Koronavirüs salgınının birinci vakitlerinde virüsün bilhassa akciğeri maksat aldığı düşünülüyordu. Lakin gelinen süreç, hastalığın yalnızca teneffüs yollarını değil, nörolojik sistemleri de etkilediğini ortaya koydu.
Yapılan tahlillere nazaran her üç koronavirüs hastasının birinde; santral hudut sistemi tutulumu, periferik hudut sistemi tutulumu ve iskelet kası hasarını içeren çeşitli nörolojik belirtiler görülmüş.
Santral hudut sistemi belirtileri, baş ağrısı, baş dönmesi, istikrar bozukluğu, şuur bozukluğu, inme, nöbet, uyku bozuklukları ve menenjıt olarak görülürken, periferik hudut sistemi belirtileri ise tat ve koku bozukluğu, görme bozukluğu ve hudut ağrısı, guillain barré sendromu, iskelet kası hasarlanması belirtileri ise yaygın kas ağrısı ve yorgunluk, kramplar ve güçsüzlük formunda kendini göstermiş.
Bu bilgiler ışığında koronavirüsün nörolojik tesirlerini değerlendiren Nöroloji Uzmanı Dr. His Aygün, kıymetli ikaz ve tavsiyelerde bulundu.
BİLİŞSEL BOZUKLUKLAR GÖRÜLEBİLİR
Görülen nörolojik en yaygın belirti ve bulgular baş ağrısı ve baş dönmesidir. Baş ağrısı koronavirüse bağlı gelişen tablolarda sıkça izlenmektedir. Baş ağrısı birinci nörolojik tutulum olabileceği üzere, sistemik hastalığın bir kesimi olarak da ortaya çıkabilir. koronavirüsde görülen baş ağrısı daha çok çift taraflı, başa bütün olarak yayılan ve başta tartı, baskı hissi oluşturan, ağrı kesicilerden yarar görmediğiniz, uzun süren dirençli ağrı vasfında görülmektedir.
Koronavirüste ayrıyeten koku ve ağrı hudutları çok yakın seyrettikleri için baş ağrısıyla birlikte koku kaybı da sıkça görülebilmektedir. Koronavirüs baş ağrısı kliniği, migren ve tansiyon baş ağrısı tiplerinden farklıdır. Toplumsal izolasyon, günlük aktivitelerdeki farklılaşma, beslenme ve uyku üzere günlük alışkanlıkların değişmesi migren ataklarında artış meydana getirebilir. Gerek migren ataklarının sıklaşması gerek yeni süregelen hale gelen dirençli baş ağrısının olması durumunda hastanın, nörolog tarafından kıymetlendirilmesi gerekmektedir.
Önemli hadiselerde ve bilhassa de hipertansiyon, diyabet, kronik akciğer hastalığı, obezite üzere risk faktörü olan hastalarda virüsün santral hudut sistemine yerleşmesiyle, kanın damarlar içinde pıhtılaşmasıyla yahut pıhtının beyne atmasına yatkınlık oluşturmasıyla, beyinde inme görülebilmektedir. Sitokin artışıyla tromboza yatkınlığı artması ve ek olarak pıhtılaşma sistemindeki hasarlanma sonucunda D-dimer ve trombosit düzeylerinde anormallik izlenebilmekte ve tıkayıcı yahut kanayıcı inme riski artmaktadır.
Çoklu organ yetersizliğinin meydana gelmesi durumunda ensefalopati olarak tanımlanan tablo meydana gelebilmektedir. Hudut sistemi tutulumunun teneffüs yetmezliğinin artışına sebep olabileceği belirtilmektedir. Covidin akciğer tutulumu olan hastalarda da beyne giden oksijen azaldığı için, beynin oksijensiz kalmaya en hassas bölgesi olan hafıza bölgesindeki hücrelerde bir müddet sonra kayıplar yaşanır, unutkanlık ortaya çıkar. Ani gelişen hafıza kusurları, davranış değişikliği ortaya çıkabileceği üzere hastaların bir kısmında da ilerleyen vakitlerde, beyindeki hasarlanmalara bağlı unutkanlık, konsantrasyon sorunları, eşyaların yerini bulamama üzere bilişsel bozukluklar görülebilir.
YÜRÜYÜŞ BOZUKLUKLARINA NEDEN OLUYOR
Yorgunluk, ağrı kesicilerle azalmayan, bedende, kol ile bacak kaslarında yaygın kas ağrıları da koronavirüs enfeksiyonunun sık görülen belirtileri ortasında yer alıyor. Bu hastalığa bağlı kas liflerinde gelişen iltihabi tutulum sebebiyle güç kaybı, kas ağrıları ve kas krampları gelişebilir. Yalnızca kas hasarı olan hastalarda kas yıkım enzimleri olan kreatin kinaz (CK) seviyeleri manalı olarak yükselmektedir.
Koronavirüs enfeksiyonda kol ve bacaklarda yaygın uyuşma, ağrı ve güç kaybı şikayeti ile bedendeki hudut uçlarında hasarlanma gelişmesiyle birlikte nöropati ortaya çıkabilmektedir. Nöropati el ve ayaklarda yanma, batma, donma, karıncalanma üzere duyu bozukluklarına ve ağrılara, ellerini kullanmada zahmete, yürüyüş bozukluklarına neden olabilmektedir. Ağrı, hassasiyet, sızlama üzere şikayetler koronavirüs enfeksiyonu iyileştikten günler sonra bile devam edebilmektedir.
İçinde bulunduğumuz koronavirüs salgını periyodunda çeşitli nörolojik tabloların ortaya çıkabilmesi nedeniyle hastalarda ayrıntılı nörolojik hikaye alınıp, muayenelerinin yapılması ve kesin tanıya yönelik ileri inceleme tetkiklerinin yapılması gerekmektedir. Toplumsal ve kişisel tedbirler, enfeksiyonu önlemeye yönelik kurallara ahenk, bu periyotta hayati ehemmiyet taşımaktadır.
Ensonhaber
