Çanakkale’nin Kilitbahir köyü açıklarında zıpkınla levrek balığı avlamak için dalış yapan rekortmen dalgıç Müjdat Turan, denizin altında binlerce ay denizanasıyla karşılaştı.
Manzara karşısında şaşkınlığını gizleyemeyen Turan, bu görüntüyü sualtı kamerasıyla kaydetti. Turan’ın toplumsal medya paylaştığı imajlar, takipçilerini de şaşırttı.
“ÜRKÜTÜCÜ BİR GÖRÜNTÜYDÜ”
Çektiği imgeler hakkında açıklama yapan Müjdat Turan, “Çanakkale Boğazı’nda yıllardan beri dalıyorum. Bu yoğunlukta ay denizanası olması çok şaşırtan. Yılbaşından evvel Havuzlar mevkisinde levrek avı için dalışa gittim. Meraya geldiğimde suya girince her tarafımın bembeyaz denizanası olduğunu gördüm. Bu beni şaşırttı. O imgeyi, çekmek istedim. Hakikaten çok ağır bir denizanası vardı. Ürkütücü bir imgeydi.” dedi.
“NORMAL BİR DURUM DEĞİL”
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Fakültesi Su Eserleri Temel Bilimler Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Muhammet Türkoğlu, bu cins denizanalarının daha çok kıyısal ve kirli suları tercih eden cinsler olduğunu, dünyanın çabucak hemen her bölgesinde, tropikal ve subtropikal bölgelerde bulunduğunu söyledi. Türkoğlu, şöyle konuştu: “Özellikle subtropikal bölgelerde yaz devirlerinde ‘medüz’ ve kış devirlerinde ‘polip’ olarak bulunurlar. Yüzer halde gördüğümüz deniz anaları medüz formunda olup, planktoniktirler. Bunlar epey büyük planktonik formlardır. Bilhassa sonbaharda ve kısmen kışa yanlışsız gonatları olgunlaşan dişi ve erkek bireyler üremek emeliyle daha çok taban sularda, 5-10 metrelik bölgelerde yumurtalar ve spermler birebir anda bırakılarak döllenme gerçekleşir. Döllenen yumurtalardan pre-larva olarak isimlendirdiğimiz silli ‘planula’ larvaları oluşur. Bu larvalar birkaç gün planktonik olarak suda kaldıktan sonra kaya, taş üzere sert yerlere tutunurlar. Bu evreden sonra polip devri başlar ve bentik bölgede polip yataklarını oluştururlar.
Polip periyodu planula larvalarının sert tabanlara tutunmasıyla başlar. Sert yere tutunan planula larvaları evvel skifistoma ve daha sonra strobila yapılarına dönüşürler. Tıpkı karadaki bir bitki üzere dallanır ve çiçeklenirler. Tıpkı bitkilerden çiçeklerin kopması üzere olgun ve dallanmış strobilaların uçlarından ‘efira’ dediğimiz larvalar kopar. Biz, bunları postlarva olarak da isimlendirebiliriz. ‘Efira’ larvaları gelişerek bildiğimiz denizanalarına (Medüz) dönüşürler. Bu denizanaları tekrar ilkbahar sonu ve yaz boyunca sularımızda, planktonca güçlü kıyısal bölgelerimizde ve bilhassa kirli bölgelerde çokça görülür. Aslında kasım sonu üzere bitmesi gereken yumurtlama ve döllenme olayı havaların sıcak gitmesi, suların sıcak olması, kış mevsimini henüz yaşayamamış olmamız nedeniyle olayın aralık sonuna, ocak ayı başına sarktığını görüyoruz. Aslında olağan bir durum değil. Bu iklimsel değişimin, hem karasal hem denizsel sistemlerimizi etkilediği, hasebiyle canlıların üreme davranışlarının değiştirdiğini gösteriyor. Zehirli bir denizanası değil. Ama kısmi olarak ziyanlı olabilir. Nematosis dediğimiz kimyasal içeren yapılar içeriyor. Bunlara bilhassa hassas bireyler dokunduklarında kaşıntı yapabilir. Biraz uzak durmak gerekir”.
Ensonhaber
