Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) aralık ayında Tüketici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) yüzde 1,25 arttığını ve yıllık enflasyonun yüzde 14,60 olduğunu açıkladı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) Aralık Ayı Fiyat Gelişmeleri Raporunda, yıllık enflasyondaki artışın ana belirleyicisinin temel mallar olduğu ve güçlü mal ve giyim kümelerindeki ayrışmanın sürdüğü kaydedildi.
YILLIK ENFLASYONDAKİ ARTIŞIN ANA BELİRLEYİCİSİ TEMEL MALLAR
Rapora nazaran, yıllık enflasyondaki artışın ana belirleyicisi temel mallar olurken, güçlü mal ve giyim kümelerindeki ayrışma sürdü. Güçlü mallarda birikimli döviz kuru tesirleri, talep şartları ve memleketler arası metal fiyatlarındaki gelişmelere bağlı olarak fiyat artışları alt kalemler genelinde güçlü seyretti. Bu görünüm altında, B ve C göstergelerinin yıllık enflasyonu ve eğilimleri yükseldi. Bu devirde petrol fiyatlarındaki artışla birlikte güç enflasyonu yükselirken, hizmet enflasyonundaki artış görece hudutlu kaldı. Besin kümesinde yıllık enflasyon baz tesiriyle sonlu ölçüde gerilese de temel girdi niteliğindeki ziraî emtia fiyatlarındaki gelişmelerin de tesiriyle fiyatlar artış eğilimini sürdürdü.
Bu devirde B ve C endekslerinin yıllık değişim oranları sırasıyla 0,80 ve 1,05 puan artarak yüzde 14,52 ve yüzde 14,31 olarak gerçekleşti. Alt kümelerin yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, bir evvelki aya nazaran temel mal, güç ve hizmet kümelerinin katkıları sırasıyla 0,49, 0,16 ve 0,06 puan arttı, alkol-tütün-altın ve besin kümelerinin katkıları sırasıyla 0,13 ve 0,01 puan azaldı.
HABERLEŞME HİZMETLERİ FİYATLARINDA İNTERNET FİYATI KAYNAKLI ARTIŞ KAYDEDİLDİ
Rapora nazaran, hizmet fiyatları aralık ayında yüzde 0,59 arttı, küme yıllık enflasyonu 0,24 puan yükselişle yüzde 11,66 oldu. Yıllık enflasyon lokanta-otel ve ulaştırma hizmetlerinde yataya yakın seyrederken, öbür alt kümelerde yükseldi.
KONAKLAMA KÜMESİNDE YAVAŞLAMA
Mevsimsellikten arındırılmış bilgiler, konaklama kümesinde daha besbelli olmak üzere lokanta-otel kümesi aylık artışında bir ölçü yavaşlamaya işaret etti. Haberleşme hizmetleri fiyatlarında ise internet fiyatı kaynaklı artış kaydedildi. Öteki hizmetler kümesinde sıhhat hizmetleri, sigorta ve avukatlık fiyatlarındaki artışlar öne çıktı.
SAĞLAM MAL YILLIK ENFLASYONU YÜZDE 30,40’A ULAŞTI
Temel mal enflasyonu aralıkta 1,92 puan artışla yüzde 17,24 oldu. Bu devirde yıllık enflasyon, sağlam mal ve öbür temel mallarda yükselirken, giyim ve ayakkabı kümesinde geriledi. Sağlam tüketim malları kümesinde fiyat artışları alt kalemler geneline yayıldı, Türk lirasındaki paha kaybının gecikmeli yansımaları, süratli kredi genişlemesine bağlı talep taraflı ögeler ve memleketler arası metal fiyatlarındaki artışlar bu görünümde belirleyici oldu. Böylece sağlam mal yıllık enflasyonu yüzde 30,40’a ulaştı.
Bu periyotta öteki temel mal enflasyonunda döviz kurunun gecikmeli tesirlerine bağlı kademeli yükseliş devam etti. Öteki taraftan, giyim ve ayakkabı kümesinde zayıf seyreden sektörel talep şartlarının tesiriyle fiyatlar bir evvelki yıl düzeyinin altına geriledi.
