Rafine un olarak da isimlendirilen beyaz un, tahılların endüstriyel olarak işlenmesinden elde edilen ve günlük tüketilen besinlerin birçoklarının bir kesimi olan bir eserdir. Beşerler sıhhatlerini ve diyetlerini güzelleştirmek için bir diyetisyene başvurduklarında, birinci teklif her vakit diyetteki beyaz un ölçüsünü azaltmaktır.
Bu tavsiyenin birkaç nedeni vardır. Rafine un tüketmek yalnızca kilo alımına neden olmaz. Bu besinin önerilen günlük alımını aşmak genel sıhhati farklı formlarda tesirler.
Beyaz un imalinde endüstriyel işlemede taneleri oluşturan parçacıklar daha ince hale getirilir ve başta lif kaybı olmak üzere besin kalitesi büyük ölçüde düşer.
Lif, sindirimi en uzun süren makro besindir ve daha uzun bir tokluk hissi verir. Sürece sırasında kaybedildiğinde, sindirim sistemi yiyecekleri daha süratli emer ve sindirir, bu da yedikten kısa bir müddet sonra bedenin tekrar güç talep etmesine ve tekrar acıkmamıza neden olur. Bu nedenle her vakit lif oranı yüksek eserlerin seçilmesi önerilir.
HASTALIK RİSKİNİ ARTIRIYOR
Rafine unlar, lifleri azaltılmış karbonhidratlar oldukları ve yüksek glisemik indekse sahip oldukları için, kan şekeri düzeylerinde ani bir artışa neden olur ve süratli bir formda sindirilir. Bu tıp unların tüketiminin arka arda aşıldığı durumlarda şişkinlik, kabızlık ve kilo alımı kaçınılmaz olur. Uzun vadede, daima kilo alımı metabolik sendroma dönüşerek tip 2 diyabet, kardiyovasküler hastalık ve hatta kanser geliştirme riskini artırabilir.
Rafine unların çok tüketimi trigliseritlerde artışa, HDL (iyi kolesterol) seviyelerinde düşüşe ve kan şekerinde artışa yol açar. Bedende daha fazla glikoz ile diyabet geliştirme riski artar.
Rafine unlar beden tartısında kıymetli bir artış sağlayabilir ve şişkinlik sorunlarını artırabilir. Beyaz unla yapılan her şeye çok yağ, şeker ve sodyum eklenir. Bu nedenle sıhhatsiz seçimlerle bedende daha fazla sıvı tutulmasının tesirine de maruz kalınabilir.
ALERJİLERE NEDEN OLABİLİR
Çok beyaz un tüketiminin sıhhate ziyanlı olmasının başka nedenleri ortasında şunlar vardır:
Rafine un içeren besinlerin kalori yoğunluğu epey yüksektir. Tokluk üretmeyen yahut besin sağlamayan yüksek kalorili alımı olan küçük eserlerdir. Bunlara ‘boş kaloriler’ denir.
İçlerine eklenen katkı unsurları, koruyucular ve tatlandırıcılar nedeniyle intoleranslar yahut alerjiler oluşturabilirler. Tahıl tanelerinin maruz kaldığı ultra sürece nedeniyle B vitamini eksikliği yaşanılabilir.
Unun beyaz olması için çeşitli kimysalların kullanıldığı özel bir sürece tabi tutulur. Bunlar, un içindeki doğal pigmentlerin renginin bozulmasına neden olur. Öte yandan, olgunlaşması için çeşitli hususlar yahut hacmini artırmak için alfa-amilazlar eklenebilir.
Un tüketimine karşı bedenin hormonal reaksiyonu, şeker aldığımızda üretilenle birebirdir. Kökeni farklı olsa da hem beyaz un hem de şeker yüksek glisemik indeks içeren rafine karbonhidratlardır. Bu, kan şekerini süratle yükseltme ve tıpkı hormonal yansıyı oluşturma özelliğine sahip besinler oldukları manasına gelir. Fizikî ve tat olarak iki farklı eser olsalar da benzeri bir sindirim ve metabolik süreci paylaşırlar.
YORGUNLUĞA NEDEN OLABİLİRLER
Fazla rafine unların bedendeki başka sonuçları yorgunluk ve halsizliktir. Rafine unlar, kan şekeri düzeylerinde süratli bir artışa neden olur. Bu, sindirildiğinde, bu doruktan sonra glikozun azalmasına, beyinde keskin bir düşüşe ve yorgunluk hissinin ortaya çıkmasına neden olur.
