Türkiye’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da daveti ile fahiş fiyatlara “dur” demek için harekete geçildi.
Pandemi sürecinde halkın cebine göz diken, “kârına kâr” katmak isteyenler, vatandaşa isyan ettirdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın alışverişinin akabinde tüketiciye uygun fiyatlı eserler sunan Tarım Kredi Kooperatifleri’nin sayılarının artması için çalışmalar başlatıldı.
Besin bölümünde dikkat çeken artışlar gözlemlenirken üreticiden tüketiciye yolcuğunda pahalılaşan eserlerin yanı sıra, marketler ortasında da uçurumlar ortaya çıktı.
Türkiye genelinde yaygın olan büyük marketler, masraflarının daha fazla olması sebebiyle, tıpkı eserleri lokal marketlere nazaran 1-2 lira daha değerliye satabiliyordu.
Son periyottaki besin fiyatlarında artışın nedeni enflasyon oranına ve dövize yüklenirken, markette kısa bir vakit geçirenler diğer bir gerçekle daha yüzleşiyor.
Vatandaşlar şu sıralar en çok “marketler ortasındaki fiyat farkı”ndan şikayetçi…
TIPKI ESERLER FARKLI FİYATLAR
Neredeyse her hafta tıpkı gramajda birebir eserlere yapılan farklı artırımlarla zincir marketler adeta vatandaşların cebini yakıyor. Üstelik bunların birden fazla da “kampanya” ve “fırsat” ismi altında gerçekleştiriliyor.
Uzmanlar şuurlu tüketici olmanın değerine ve zincir marketlerin fiyat algısına kapılmamaya dikkat çekiyor.
Ensonhaber, online satış yapan marketlerin eserlerini mercek altına aldı.
Zincir marketlerden tıpkı marka, birebir gramajda 7 eseri karşılaştırarak, ortadaki fiyat farklarını belirledik. Ortalarında en yüksek fark olan eserler, besin ve paklık reyonlarından oldu.
19 liralık farkın açıkça görüldüğü tuvalet kağıdı, marketlere nazaran fiyatı en çok değişenlerden.
İkinci sırayı ise Ayçiçek yağı alıyor. 4 market ortasında 6-7 lira ortasında farkla satılan Ayçiçek yağı, vatandaşların temel besinleri ortasında yer alıyor.
Fiyat farkı epey fazla olan bir başka eser ise kaşar peyniri olarak tespit edildi. Raf fiyatına nazaran 4 market ortasındaki fark 12 lira.
Temel gereksinimler ortasındaki pirinç ve sabun da listede yerini aldı.
Birkaç liralık farklar, bir ailenin aylık alışverişi düşünüldüğünde kıymetli sayılar ortaya çıkarıyor.
“MARKET FİYATLARI NEYE NAZARAN BELİRLENİYOR”
Fiyatların istikrarsızlığına değinen Marketler Birliği Lideri Fuat Nesip Nalcıoğlu, Ensonhaber’e konuştu.
Fiyat belirlemede marketlerin rolüne değinen Nalcıoğlu, “Sayısı ve metre karesi, çok fazla olan marketlerin kendi ortalarında özgür piyasa iktisadı şartları gereği yaşanan ağır rekabetçi ortamın yarattığı dengesizlik, bu dalda istikrarsız fiyatların da oluşmasına neden olmaktadır. Marketlerde oluşan fiyatlar büsbütün ağır rekabetçi şartların yarattığı ortam tarafından belirlenmektedir.” Tabirlerini kullandı.
“YEREL MARKETLERE YÖNELİN”
Şuurlu alışverişin değerine dikkat çeken Nalcıoğlu, “Tüketicilerimize tavsiyemiz, kendi bölgelerindeki marketlerden alış verişlerini sürdürsünler. Bunun hem kendilerine, hem de bölgelerine büyük katkısı olacaktır. Tüketicilerimiz alış verişlerinde, fiyat dahil, yaşayacakları her türlü aksilikleri tüketici şikayet sınırına bildirsinler.” ihtarında bulundu.
GRAMAJ OYUNU
Döviz kurunu mazeret eden fırsatçılar, bu kere rafta gramaj oyununa başvuruyor. Gramajı düşürüp fiyatı sabit tutan markalar, göz nazaran göre tüketiciyi kandırıyor.
Bilhassa de yağ, kuru yemiş, deterjan, çikolata ve şarküteri eserlerinde göze çarpıyor.
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Kanunu kararınca yapılan kontrollerde çok sayıda eser üzerinden tüketiciyi aldatıcı süreçler tespit edilerek cezai sürece alışılmış tutuluyor.
81 İLE KONTROL
Büyük zincir marketlerin pazar güçlerini tedarikçilere karşı berbata kullanmalarının ve hür piyasa sistemine ters halde haksız kar elde etmelerine karşı düğmeye basıldı.
Ticaret Bakanlığı, fahiş fiyat artını tespit etmek ve önlemek için 81 vilayette marketlere yönelik “fahiş fiyat ve etiket” kontrollerine aralıksız devam ediyor.
SÜPERMARKET OMBUDSMANI
Rekabet Kurumu, besin fiyatlarındaki artışın önüne geçmek ve indirim marketlerinin sahip oldukları ‘alıcı gücünü’ üretici üzerinde berbata kullanmasını engellemek için ‘süpermarket ombudsmanlığı’ sisteminin kurulmasını önerdi.
Bu kapsamda pazarlama maliyetleri ve raftan çıkarma işleri mevzuata uygun hale getirilecek. Mevzuat ihlali durumunda süpermarket ombudsmanı müdahale edecek.
TARIM KREDİ MARKETLERİ DEVREDE
Cumhurbaşkanı Erdoğan, evvelki gün İstanbul’daki konutunun yakınında bulunan Tarım Kredi Kooperatifi’nin satış mağazasına gitmiş ve fiyatların ve kaliteli eserlerin uygunluğundan bahsetmişti.
Bu kapsamda uygun fiyatlı eserler sunan bu marketlerin sayılarının artması için çalışmalar başlatıldı.
1.000 MARKET AÇILACAK
Tarım Kredi Kooperatifi satış mağazasında bir süpermarkette satılan her eser mevcut. Mağazada, besin, zerzevat, meyve, kasap ve fırın kısımları bulunuyor.
Eylül prestijiyle 483’e ulaşan mağaza sayısı yıl sonunda 1.000’e çıkacak.
ŞİKAYETÇİ OLABİLİRSİNİZ
Vatandaşlar bir yandan “fahiş fiyatları nasıl şikayet edebiliriz”i araştırıyor.
İlgili şikâyetler ALO 175 aranarak bildirilebilir.
İkinci olarak Ticaret Bakanlığı tarafından sunulan Haksız Fiyat Artışı Şikâyet Bildirimi (HFA-BİLDİRİMİ) uygulaması bulunuyor.
Vatandaş haksız bir fiyatla karşı karşıya geliyorsa, bu uygulama üzerinden Ticaret Bakanlığı’na iletebiliyor. Uygulamadan gelen şikâyetler doğrultusunda yetkililer çabucak harekete geçiyor.
Ensonhaber
