Türk-Japon dostluğunun başlangıcı kabul edilen Ertuğrul Fırkateyni’nin, Japonya’nın güneydoğusundaki Kuşimoto’da batışının üzerinden 130 yıl geçti.
Ertuğrul, Japonya Prensi Komatsu’nun Avrupa ülkelerinin akabinde Ekim 1887’de İstanbul’u ziyaretine karşılık Temmuz 1889’da Japonya’ya gönderildi.
130 YILDIR CANLILIĞINI KORUYOR
Bir yıl sonra dönüş yolunda kuvvetli fırtınaya yakalanan fırkateyn, 16 Eylül 1890’da Kuşimoto açıklarında kayalara çarparak parçalandı ve battı.
Mahzun seyahat, batan fırkateyn ve donanma subaylarının manevi mirası 130 yıldır süren merasimlerde Türk ve Japon halklarının gönüllerinde canlılığını koruyor.
İSLAM DÜNYASINDAN BIRINCI ORGANİZE HEYET
Ertuğrul Fırkateyni, organize biçimde giden birinci diplomatik heyet olma özelliği taşıyan 609 denizcisiyle Temmuz 1889’da Japonya’ya gitmek üzere İstanbul’dan ayrıldı.
Sırayla Süveyş, Aden, Bombay, Kolombo, Singapur, Hong Kong, Fukuşu, Nagazaki, Kobe duraklarına uğrayan fırkateyn 11 ay sonra Yokohama’ya ulaştı.
YOKOHAMA’DAN AYRILDILAR
Japonya İmparatoru Meiji tarafından kabul edilen Heyet Lideri Ali Osman Paşa, 2. Abdülhamid’in gönderdiği mektup ve madalyayı Meiji’ye takdim etti.
Diplomatik iade-i ziyaret kapsamında birçok görüşme gerçekleştiren Osmanlı heyeti, Yokohama’dan 15 Eylül 1890’da ayrıldı.
JAPONYA’NIN SERT EYLÜL TAYFUNLARI
Honşu adasının güneyine ilerleyen Ertuğrul, 16 Eylül akşamı Wakayama eyaletine bağlı Kuşimoto açıklarına ulaştı.
Fırkateyn, Şionomiseki burnu ile Kii Ooşima Adası civarlarında Güney Japonya’yı her yıl tesiri altına alan eylül tayfunlarına yakalandı.
Sürüklenerek kayalıklara çarpan Ertuğrul, modüllere ayrıldı ve Pasifik Okyanusu’nun sularına gömüldü.
Tarihi kaynaklarda, kazadan yalnızca 69 denizcinin kurtulduğu, 500’den fazla Osmanlı subayının hayatını kaybettiği kaydediliyor.
KUŞİMOTO ANITI
Japon hükümetinin kazazedeleri gönderdiği zırhlı savaş gemileri, Ocak 1891’de İstanbul Limanı’na giriş yaptı.
Osmanlı Devleti’nin konuğu olarak yaklaşık bir ay burada kalan gemiler, şubatta İstanbul’dan yola çıkarak 3 ay sonra Japonya’ya döndü.
Türk-Japon dostluluğunun miladı Ertuğrul’un mahzun mirası, kazanın yaşandığı Kuşimoto’da 1891’de dikilen şehitler anıtında her yıl düzenlenen anma merasimlerinde yaşatılıyor.
“GERÇEK DOSTLUK”
Bahsin ehemmiyetini pahalandıran Doshisha Üniversitesi Global Çalışmalar Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Naito Masanori, fırkateynin 130 yıl evvel Osmanlı-Japonya dostluğunu geliştirmek gayesiyle gönderildiğine dikkati çekti.
Şehitlerin manevi mirasını rahmetle andığını kaydeden Naito, “Elim kazada yaralıları kurtarmaya çalışan Kuşimoto köylülerinin hüsnümuameleleri, şimdiye kadar devam eden ve daha da güçlenen Türk-Japon dostluk münasebetlerinin temelini oluşturmuştur.” dedi.
Toyo Üniversitesi Sosyoloji Fakültesi Öğretim Vazifelisi Prof. Nobuo Misawa da “Japon-Türk münasebetlerinin kuruluş noktası Ertuğrul hadisesidir.” sözünü kullanarak, iki halkın mirasçılarının gerçek tarihi hadiselerin izini sürmesi gerektiğini vurguladı.
Misawa, “Mangalarda ya da sinemalarda uydurulmuş masalların tersine ülkelerin gerçek dostlukları kuşaktan nesile aktarılmalıdır. İki ülke araştırmacıları bu hususa daha fazla eğilmelidir.” tabirlerini kullandı.
KARŞILIKLI DUYGUSAL DÖNÜM NOKTALARI
Ada köylülerinin hayatta kalan Osmanlı denizcilerini karaya çıkartmaları ile Japon makamlarının şehit aileleri için yardım kampanyaları hafızalarda tazeliğini koruyor.
Ertuğrul Fırkateyni’nin batmasından neredeyse yüz yıl sonra Türk Hava Yolları’nın (THY) 1985’te İran-Irak savaşında Tahran’da mahsur kalan çok sayıda Japon vatandaşını Japonya’ya taşıması da Türk-Japon münasebetlerinin kilit taşı olarak hatırlanıyor.
Diplomatik temeli 1924’te atılan Türkiye-Japonya ilgilerinde bu iki hadise, tarihi kayıtlarda karşılıklı duygusal dönüm noktalarını teşkil ediyor.
Ensonhaber
