Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla sunulan tezkerede, Libya’da Şubat 2011’de meydana gelen olayları takip eden süreçte demokratik kurumların inşa edilmesine yönelik uğraşların artan silahlı çatışmalar nedeniyle akamete uğradığı, ülkede parçalanmış bir yapı ortaya çıktığı hatırlatıldı.
Tezkerede, Libya’da ateşkesin tesis edilmesi, siyasi bütünlüğün sağlanması ve işleyen bir devlet düzeneğinin kurulmasının mümkün olamaması üzerine, Libya’da barış ve istikrarın tesisini teminen Birleşmiş Milletler (BM) kolaylaştırıcılığında, Libya’daki tüm tarafların iştirakiyle yürütülen ve yaklaşık bir yıl süren Libya Siyasi Diyaloğu sonucunda, Libya Siyasi Mutabakatı’nın 17 Aralık 2015’te Fas’ın Suheyrat kentinde imzalandığını belirtildi.
2019’DA TÜRKİYE’DEN DAYANAK TALEBİ BULUNULDU
Libya Siyasi Mutabakatı kapsamında oluşturulan Ulusal Mutabakat Hükümeti’nin (UMH), BM Güvenlik Kurulunun (BMGK) 2259 (2015) sayılı kararı uyarınca memleketler arası toplum tarafından Libya’yı temsil eden tek ve legal hükümet olarak tanındığına işaret edilen tezkerede, BMGK’nin 2259 sayılı kararının, Libya Siyasi Muahedesi’nin uygulanması ile UMH dahil kelam konusu mutabakatta atıfta bulunulan Libya kuruluşlarının desteklenmesine davette bulunduğu söz edildi.
Tezkerede, Libya Siyasi Mutabakatı’nda yeri bulunmayan, bu çerçevede hem ulusal hem memleketler arası bakımdan gayrimeşru nitelik taşıyan kelamda Libya Ulusal Ordusu’nun, 4 Nisan 2019’da başşehir Trablus’u ele geçirmek ve UMH’yi devirmek gayesiyle başlattığı, sivilleri ve sivil alt yapıyı da gaye alan, Libya’nın bütünlüğü ve istikrarını tehdit eden, DEAŞ, El-Kaide ve öbür terör örgütleri, yasa dışı silahlı kümeler ile yasa dışı göç ve insan ticareti için uygun ortam oluşturan atakları üzerine UMH’nin Aralık 2019’da Türkiye’den takviye talebinde bulunduğu bildirildi.
“TÜRKİYE LİBYA’DA KALICI ATEŞKESİN TESİSİNE GÜÇLÜ TAKVİYESİNİ SÜRDÜRÜYOR”
Müteakip süreçte UMH’nin, ülkenin bütünlüğüne kasteden bu taarruzları durdurduğu, böylelikle Libya’nın Türkiye ve tüm bölge için güvenlik riski teşkil edecek bir kaosa ve istikrarsızlığa sürüklenmesinin önlendiği, ülkede BM’nin kolaylaştırıcılığında, Libyalıların öncülüğünde ve sahipliğinde ateşkes ve siyasi diyalog sürecinin önünün açılabildiği vurgulanan tezkerede şunlar kaydedildi:
“Türkiye, BM öncülüğünde ilgili BMGK kararları çerçevesinde memleketler arası meşruiyet kapsamında yürütülen, Libya’nın egemenliğinin, toprak bütünlüğünün ve siyasi birliğinin korunmasına, ülkede kalıcı bir ateşkesin tesisine, ulusal uzlaşıyı sağlayacak siyasi diyalog eforlarına güçlü takviyesini sürdürmektedir.
