki 60 bin asker bindirmişlerdi.
Hayreddin Paşa komutasında ise 122 kadırga ve forsalar dışında 20 bin asker vardı. Toplamı 80 bin kişiyi bulan bir deniz savaşı daha evvel hiç görülmemişti. Savaş sonucunda haçlı donanması 128 gemisini kaybetmiş, 29’u da Osmanlı denizcileri tarafından ele geçirilmişti.
Hayreddin Paşa hiçbir gemisini kaybetmezken 400 kadar leventi savaşta ölmüştü. Hayreddin Paşa, tarihe Preveze Deniz Savaşı olarak geçen savaşın mutlak galibiyetini Osmanlı Devleti’ne kazandıran Kaptan-ı Derya olarak ismini tarihe yazdıracaktı. Bu zafer Osmanlı Devleti’nin Akdeniz’deki egemenliğini pekiştirdi.
HIZIR REİS NASIL ÖLDÜ?
Kutsal Roma-Cermen İmparatoru Şarlken, Preveze’nin öcünü almak için 1541’de Cezayir’e saldırdıysa da başarılı olamadı. Bu ortada Fransa Hükümdarı I. François, Şarlken’e karşı Osmanlılardan yardım isteyince Yasal, Barbaros’u Fransa’nın Akdeniz kıyılarına gönderdi.
Barbaros, Toulon’da Fransız donanmasıyla birleşerek 1543’te Nice’i aldı (Nice Kuşatması). Sonraki yıl İstanbul’a dönen Barbaros Hayreddin Paşa, 4 Temmuz 1546’da burada öldü, Beşiktaş’taki türbesine defnedildi.
Ensonhaber