KÜME ENFLASYONU ÜZERİNDE ELEKTRİK, DOĞALGAZ VE İSTANBUL ŞEBEKE SUYU FİYAT AYARLAMALARININ TESİRİ GÖRÜLECEK
Rapora nazaran, güç fiyatları aralık ayında yüzde 1,47 arttı. Bu periyotta akaryakıt fiyatları milletlerarası petrol fiyatlarını takiben yüzde 3,50 yükseldi, katı yakıtlar ve doğal gaz fiyatları ise sırasıyla yüzde 0,75 ve 0,68 arttı. Bu gelişmelerle güç yıllık enflasyonu 1,36 puan artarak yüzde 5,64 olarak gerçekleşti.
Ocak ayında, küme enflasyonu üzerinde elektrik, doğalgaz ve İstanbul şebeke suyu fiyat ayarlamalarının tesiri görülecek. Besin ve alkolsüz içecekler kümesinde aralıkta yüzde 2,53 artış gözlenmesine karşın küme yıllık enflasyonu baz tesiri kaynaklı olarak 0,47 puan azaldı ve yüzde 20,61 oldu.
Bu devirde yıllık enflasyon işlenmemiş besin kümesinde 0,68 puan azalışla yüzde 26,34’e, işlenmiş besin kümesinde ise 0,40 puan azalışla yüzde 15,52’ye geriledi. İşlenmemiş besin kümesinde mevsimsellikten arındırılmış datalar, taze meyvede daha bariz olmak üzere taze meyve zerzevat fiyatlarında artışa işaret etti. Öbür işlenmemiş besinde, yumurta (yüzde 12,86), pirinç (yüzde 5,75), tavuk eti (yüzde 5,49) ve bakliyat (yüzde 2,62) kalemlerindeki süratli fiyat artışlarının aralık ayında da devam ettiği ve yıllık enflasyonun epey yüksek seviyelerde seyrettiği gözlendi. Bu periyotta genele yayılan fiyat artışlarının gözlendiği işlenmiş besinde aylık fiyat artışı yüzde 1,70 oldu.
EKMEK VE TAHILLAR KÜMESİ YÜZDE 1,61 ARTTI
Memleketler arası buğday fiyatlarının da yansımasıyla ekmek ve tahıllar kümesi yüzde 1,61 artarken, gerek döviz kurunun gecikmeli tesirleri gerekse memleketler arası fiyatlara bağlı olarak katı ve sıvı yağ fiyatları yüzde 5,09 yükseldi. Bu gelişmelerle taze meyve-sebze dışı besin kümesi yıllık enflasyonu hudutlu bir düşüşle yüzde 18,06 oldu. Özetle, besin yıllık enflasyonunda baz tesiri kaynaklı düşüşe rağmen döviz kurunun gecikmeli tesirleri ile milletlerarası ziraî emtia fiyatlarının seyri tesirli olmaya devam etti.
GÜÇ FİYATLARINDAKİ ARTIŞTA PETROL ESERLERİ BESBELLİ FORMDA ÖNE ÇIKTI
Yurt içi üretici fiyatları geçen ay yüzde 2,36 yükseldi, yıllık enflasyon 2,04 puan artarak yüzde 25,15 oldu. Üretici fiyatlarında gözlenen bu artışta birikimli döviz kuru tesirleri ve memleketler arası emtia fiyatlarındaki yükseliş eğiliminin yanı sıra kimi dallardaki arz kısıtları ve güçlü talep şartları da rol oynadı. Bu periyotta, bilhassa endüstriyel metal, petrol ve ziraî emtia fiyatları bariz bir artış kaydetti. Petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarının eğilimi bir ölçü gerilemekle birlikte yüksek düzeyini korudu.
YILLIK ENFLASYON TÜM ALT KÜMELERDE YÜKSELDİ
Ana sanayi kümelerine nazaran incelendiğinde, yıllık enflasyon tüm alt kümelerde yükseldi. Aylık bazda orta malları kümesi fiyat artışında demir-çelik, inşaat orta girdileri ve kağıt eserleri öne çıkarken, sermaye malı fiyatlarındaki yükselişte metal yapı eserleri ile makineler tesirli oldu. Sağlam tüketim malları fiyatlarında konut aletleri ve tüketici elektroniği eserlerinde fiyat artışları izlenirken, memleketler arası altın fiyatlarındaki gerilemeye bağlı olarak mücevherat kaleminde bir ölçü düşüş görüldü.
Ensonhaber