Türkiye ile Libya ortasında imzalanan ve yürürlüğe giren Akdeniz’de Deniz Yetki Alanlarının Sonlandırılmasına Ait Mutabakat Muhtırası’yla daha da gelişen iki ülke ortasındaki tarihi, siyasi ve ekonomik esaslı bağlantılar dikkate alındığında, Libya’da ateşkes ve siyasi diyalog sürecinin devamı ile bu sürecin sonucunda barışın tesisi ve istikrarın sağlanması Türkiye açısından büyük ehemmiyeti haizdir.”
‘ÇATIŞMALARIN TEKRAR BAŞLAMASI ÖNLENMELİ’
Türkiye’nin, bu kapsamda Libya ile imzalanan ve yürürlüğe giren Güvenlik ve Askeri İş Birliği Mutabakat Muhtırası kapsamında Libya’nın güvenliğine katkı sağlayacak eğitim ve danışmanlık takviyesine devam ettiğine işaret edilen tezkerede, gelinen evrede Libya’da kalıcı ateşkesin ve siyasi diyalog sürecinin sonuçlandırılması ve kurumların birleştirilmesinin şimdi mümkün olamadığına işaret edildi.
Kelamda Libya Ulusal Ordusu’nun, dış güçlerin takviyesiyle Libya’nın orta ve doğu bölgelerindeki askeri tahkimatının sürdüğü anlatılan tezkerede, BM himayesinde yürütülen askeri ve siyasi görüşmelerin sonuçlanmasını teminen çatışmaların tekrar başlamasının önlenmesinin değer taşıdığını vurgulandı.
“TÜM BÖLGE İÇİN NEŞET EDEN RİSK VE TEHDİTLER DEVAM EDİYOR”
Bu kapsamda, ülkeden Türkiye dahil tüm bölge için neşet eden risk ve tehditlerin devam ettiği, kelamda Libya Ulusal Ordusu’nun taarruzlarının ve çatışmaların tekrar başlaması halinde Türkiye’nin gerek Akdeniz havzasındaki gerek Kuzey Afrika’daki çıkarlarının olumsuz etkileneceği söz edilen tezkerede, şunları kaydedildi:
“Bu mülahazalarla Türkiye’nin ulusal çıkarlarına yönelik her türlü tehdit ve güvenlik riskine karşı memleketler arası hukuk çerçevesinde gerekli her türlü önlemi almak, Libya’daki gayrimeşru silahlı kümeler ile terör örgütleri tarafından Türkiye’nin Libya’daki menfaatlerine yönelebilecek taarruzları bertaraf etmek, kitlesel göç üzere öteki mümkün risklere karşı ulusal güvenliğimizin idame ettirilmesini sağlamak, Libya halkının muhtaçlığı olan insani yardımları ulaştırmak, UMH tarafından talep edilen takviyesi sürdürmek, bu süreç sonrasında meydana gelebilecek gelişmeler istikametinde Türkiye’nin yüksek menfaatlerini tesirli bir halde korumak ve kollamak, gelişmelerin seyrine nazaran ileride telafisi güç bir durumla karşılaşmamak için hızlı ve dinamik bir siyaset izlenmesine yardımcı olmak üzere hudut, şümul, ölçü ve vakti Cumhurbaşkanınca takdir ve tayin olunacak halde, Türk Silahlı Kuvvetlerinin gerektiği takdirde Türkiye hudutları dışında harekat ve müdahalede bulunmak üzere yabancı ülkelere gönderilmesi, bu kuvvetlerin Cumhurbaşkanının belirleyeceği temellere nazaran kullanılması ile risk ve tehditlerin giderilmesi için her türlü önlemin alınması ve bunlara imkan sağlayacak düzenlemelerin Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek asıllara nazaran yapılması için Anayasa’nın 92’nci unsuru uyarınca 2 Ocak 2020 tarihli ve 1238 sayılı Türkiye Büyük Millet Meclisi Kararıyla verilen müsaadenin müddetinin 2 Ocak 2021’den itibaren 18 ay uzatılması konusunda gereğini bilgilerinize sunarım.”
Ensonhaber
