Kardeşlerden Sedat Kocagülle (44), 2019 yazında Türk diaspor taşının peşine düşerken Milas-Yatağan bölgesinde dağların yaklaşık bin 500 metre rakımlı boksit zonlarında tesadüfen safir olduğunu iddia ettikleri mavi renkli taşlara rastladı. Bu taşların safir olduğunu tescil ettirmek üzere bu taş safari yapmalarını teşvik eden ve yol gösteren, Gemolog Prof. Dr. Murat Hatipoğlu’nu da yanlarına alarak bu yatağa getirdiler. Murat Hatipoğlu arazi incelemeleri ve topladıkları örneklerin İzmir’deki Dokuz Eylül Üniversitesi Gemoloji Test Laboratuvarı’ndaki incelemeleri ile artık bu yatağın ve Muğla bölgesinin Türkiye’nin Türk (gem) diasporundan sonra mavi safir madenine de sahip olduğu onayladı.
“ÜLKEMİZDE 40 TIP SÜS TAŞININ 50 MİLYAR DOLARLIK POTANSİYELİ VAR”
Türkiye’de yer altında bulunan bu taşları ve bunların ekonomik boyutları hakkında bilgi veren Jeoloji Mühendisi, Minelog, Gemolog, Arkeo-Gemolog, Adli-Gemolog ve Mücevher Uzmanı, Dokuz Eylül Üniversitesi İMYO Kuyumculuk ve Takı Tasarımı Kısım Lideri, Fen Bilimleri Enstitüsü Doğal Yapı Taşları ve Süstaşları Anabilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Hatipoğlu,şunları söyledi:
“Yaptığımız bilimsel rezerv hesapları sonucunda yaklaşık olarak 50 milyar dolarlık bir ham süs taşı potansiyelinin şu anda yerin altında çıkartılmayı beklemektedir. Bunlardan 3 tipi dünyada yalnızca Türkiye’de bulunan taşlardır ve ülkemizi dünyaya tanıtabilecek doğal elçilerimizdir. Birincisi Muğla’nın Milas-Yatağan-Kavaklıdere bölgelerindeki karst tipi boksit yataklarında bulunan hidrotermal oluşumlu Türk (gem) diaspor taşıdır. Bu taş güneş ışında ve lamba ışığında farklı renkler almaktadır. Bu taşın kalitesine nazaran değişmekle bir arada ortalama fiyatı 1 milyon dolar/tondur. Bu bölgelerde aşağı üst 10 bin ton civarında bir rezerv vardır. Bu da 10 milyar dolara denk gelir, hele bu taş işlendikten sonra bu kıymet 3 katına çıkar. Bunun dışında Bursa-Harmancık bölgesinde mor jade denilen jadeitce varlıklı olan bir kayaç çeşidi süs taşımız vardır. Bu da dünyada bir tek bizdedir. Burada da aşağı üst 1 milyar dolarlık rezerv yatmaktadır. Bunun dışında doğuda bilhassa kromik yatakları olan Erzurum Kop ve Erzincan Kesiş Dağları’nda kemmererit (Cr-klinoklor) denilen süs taşımız bulunmakta. Bu da dünyada bir tek bizdendir. Bu taşın da ekonomik pahası yaklaşık 500 milyon dolardır. Bunların yanında Eskişehir-Sarıcakaya Bölgesi’nde mavi kalsedonlar vardır. Bu taşın tonu 5 milyon dolardır. Yaklaşık olarak orada 3 milyon ton görünür rezerv vardır. Bu da 15 milyar dolara denk gelir. Ankara-Çubuk’ta agat taşlarımız vardır. Bunun da tonu 5 ile 6 bin dolar ortasındadır. Orada da yaklaşık 2 milyon ton agat taşı vardır. Balıkesir-Dursunbey’de ametist kristallerimiz vardır. Bunun üzere 10 taşın maden kıymetini topladığınızda ki bizde 40 tıp şu an tespit ettiğim taş vardır, yurt dışına bağlı olmayan çok pahalı bir yer altı zenginliğimiz vardır.”
