Haziranın son haftasında “Skolyoz Farkındalık Ayı” olarak tüm dünyada hastalığa dikkat çekmek için farklı aktiviteler organize ediliyor. Türkiye’de 2017 yılında birinci defa çok merkezli ve riskli yaş kümesi çocuklarda yapılan araştırmaya nazaran, her 100 çocuktan 3‘ünde skolyoz (omurga eğriliği) görülüyor. Ayrıyeten bu araştırma sırasında çocukların yüzde 95’inde skolyoz olduğunun ne çocuk ne de ailesi tarafından fark edilmediği tespit edildi. Günümüzde telefon ve bilgisayar teknolojisi bu yaş kümesinde sık kullanıldığından aileler bu cins farklılıkları olağan bularak, kolay bir duruş bozukluğu olarak algılıyor.
KIZ ÇOCUKLARIN DAHA SIK GÖRÜLÜYOR
Skolyoz Araştırma ve Tedavi Derneği Lideri Prof. Dr. Hürriyet Yılmaz, skolyozun nedeninin tam olarak ortaya konulamadığına dikkat çekerek, “Skolyozda yüzde 80, hastada rastgele bir neden belirlenemediğinden tıpta idiyopatik skolyoz olarak isimlendirilir. Skolyoz multifaktöryel bir hastalık olarak tanımlanmaktadır. Yani hastalığın tam olarak nedeni ortaya konulamamış olsa da genetik, hormonal ve çevresel faktörler sorumlu tutulmaktadır. Son yıllarda ikizler üzerinde yapılan çalışmalar genetik faktörlerin daha belirleyici olduğunu göstermektedir. Kızlarda sık görülmesi, ergenlik periyodunda ortaya çıkması yahut eğriliğin hızlanması da birtakım hormonlara dikkat çekmektedir. Aile bireylerinde skolyoz varlığında ailenin öbür üyeleri ve akrabalarında hastalığın görülme sıklığının yüzde 25 daha fazla olduğu klinik araştırma sonuçlarında ortaya konulmuştur.” dedi.
Skolyozun her yaşta ortaya çıkabileceğinin altını çizen Prof. Dr. Yılmaz, “Sıklıkla 10-15 yaş kümesinde ve büyümenin hızlandığı periyotta görülür. Ancak yeni doğan bebeklerde ve erken çocukluk çağında da ortaya çıkar. Tüm skolyozluların yüzde 1 kadarı 9 yaş altında, doğumda yahut erken çocuklukta başlamıştır. Doğuştan olan skolyozlarda omurga kemik bozuklukları, kaburga yapışıklık yahut sayısal eksiklikleri, kas ve hudut hastalıkları rol oynar. Bu çocuklarda böbrek, omurilik vb dokuların öteki bozuklukları da ortaya çıkabilir. Erken başlayan skolyozlarda detaylı bir kıymetlendirme yapılmalıdır. 10 yaş sonrası ortaya çıkan skolyoz ekseriyetle kızlarda sık ve ilerleyici olup altta yatan bir kemik anomalisi kelam konusu değildir.” dedi.
SKOLYOZUN ERKEN BELİRTİLERİ
Yılmaz, skolyozun erken belirtilerine dikkat çekerek, “Skolyoz omurganın sağa yahut sola dönmesidir bu durum çocuklarda kaburgaları da tesirler ve göğüs kafesi ve hatta kalçayı orta sınırdan çevirir yani skolyoz üç boyutlu bir deformitedir. Bu nedenle hem omurga hem de kalça ve göğüs kafesinde kimi değişikliklere ve olağandan sapmalara neden olur. Çocukların sırtından bakıldığında omurların düz bir hatta olmadığı, dirsek ve bel arasında eşitsizlik olduğu, kürek kemiklerinin simetrik ve eşit durmadığı görülür. Ayrıyeten öne eğilmede dönen omurların neden olduğu bir omurga yükseltisi sırtta görülebilir. Kalça bir tarafa kayabilir. Bebeklerde ise eğrilik sıkıntı anlaşılır bu nedenle bebeğin omurlarının elle çıkıntı kısımlarının denetimi yapılmalıdır. Skolyoz ekseriyetle ağrısızdır ve bedende bu deformiteler oluştuğunda geç kalınmış olabileceği unutulmamalı ve çocukların omurgası sistemli olarak aileler tarafından denetim edilmeli ve kuşku durumunda tabibe başvurulmalıdır.” dedi.
Aile bireylerinden birinde skolyoz olan ailelerin daha dikkatli olması gerektiğini belirten Yılmaz, “Hızlı uzunluk büyümesinin başladığı devirde, göğüste gelişme ve kız çocuklarda adet başlangıç devrinde aileler kesinlikle çocuklarının omurgasını soyunuk olarak denetim etmeli ve olağandan sapma kelam konusu ise tabibe başvurmalıdır. Çok sık yapılan bir kusura değinmek isterim. Günümüzde telefon ve bilgisayar teknolojisi bu yaş kümesinde sık kullanıldığından aileler bu çeşit farklılıkları olağan bulmakta, kolay bir duruş bozukluğu olarak algılamakta ve önemsememektedir.” dedi.
YAZ AYLARI İÇİN FIRSAT
Yazın skolyozu tespit etmede fırsat olduğunu belirten Yılmaz, “Kıştan çıkan çocuklar yaz aylarında daha özgür kalmakta hatta büyüyüp serpilmeleri de hızlanmaktadır. Çocuklarınızı deniz havuz nedenli daha iyi gözlemleyebilirsiniz. Kesinlikle onları geriden, önden ve yandan ayakta dururken gözlemleyin ve öne eğerek sırtta yahut belde bir kabarıklık var mı diye denetim edin. 10-15 yaş ortasında sık kızlarda 11-13 yaş erkeklerde 13-15 yaş daha riskli yaşlar olarak gösterilmektedir. Lakin bebeklik ve erken çocuklukta da daha az olmakla birlikte skolyoz olabileceği unutulmamalı ve çocukların rutin muayenelerinde çocuk ve aile tabibi denetimlerinde omurgalarının muayenesi de hatırlatılmalıdır.” dedi.
Farklı ülkelerden yapılan araştırmalar etnik ve coğrafik kimi farklılıkları da ortaya koyuyor. Skolyoz ile ilgili farklı toplumlarda yapılan tarama sonuçları yüzde 2-16 ortasında değişen sıklık olduğunu gösteriyor. Türkiye’de 2017 yılında birinci kere çok merkezli ve riskli yaş kümesi çocuklarda Sıhhat Bakanlığı ile birlikte bir araştırma yapıldı ve 100 çocuktan 3 ‘ünde skolyoz olduğu tespit edildi. Ayrıyeten bu araştırma sırasında çocukların yüzde 95’inde skolyoz olduğunun ne çocuk ne de ailesi tarafından fark edilmediği görüldü.
Ensonhaber
