İthaki Çağdaş Serisi, çağdaş klasikleri okurla buluşturmaya devam ediyor. Bugün raflarda yerini alan kitap Anna Burns’un kaleminden, bol ödüllü ‘Sütçü’. Bu klasik, 2018’de Man Booker Mükafatı, 2019’da Ulusal Kitap Eleştirmenleri Mükafatı ile Orwell Politik Kurgu Ödülü’ne layık görüldü. Romanı Türkçeye kazandıran isim ise, His Akın.
Romana geçmeden evvel yorumlardan da bahsetmek isterim. Man Booker Ödül Heyeti romanı ve müellifini şöyle yorumluyor:
“Anna Burns’un Sütçü’de kullandığı lisan inanılmaz. Birinci sayfasından itibaren, sözleriyle, bizi kendi dünyasının gündelik dehşetine çekiyor.”
Orwell Mükafatı Jürisi’nin ise yorumu şu:
“Sütçü harikulâde bir kitap – zekice bir hassasiyetle muhakkak bir vakti ve muhakkak bir çatışmayı öykülüyor; lakin politik tarafgirliğin, içgüdüsel, insani bağlılıklarımızı nasıl ezip bozduğunu anlatırken evrenselleşiyor. İğneleyici, lakin komik, öfkeli, lakin şefkatli üslubu mucizevi.”
The Wahington Post’un yorumu ise çarpıcı:
“Sütçü, terörizmle, cinsel tacizle, uzlaşmanın imkânsızmış üzere geldiği kör edici ayrımlarla, günümüzün dertleriyle yüklü… Bu coğrafyanın ağır baskısı, güldürü ile dehşeti birbirine o denli kaynaştırmış ki ortaya orijinal bir alaşım çıkmış güya.”
(Anna Burns)
SÜTÇÜ
Burns, evvelki iki romanında da olduğu üzere bu romanda da kurgusunda Kuzey İrlanda’yı işliyor. Romanın ana karakteri 18 yaşında bir genç kız. Kendisi ortanca kız kardeş. Ve şu hayatta en sevdiği şey, yürüyerek kitap okumak…
Bir gün bu genç kızın hakkında bir dedikodu yayılıyor. Güya retçilerden bir sütçü ile sevgiliymiş. Meğer bu kocaman bir palavra. Zira onun kalbini çelmiş diğer bir sevgili var. Meğer buralarda dikkat çekmek tehlikeli. Hele bir de genç bekar bayanlar için. Her yerde dinlenebilir, gözlenebilirsiniz ve ağzınızdan çıkacak tek bir sözcük sonu aşabilir. Bir yandan da bunlar tanıdık tehlikeler, değil mi?
Bu roman, aslında bir bakıma müellifinin da hayatını değiştirdi. Burns, Sütçü 2018’de Man Booker’e layık görüldüğünde, bel ağrıları sebebiyle yazmada adeta durma noktasına gelmişti. Öte yandan esasen küçük bir okur kitlesi vardı. Zahmetle geçiniyordu. Kuzey İrlanda meseleleri ekseninde gelişen romanlar yazıyordu ve nihayet Sütçü’de şeytanın bacağını kırdı. Romandaki karakterlerine isim vermemişti. Yeniden de daha sonra gelen o iki özel mükafatın de akabinde ismini edebiyat tarihine kazımış oldu.
Roman tanıtım bülteninde şöyle tanımlanıyor:
“Sütçü, kutuplaşmış bir toplumdaki gündelik terörün, her şeye sirayet eden siyasetin, asla bertaraf olamayacakların romanı.”
Ve o roman, artık Türkçede…
Sütçü
Anna Burns
Çev.: His Akın
İthaki Yay.
S.: 360
Kitabı almak için tıklayınız: kitapyurdu
*
Damla Karakuş
Instagram:
Ensonhaber
