Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla yayımlanan genelgeye nazaran, 8 Nisan, Türkiye’de de “Dünya Romanlar Günü” olarak kutlanacak.
8 Nisan Dünya Romanlar Günü kapsamında yapılacak etkinlikler, Aile, Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığı tarafından düzenlenecek yol ve temeller çerçevesinde ilgili kamu kurum ve kuruluşlarıyla birlikte yürütülecek.
DÜNYA ROMANLAR GÜNÜ TARİHÇESİ
8 Nisan Dünya Romanlar Günü… Bu gün 1990 yılında Serock, Polonya’da toplanan dördüncü Dünya Roman Kongresi’nde alınan kararla kutlanmaya başlanmıştır ve bu karar, 7-12 Nisan 1971 tarihlerinde Londra yakınlarındaki Chelsfield’da toplanan birinci Dünya Roman Kongresi onuruna alınmıştır.
Türkiye’de ise 8 Nisan’ın Dünya Romanlar Günü olarak kutlanmasına ait genelge Resmi Gazete’de yayımlandı.
8 Nisan’ın Roman vatandaşların sıkıntılarının tartışıldığı, kültürlerinin korunmasına yönelik görüşlerin ortaya atıldığı bir gün olarak kabul edildiği aktarılan genelgede “8 Nisan Günü, başta eğitim, istihdam ve iskan sıkıntıları olmak üzere; Roman vatandaşların sıkıntılarının tahliline sürat verilmesi, her türlü ayrımcılık yerin ortadan kaldırılmasına yönelik yapılan çalışmaların kıymetlendirilmesi ve Roman kültürünün korunarak yaşatılması hedefiyle ülkemizde de ‘Romanlar Günü’ olarak kutlanılacaktır” denildi.
ROMANLAR ASLINDA KİMDİR?
Halk ortasında ve daha fazla aşağılayıcı bir biçimde “çingeneler” olarak bilinen Roman halkının gerek tarihleri gerekse kültürleri basmakalıp fikir ve yanlış isimlendirmelerle çevrili olsa da bunlardan en bilineni Notre Dame’ın Kamburu‘ndaki Esméralda olmuştur.
Kitle irtibat araçlarının Roman halkını yanlış anlamalarıyla yayılan bu çeşit imajlar nedeniyle çoğunlukla Roman halkından korkulacağına yahut kaçınılacağına inanılıyor.
Romanlar, bilhassa göçebe hayat usulleri ve göçlerinin birinci yıllarında Hristiyan kilisesi gözünde sıra dışı adetlerinden ötürü çoklukla hırsız ya da düzenbaz olarak resmedilmişlerdir.
Buna karşın Romanların göç tarihi, yaşadıkları kültürel zulümleri, mahallî gelenekleri ve sağlam aile bağları büyük olasılıkla bugün yabancılar için bu kadar cazip olmalarının en önemli sebeplerindendir.
ÇİNGENELER VE ROMANLAR
Çingeneler, aslen kuzey Hindistan kökenli olup günümüzde yüklü olarak Avrupa’da yaşayan göçebe bir halktır. Türkçede Roman sözcüğü de sıklıkla Çingene manasında kullanılır.
Hindistan’ın Karaçi ırmak havzası boyunca Pakistan ve Afganistan’ın da içinde bulunduğu bölgelerden 1050 civarında İran ve Anadolu üzerinden dünyaya yayılmış bir Hint-Avrupa halkıdır.
Çingeneler, dünyanın en renkli göçebe topluluklarından biridir. Türkiye’de ağır olarak yaşadıkları yerlerin başında özellikle Adana olmak üzere, Çanakkale, Edirne, Kırklareli, Tekirdağ, Düzce, İstanbul ve İzmir gelir.
Çingenelerin büyük kısmı gelenek, göreneklerini ve topluluklarının idare biçimlerini korumuştur. Birinci olarak 19. yy.da Avrupa’da, sayıları 10-100 aile ortasında değişen Çingene toplulukları şefler seçmeye başladı.
Çingene sözcüğü yerleşik nizamı olmayan göçebe insanları çağrıştırır. Meğer Çingenelerin çok azı günümüzde göçebedir. Kimileri kendi istekleriyle göçebeliği bırakmış, yaşadıkları ülkenin ömür biçimini benimsemişlerdir.
Edirne-Kırklareli yöresinde göçebe olarak yaşayan çingenelere “Çerge” denir. Çergeler ekseriyetle pazarlama (bohçacılık) ve kalaycılık işiyle uğraşırlar. Roman olmayanlarla evlenen Romanlar da vardır.Bazı ülkelerde de yerleşik yaşama zorlanmışlardır.Soykırıma uğramışlardır.
Yarı göçebe, yarı yerleşik bir topluluğun sayımının yapılması güç olduğu için Çingenelerin kesin nüfusu bilinmemektedir.
Ensonhaber