“TÜRKİYE TOPRAKLARINDA SAFİR VE YAKUT YATAKLARI VAR”
Safir yatağının tescilinde olduğu üzere Malatya-Doğanşehir bölgesindeki yakut yatağını da Prof. Dr. Hatipoğlu ve MTA Tabiat Tarihi Müze takımı yaptı.
Bilhassa yeni bulunan safir taşıyla ilgili dünyaya duyurmak için bilimsel makaleler hazırladıklarını belirten Hatipoğlu, “Tahminen daha saydamları çıkacaktır. Bunların ekonomik kıymeti çok daha fazladır. Ülkemizde maalesef yatırımcı ile bu işi bilenler ortasında bir tertip bozukluğu vardır. Bu yüzden bu ekonomik servet dışarıya çıkamıyor. Biz şuan Ankara Kalkınma Ajansı (ANKA) için bir proje hazırladık. Bu Ankara Çubuk agat taşından havan ve havan eli üretimi üzerinedir. Bu proje ajans tarafından Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisine verildi. Ankara Çubuk agat taşları şu an atıl durmaktadır ve bölgedeki agat taşı rezervi yaklaşık 3 milyon tondur. Bu taşın da tonu 5-6 bin dolardır. Bu taşın ana kaynağı bir Brezilya birde Türkiye’dir. Biz bu taşlardan oyulan havan ve havan ellerini yurt dışından ithal ediyoruz. Dilek ediyoruz ki, bunu üretebilecek Çubuk bölgesinde fabrika kurulsun ve üretime geçsin. Yatan meyyit servetin ülke iktisadına kazandırılması için hoş bir tertibe gereksinim var” halinde konuştu.
“SAFİR, ÇIKARTILMAYI BEKLİYOR”
Safirin keşfedildiğini ve çıkartılmayı beklediğini lisana getiren Prof. Dr. Hatipoğlu şöyle devam etti:
“Ülkemizde keşfedildi. Çıkartılmayı bekliyor. Keşfini yaptık Milas-Yatağan bölgesinde. Artık bu yatakları, talan formunda değil de şuurlu yatırımcılarla bunu kıymetlendirmemiz gerekiyor. Hem bu hem de Malatya Doğanşehir Bölgesi’nde yakut var bunun için söylüyorum. Şahsen inceliyorum görüyorum. Tek bir lokalite değil. Burada bulunabilecek. Tabi tek bir yatak olarak düşünmeyin. Bunu birkaç bölgesi var. Yani Yatağan tarafında var. Muğla Milas tarafında var. Biraz daha Kavaklıdere tarafında var. Aşağı üst burada tabi tam bir jeolojik çalışma yapmadık lakin biz bilim adamları buradaki jeolojik oluşumu göz önüne aldığımızda yaklaşık bir 300-500 ton çıkabilecek biz safir oluşumundan kelam edilebilir. Tabi bunlar çabucak alınacak değil. Muhakkak bir ölçüde. Zira bir unsur çok ölçüde olursa kıymeti düşer. Bugün bir süs taşı madeni için aşağı üst 3 – 5 milyon dolar yatırım yapabilecek insanlara muhtaçlık var.”
“DEVLET HAKKI ÇOK OLUNCA İŞLETİCİLER ZİYAN EDİYOR”
Süs taşı madenciliği yatırımlarının kolaylaştırılmasını isteyen Hatipoğlu şunları söyledi:
“Tabii, burada en büyük yanlışlardan biri de bunun ‘süs taşı madenciliği kanununda’ öteki endüstriyel mineraller üzere düşünülmesi. Devlet hakkı mesela çok oluyor. Bu ekonomik olmuyor. İşleticiler burada çok ziyana uğruyorlar. Yani bunu biz çok söyledik. Bu süs taşı madenciliğini öteki mesela öbür madenler üzere devlet buluculuk hakkı olsun yahut da başka işletme ruhsatlarındaki harçlar vs. o kadar değerliye geliyor ki. Bu sefer işletmeciler bu madeni yürütemiyor. Orada bir düzenleme yaparsa devlet bu hususta çok hoş bir ülkemizin patlaması olur.”
