Dünyada kısırlık tedavisinde en sık uygulanan ve en tesirli tedavi prosedürü tüp bebektir. Basitçe tüp bebek bayandan elde edilen yumurtanın bayan bedeninin dışında laboratuvarda döllenmesi ve bundan sonraki 3-5 günlük takibinden sonra tekrar bayanın rahim içine verilmesini içeren bir süreçtir. Şayet bayanın yumurtlama sorunu, her iki tüpü ameliyatla alınmış ya da tüplerde tıkanıklığı varsa, bayan 40 yaşın üzerindeyse, erkekte sperm yoksa yahut az sayıdaysa, açıklanamayan infertilitesi olanlarda, endometrioması olanlarda ve kanser hastalarında tüp bebek usulü uygulanabilir. Sigara içen bayanlarda yumurtalıkların uyarılması için daha yüksek dozda ilaç kullanılmakta ve gebelik başarısı daha düşük olduğunu söyleyen Tüp Bebek Uzmanı Doç. Dr. Nadiye Köroğlu, husus ile ilgili konuştu.
“İLK ADIM HORMON İĞNELERİ”
Tüp bebek sürecinin 6 adımda uygulandığına işaret eden Doç. Dr. Köroğlu, “İlk olarak yumurtalıklar ilaçlarla uyarılır. Tüp bebek tedavisine anne adayının adetinin ikinci yahut üçüncü günü ultrason ve gerekirse hormonal kıymetlere bakıldıktan sonra başlanır. Tüp bebek tedavisinde emel çok sayıda yumurta gelişmesini sağlamak olduğundan yumurtalıkları uyarmak için hormon ilaçları verilir. Bu hormon iğnelerinin kullanım mühleti 8 ile 14 gün ortasında değişmekle birlikte, ortalama 10-11 gündür. Bu mühletler içinde 2-3 defa ultrason denetimi ve hormon testleri için hastaneye gelmeniz gerekmektedir. Gelişen folikül sayısı (içinde yumurta hücresi olduğu düşünülen kesecikler) gebelik talihini direkt etkileyen bir faktördür. Elde edilen yumurta sayısı arttıkça gebelik oranları da artmaktadır. Hormon iğnelerinin başlangıç dozu bayanın yaşı, kilosu, serum AMH seviyesi ve varsa daha evvelki denemelerindeki tedavi cevabına nazaran belirlenir. Foliküller 18-20 mm’e ulaşınca yumurtaların olgunlaşması için çatlatma iğnesi yapılır” tabirlerini kullandı.
“YUMURTALAR TOPLANDIKTAN SONRA DÖLLEME SÜRECİ YAPILIR”
Doç. Dr. Köroğlu, “Bu olgunlaştırıcı iğnenin yapılmasından 34 ile 36 saat sonra yumurtalar vajinal yoldan yapılan ultrasonografi ile ince bir iğne yardımıyla toplanır. Bu süreç müddetinde anestezi verileceği için ağrı ya da bir rahatsızlık hissedilmez. Yaklaşık 10-15 dakikalık kısa bir süreçtir. Sürecin yapıldığı gün hafif bir ağrı hissedilebilir. Akabinde foliküllerin içerisindeki sıvı, embriyologlar tarafından incelenir ve oositlerin kalitesi ile olgunluğu belirlenir. Olgun yumurtaların içine embriyologlar tarafından seçilen iyi kalitede bir sperm mikroskop altında yerleştirilir. Dölleme süreci sonrasında rahim ortamını en iyi halde taklit eden özel aygıtlar içerisinde embriyolar takip edilir. Sonrasında laboratuvar ortamında 3-5 gün takip edilir” formunda konuştu.
“EN KIYMETLİ BASAMAK EMBRİYO TRANSFERİ”
Dördüncü adımda oluşan embriyonun anne adayının rahmine yerleştirildiğini belirten Doç. Dr. Köroğlu, şöyle devam etti: “Oluşmuş embriyolar içerisinde gelişim evresine nazaran en kaliteli embriyo seçilir. Transfer süreci ile 2 ila 5’inci günler ortasında yapılmakla birlikte günümüzde artık en çok 5’inci gün embriyo transferi yapılır. Transfer edilecek embriyo sayısı belirlenirken en kıymetli kriter bayanın yaşı ve daha evvelki tüp bebek denemeleridir. Türkiye’de yönetmeliğe nazaran 35 yaşın altındaki bayanlarda birinci 2 tüp bebek denemesinde 1 embriyo, sonraki denemelerinde en fazla 2 embriyo transfer edilebilir. 35 yaş üstündeki bayanlarda ise daha evvelki tüp bebek denemelerine bakılmaksızın en fazla 2 embriyo transfer edilebilir. Embriyo transferi tüp bebek tedavisinin en kıymetli basamağıdır. Embriyo transferi ultrason denetimi altında bayanın idrara çok sıkışık olduğu durumda yapılır. Kateter yardımıyla rahim içine girilerek embriyolar rahim duvarına değmeden uygun bir alana bırakılır. Bu süreç sonrası hastanın dinlenmesinin gebelik oranını arttırdığına dair bir bilgi bulunmamakla birlikte klinikte kısa bir mühlet takip edildikten sonra konutuna gönderilir. Transfer sonrası şayet iyi kalitede embriyolar varsa çiftlerin istemesi halinde dondurularak merkezde saklanabilir.”
Doç. Dr. Köroğlu, “Transfer süreci sonrasında embriyonun rahim içerisine tutunmasını desteklemek gayesiyle progesteron hormonu verilir. Progesteron hormonu ağızdan, iğne olarak yahut vajinal yoldan verilebilir. İlaç takviyesine gebelik testi gününe kadar devam edilir. Bu mühlet içerisinde kasıkta ağrı, lekelenme halinde akıntı ve göğüslerde hassasiyet görülebilir. Son olarak da transfer sürecinden 12 gün sonra gebelik testi yapılır” dedi.
“ANNENİN YAŞI VE SİGARA BAŞARIYI ETKİLİYOR”
Doç. Dr. Köroğlu, tüp bebek tedavisinde başarıyı etkileyen 2 ana faktör olduğuna dikkati çekerek, kelamlarını şöyle noktaladı: “Anne adayının yaşı ve çiftlerini sigara kullanımı tedavinin muvaffakiyetini tesirler. Tüp bebek tedavisinde başarıyı etkileyen en kıymetli faktör anne adayının yaşıdır. Anne adayı ne kadar genç ise tüp bebekte gebelik talihi o kadar yüksektir. 35 yaşın altındaki bir bayanda canlı doğum oranları yüzde 40 ila 50 ortasında iken bu oran 42 yaşının üzerindeki bir bayanda yüzde 4 civarındadır. Anne adayının yaşı arttıkça hem yumurta sayısı hem de kalitesi azalmaktadır bu da tüp bebek muvaffakiyetini tesir eden en değerli faktördür. Çiftlerin sigara içmesi de tüp bebek muvaffakiyetini etkileyen faktörlerden biridir. Sigara içen bayanlarda yumurtalıkların uyarılması için daha yüksek dozda ilaç kullanılmakta, gebelik başarısı daha düşük olmakta ve sigara içmeyenlere kıyasla daha fazla tüp bebek denemesi yapılması gerekmektedir.”
Ensonhaber
