Osmanlı devrinin en değerli nesir (düz yazı) müellifleri ortasında yer alan gezgin Evliya Çelebi,elli yıl boyunca gözlemlediklerini, yaşadıklarını 10 ciltlik Seyahatnemesi’nde ölümsüzleştirdi.
DERİN MÜŞAHEDE YETENEĞİ
Türk kültür tarihinde örneğine az rastlanan Seyahatname’nin müellifi Evliya Çelebi 10 Muharrem 1020’de (25 Mart 1611) İstanbul’da Unkapanı’nda doğdu.
Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi her istikametiyle çok güçlü bir kaynak. Anadolu seyahatlerinde yaşadıklarını derin müşahede yeteneğiyle kaleme alan Evliya Çelebi, günümüzde yazdıkları ders olarak okutulmakta ve hak ettiği bedeli görmektedir.
50 YIL GEZDİ, NOTLAR ALDI…
50 yıl boyunca Hicaz, Mısır, Sudan, Habeşistan, Dağıstan üzere ülkelere seyahatlere çıkan ve bu seyahatlerin kimilerinde yakınlık kurduğu birtakım devlet büyükleriyle birlikte olan Evliya Çelebi, seyahatlerde kıymetli mektuplar götürmek ya da savaşa katılmak üzere çeşitli hizmetlerde bulunuyordu.
TARİHİ KAYNAK: SEYAHATNAME
Seyahatname yapıtında, tarih ve yer belirterek yazıya döken Evliya Çelebi,gittiği yerleri ve şahir olduğu olayları mübalağa sanatına başvurarak okuyucuları şaşırtmayı bilmiştir.
HAVADA DONAN İNSAN…
Örneğin; Erzurum’a yaptığı seyahati anlatırken oranın çetin kış koşullarından bahseder. Erzurum’da damdan dama atlarken insanların havada donduğunu ve asılı kaldığını yazmıştır.
Meşhur yapıtı Seyahatnâme’nin fihristi ve mukaddimesi.
YOLA ÇIKARKEN EVLİYA ÇELEBİ MÜRŞİTLİĞİ
Evliya Çelebi’nin kaleme aldığı Seyahatneme’den sonra o günden bugüne kadar derinli ve kapsamlı hiçbir seyahat yapıtı yazılmadı. Günümüz çağdaş çağda bile hala Çelebi’nin yazdıklarına başvurulmakta ve istifade edilmektedir.
KÜÇÜKLÜKTEN GELEN GEZME İSTEĞİ
Küçüklüğünden beri içinde gezmek isteği vardı. Yeni yerler görmek, ve beşerler tanımak istiyordu. Hayalini gerçekleştirmek üzere gördüğü bir hayalden esinlenerek seyahatlerine başladı ve sarayda fazla kalmadı.
HAYAL…
Hayalinde İstanbul’da Yemiş İskelesi civarında Ahi Çelebi Camii’ndedir. Orada muazzam bir cemaat vardır. Dikkat eder, Hz. Muhammed’i baş tarafta görür. Dört sadık halifesi ve öbür ashabı da daima oradadır.
Hz. Muhammed’in yanına gidip ondan şefaat dilemek isteğindedir. Lakin bir türlü cüret edip de gidemez.
“SEYAHAT YA RESULULLAH”
En sonunda bir yürekle gidip “Şefaat ya Resulullah” diyeceğine, “Seyahat ya Resulullah” der. Böylelikle, 70 yaşına kadar sürecek ve çeşitli tehlike, külfet ve hadiseler geçirmesine karşın vazgeçmeyeceği seyahati başlar.
Temsili heykeli
10 CİLTLİK ESER
Ünlü muharrir ve gezgin Evliya Çelebi’nin yazdığı seyahat yazıları toplam 10 ciltten oluşmaktadır. Yazılar Türk İslam, kültür ve edebiyatı açısından müstesna bir yere sahiptir.
Evliya Çelebi’nin Kütahya’da müze olarak kullanılan meskeni
SEHATLERİN TARİHLERİ
1630 – İstanbul ve etrafı 1640 – Anadolu, Kafkaslar, Girit ve Azerbaycan 1640 – Suriye, Filistin, Ermenistan ve Rumeli 1655 – Doğu Anadolu Bölgesi, Irak ve İran 1656 – Rusya ve Balkanlar 1663/1664 – Macaristan’da askeri seferler 1664 – Avusturya, Kırım ve ikinci defa Kafkaslar 1667-1670 – Yunanistan ve ikinci defa Kırım ve ikinci defa Rumeli 1671 – Hac için Hicaz, Mekke ve Medine 1672 – Mısır ve Sudan
Ensonhaber
