Koronavirüs aşılama uygulaması, tüm dünyada olduğu üzere Türkiye’de de sürat kesmeden devam ediyor. Aşılamada ikinci dozun da başladığı bu günlerde aşılanan kişi sayısı toplamda 5 milyonu aştı.
Göğüs Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Emin Maden, aşı sürecine ait en çok merak edilen 10 soruyu cevapladı.
AŞI SÜRECİ HAKKINDA 10 SORU-CEVAP
– Kimler aşı olmalıdır?
Enfeksiyonu geçirmemiş 18 yaş üstü tüm bireyler ve enfeksiyonu geçirmiş ama antikoru negatif bireyler aşı olabilir. Hiçbir aşı çalışmasına 18 yaş altı küme dahil edilmemiştir. Bu kümeyle ilgili klinik çalışma yoktur. Bilim Kurulu’nun onay vermesi durumunda 18 yaşın altı kümeye aşı yapılabilecektir.
– Kanser hastaları ve kanser tedavisi görenler yahut bağışıklığı düşük şahıslar aşı olabilir mi?
Bu bireyler aşı olabilir lakin bu küme bireylerde aşının aktifliğini gösteren araştırma yoktur. Aşı tesiri düşük olabilir.
– 65 yaş üstü bireylerde aşı aktifliği düşük müdür?
Hiçbir aşı çalışmasına 65 yaş üstü şahıslar dâhil edilmemiştir. Bu yaş kümesinde aşı aktifliği konusunda bilgi yoktur. Genel olarak bu yaş kümesinde aşı yan tesiri daha yüksek değildir.
– Aşının yan tesirleri var mı?
En sık yan tesir aşı bölgesinde ağrı ve hassasiyet, kırgınlık ve alerjik tepkidir, bu yan tesirlerin sıklığı düşüktür ve nadiren görülür.
– Aşı kaç kere yapılmalıdır ve aşının esirgeyici tesiri ne vakit başlar?
Aşı tipine nazaran sayısı değişebilir. Genel kurala nazaran, 2 yahut 3 hafta orta ile iki doz aşı yapılır, tesir mühleti ve daha sonra ne sıklıkla tekrarlanacağına dair araştırma sonuçları şimdi ortaya konmamıştır. Aşının esirgeyici tesiri ise birinci aşı yapıldıktan 10-14 günde başlar. Lakin faal koruyuculuğun 2. doz aşıdan 3-4 hafta sonra ortaya çıkması beklenmektedir.
– Aşı olanlar nasıl tedbir almalı?
Aşı olanlarda antikor karşılığı vakit almaktadır. Aşının her bireyde koruyuculuğu kesin değildir. Aşı olan kişi bağışıklık kazansa dahi taşıyıcı olarak diğerlerine hastalığı bulaştırabilir. Bu nedenle önlemlerin uygulanmaya devam edilmesi gereklidir.
– Aşı olmadan evvel antikor testi yaptırmak gerekli midir ve yararı var mıdır?
Koronavirüs enfeksiyonu geçirenler, antikor baktırmalı ve antikorları negatif ise aşı yaptırmalıdır. Korona virüsü enfeksiyonu belirtileri yaşamayan fakat yakın temaslı şahıslar de semptomsuz korona virüsü enfeksiyonu geçirmiş ve antikor oluşturmuş olabilir. Bu şahısların de antikor testi yaptırması gerekir. Antikor müspet ise doğal bağışıklanma gerçekleşmiştir ve aşı olmalarına antikor olumlu olduğu sürece gerek yoktur.
– Aşının mutasyonlu virüslerde tesiri var mıdır?
Aşıların mutasyonlu koronavirüslere karşı tesiri konusunda kâfi çalışma yoktur. Fakat aşı üreten şirketlerin aşılarının mutasyonlu virüslere de tesirli olduğuna dair açıklamaları kelam hususudur. Aşı geliştirildikten sonra mutasyonlu virüslere nazaran aşı üzerinde yeni değişiklikler yapmak çok daha kolaydır ve kısa mühlet içinde dağıtımı yapılabilir.
– Aşı olup bağışıklık kazananlar, hastalığı diğerlerine bulaştırabilir mi?
Aşının koruyuculuğu herkeste tıpkı seviyede değildir. Kimi bireylerde aşı hami olmayabilir. Birtakım bireylerde ise ağır hastalık seyrinden koruyacak seviyede gerçekleşebilir. Bu nedenle aşı olanlar virüs taşıyabilir ve diğerine bulaştırabilir. Tedbirlere dikkat etmeye devam edilmelidir.
– Aşıya bağlı koronavirüs enfeksiyonu gelişebilir mi?
Hayır, aşılarda canlı virüs olmadığından, virüsler çoğalarak enfeksiyona neden olmaz.
Ensonhaber