Rafine unlar üzere boş kalori sağlayan yiyecekler uykuyla ilgili hormonların daha fazla salınımına neden olur. Rafine unlar açısından varlıklı besinlerin alımı, küçük ölçülerde tüketildiğinde ürettikleri düşük tokluk nedeniyle ekseriyetle bol ölçüde tüketilir. Bu, sindirim sistemi seviyesinde daha yüksek bir kan ihtiyacı üretir, bu da beyne giden kan akışını azaltır ve uyku hali hissine neden olur.
KAPALI UNLARA DİKKAT EDİN
Rafine un tüketimini azaltmak için birinci seçeneklerden biri, beyaz ekmeği yüksek lif içeren tam tahıllı ekmeklerle değiştirmektir.
Marketlerde satılan eserlerin büyük çoğunluğunda tam buğday unu bulunmaz. Bu karışıklık, insanların sağlıklı bir eser seçtiklerine inanarak satın aldıkları farklı unlu mamullerde sıklıkla tekrarlanır, lakin gerçekte o denli değildir. Tatlı kurabiyeler, tostlar, galetalar ve karbonhidrat bazlı ve sağlıklı olarak sunulan başka yiyecekler çoklukla ana gereç olarak beyaz buğday unu ile yapılır.
Yanılmamanız için tavsiyemiz her vakit etiketleri okumanızdır. Yasaya nazaran, tüm dünyada ‘Besin Değerleri’ kısmındaki içerik listeleri azalan sırada sıralanmıştır. birinci sırada olanlar ana gereçlerdir. Liste beyaz un, kuvvetlendirilmiş un yahut buğday unu ile başlıyorsa, besinin ana unsurudur ve bu nedenle tam bir eser değildir, işlenmiştir.
SAĞLIKLI UNLARI TERCİH EDİN
Genel olarak tahıllar üç elementten oluşur. Besinin birçoklarını oluşturan ve nişastaya muadil olan endosperm, kabuk olan kepek ve en küçük kısım olan tohum. Beyaz yahut rafine unun işlenmesinde protein, lif ve çeşitli vitaminlerin (B dahil) kaynağı olan tohum ve kepek kaybedilir. Bu nedenle sıklıkla rafine un tüketen şahıslarda B vitamini eksikliği görülebilir.
O halde mantıklı bir soru, tüketimin nasıl azaltılacağıdır. Birinci adım, çok rafine un alımının sıhhatimiz üzerindeki ziyanlı tesirlerini tanımaktır. Sağlıklı olarak düşünerek işe başlamalısınız. Tam tahıllar, meyveler ve sebzeler üzere daha yüksek lif içeriğine sahip besinlerin tüketimini artırın. Lakin, birkaç çalışma rafine unların muhakkak bir bağımlılık profiline sahip olduğunu göstermiştir, bu nedenle onları büsbütün bırakmak çoklukla güç bir iştir. Bu durumlarda lif ve mikro besinleri koruyan kepekli unların tercih edilmesi önerilir.
Sağlıklı unlar ortasında, yüksek protein içeriğine sahip oldukları için nohut, fasulye, mercimek yahut soya fasulyesi üzere baklagillerden elde edilenler bulunur. Birebir vakitte, düşük glisemik indeks ve daha fazla tokluk oluşturan, yavaş emilimi ve büyük ölçüde lif içeren değerli bir kompleks karbonhidrat kaynağıdırlar.
Ayrıyeten rafine un tüketmeyi seçerseniz, bunu daha fazla tokluk sağlayan öbür besinlerle (örneğin protein yahut lif), tercihen kahvaltı üzere sabah saatlerinde yapın. Diyetimizde rafine un tüketimini ortadan kaldırmak değil, azaltmak gereklidir. Daha az rafine un tüketmeye başlamak isteyenler için kepekli unlar, yulaf kepeği, çavdar unu tüketebilir ve bunları meskende bir şeyler yapmak için az ölçüde beyaz un ile birleştirebilirsiniz.
Bu tıp daha kaliteli karbonhidratlar bize hem vitamin hem de mineral olmak üzere daha fazla besin kaynağı sağlar. Tam tahıllı olması bize lif sağlar, daha çok tokluk verir ve bedende kan şekerinin süratli yükselmemesine yardımcı olur.
Aayrıca, tüm endüstrileşmiş eserler koruyucular, katkı hususları, boyalar, fazla sodyum ve şeker içerdiğinden, uzun vadede sıhhate ziyanlı bileşenler içerdiğinden, kendi yemeğinizi konutta sağlıklı unlarla yapmanız en iyi seçim olacaktır.
Ensonhaber