“BİLİMSEL MAKALE İLE DÜNYAYA DUYURACAĞIZ”
Safir madeninin bulunuşunun yazacağı bilimsel makale ile dünyaya duyurulacağını belirten Hatipoğlu şu bilgileri verdi:
“Zaten jeolojik olarak biliyorduk. Bu diaspor alüminyum hidroksit, safir de alüminyum oksittir. Burasının oluşumunda yer vardı ve bilhassa birkaç yerde lokaliteleri vardı. Lakin Kocagülle kardeşler diyelim üçü onların dağları dolaşıyorlar. Duyumlar var. Köylülerden geliyor onlarda gidiyor lokaliteyi gördüler. Bununla ilgili bende gittim gördüm. Görüntü çekimlerim var. En azından varlığını duyurmak Dünya gemoloji literatüründe ülkemizin de bu alana girmesi yazılması lazım. Mesela birebiri karşıda Yunan adasında var. Onlar mesela diyorlar bugün giriyorsunuz yayınlamışlar. İşte ‘Yunanistan’da Yunan adasında safir var’. Lakin tıpkı alanın bizde genişi var. Bunları yazıyorum. Bilimsel makale ile ilgili çalışmalarım devam ediyor. İngilizce olarak yayınlanacak ondan sonra Dünya’ya duyurmuş olacağız.”
“KIYMETLİ TAŞLARI VE BÂTIN CEVHERLERİ ORTAYA ÇIKARDIK”
Yaptıkları keşif sırasında safire rastladıklarını belirten Sedat Kocagülle ise “Biz Sedat, Şükrü ve Hurşit Kocagülle kardeşler olarak yaklaşık olarak bundan 10 sene evvel süs taşlarına karşı çok büyük bir ilgi duyduk. Bu bahiste ülkemizin her köşesini karış karış dolaşarak ülkemizde taşları ve kapalı cevherleri ortaya çıkardık. Bunun için nitekim çok fazla yer dolaştık. Muğla bölgesinde ‘safir’ taşının olduğunu ortaya çıkararak bunun yayınını iki sene evvel yaptık. Orada bulduğumuz ‘safir’ taşını Prof. Dr. Murat Hatipoğlu’na test ettirdik. Bu taşı artık ülkemizin envanterine şu an sokmak üzeredir. Bu kadar önemli bir hususun bu kadar geç kalınması bizim için önemli bir kayıp aslında. Bizim çalışmalarımız ve seyahatlerimiz büyük bir yoğunlukta devam ediyor. Hatta biz bu taşları bularak kendimiz kesmeye başladık. Taş kesme ve parlatma işini hiç kimseden öğrenemedik. Biz bunu gece-gündüz çalışarak bu taşı keserek parlatacağız diye inat ettik ve başardık. Bizim amatörce başlayan hareketlerimiz büyük işlere sebep olacak” sözlerini kullandı.
“KARATI 20 İLE BİN DOLAR ORTASINDA DEĞİŞEBİLİR”
Süs taşı ustası Sedat Kocakülle birçok taşı ortaya çıkardıklarını söyleyerek, “Önceki günlerde Muğla’nın Milas bölgesinde zımpara yatağı bulundu diye bir haber yayınlandı. Aslında şöyle bir durum var. Muğla Milas bölgesinde birinci kere ‘safir’ olduğunu Prof. Dr. Murat Hatipoğlu ile paylaştık. Kendisi de ‘safir’ olduğunu onayladı. Muğla Yatağan bölgesinde safir, diaspor kristalleri, üzere birçok kıymetli taşlar çıkıyor. Hatta Dünya’nın en kaliteli akuamarini Türkiye’de çıkıyor desem abartılı olmaz. Muğla Yatağan’da zımpara bölgesi olan yere o gözle bakmadık, Safir var. Araştırma yapılması lazım. Bizler Kocagülle kardeşler olarak nitekim de ülkemizde taşları ortaya çıkardık. Daha çıkaracağız. Türkiye’nin süs taşları inanın dünya borsasında çok büyük bir pozisyona gelecek noktadadır. Safir taşının ekonomik boyutu karatı 20 dolar ile bin dolar ortasında değişebilir. Safirin berraklığına, şeffaflığına, saydamlığına nazaran değişir. Kıymetli olan bu taşın Türkiye’de olmasıdır” açıklamasında bulundu.
Ensonhaber
