Tiroid hormonları, sindirimden konuşmaya ve hatta düşünme ve algılamaya kadar bedende birçok farklı işlevde belirleyici rol oynuyor. Tiroid bezinin az ya da çok çalışması durumunda ise hipotroidi ve hipertiroidi tabloları ortaya çıkabiliyor. Toplumun çok büyük bir kısmını etkileyen bu sıhhat problemleri, farklı hastalıklarla da karıştırılabiliyor.
Tiroid belirtileri konusunda dikkatli olunması gerektiğini belirten Endokrin Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Erhan Ayşan, bilhassa tiroid hormonlarının birdenbire ve çok fazla kana verilmesi durumunda ortaya çıkan ve tiroid fırtınası olarak tanımlanan tablonun epeyce önemli sonuçlar doğurması açısından başka bir değer taşıdığının altını çizerek değerli ihtar ve tavsiyelerde bulundu.
İÇ ORGANLARA ZİYAN VERİYOR
Tiroid fırtınası, bazen dışarıdan görülebilecek bulgular verirken bazen de dışarıya hiçbir bulgu vermeden iç organlara ziyanlar vererek ilerler. Bu hasarlar içinde birinci sırayı kalp ve beyin alacaktır. Kalbin süratli atmasına bağlı ritim bozuklukları ve ani kalp durması gelişebilir. Beyin damarlarında çatlamalara bağlı beyin kanamaları görülebilir. Ortaya çıkacak organ hasarları hastanın yaşına ve var olan ek hastalıklarına bağlı olarak değişir. İleri yaşlardaki hastalarda iç organ hasarları daha erken görülür. Ek hastalığı olan şahıslarda, örneğin kalp yetmezliği olan bir bireyde tiroid fırtınasının kalp üzerindeki tesirleri çok daha erken ve çok daha şiddetli yaşanabilir.
Tiroid fırtınası durumunda birden fazla hastanın farkında olmadığı bir tiroid hastalığı bulunur lakin bu bir kural değildir. Tiroid fırtınası, yeni başlamış bir tiroid hastalığının birinci bulgusu da olabilir.
Tiroid bezinin fazla çalışmasına, fazla T3 ve T4 hormonu üretmesine hipertiroidi denir. Graves hastalığı ise hipertiroidinin en sık sebebidir. Aslında tiroid fırtınası bir tıp hipertiroididir fakat bu tabloda T3 ve T4 hormonlarının üretimi hem çok daha fazladır, hem de tablo çok daha ani gelişir. Bununla birlikte tiroid bir endokrin organdır ve her endokrin organ üzere gerilimden çok çabuk etkilenir. Gebelik de bir gerilimdir ve tiroid hastalıklaır ile birlikte tiroid fırtınasını da tetikleyebilir. Bulgu vermeyen tiroid fırtınası ise birçok hastalıkla karıştırılabilir. Bu sebeple gereksiz tomografiler, MR’lar, anjiyografiler, endoskopilere sık rastlıyoruz.
TİROİD FIRTINASI BELİRTİLERİ
Tiroid fırtınası tablosunun en erken ve en besbelli bulgusu çarpıntıdır. Sol göğüs bölgesinde kalp atışlarında bariz artış hisseden hasta bu durumu, ‘adeta kalbim dışarı çıkacakmış üzere oluyor’ formunda anlatıyor. Bu sırada nabız sayısında artış yaşanır ve nabız ritmik değildir. Bazen nabız vuruşlarının ortası açılırken bazen de bu ortaların kısaldığı görülüyor. Daima olarak yaşanan nabız artışı bilhassa geceleri çarpıntıyla birlikte uyku bozukluklarına neden olur. Bilhassa de nabız sayısını artıran fizikî aktivitelerde bu sayı daha da artarak hastayı çok önemli biçimde rahatız eder. Beşerler çarpıntıyı çabucak fark ederler ve bunun bir kalp hastalığı olduğunu zannedip kardiyoloğa başvurabiliyor.
Tiroid fırtınasının bir başka belirtisi ise tansiyon yüksekliği ve buna bağlı yaşanabilecek baş ağrısıdır. Bu durum bilhassa yüksek tansiyonu olan ileri yaştaki hastalarda hayati risk oluşturabilir. Bu bireylerde damar sertliği de olduğu için damarlar yükselen kan basıncına dayanmayarak çatlayabilir ve beyin kanaması görülebilir. Yaşanan bu durum da hayati risk oluşturan acil bir durumdur.
Uyku bozukluğu, geceleri sık sık uyanma, sıcaktan rahatsız olma hastalarda sık karşılaştığımız bulgular ortasındadır. Münasebetiyle soğuk havalarda ince kıyafetlerle dolaşan ve üşümediğini tabir eden şahısların bir endokrin uzmanına başvurmalarında yarar var. Bununla birlikte, diyet yapmadan süratle kilo verilmesi de bir öbür bulgudur. ‘Yiyorum ancak kilo almıyorum’ sözü birçok kişiyi keyifli edebilir ancak bu bireylerde bir tiroid fırtınası yaşanıyor ve metabolizmanın hızlanmasına bağlı iç organlar önemli biçimde yoruluyor olabilir. Bu şahıslar ileride önemli organ yetmezlikleri ile baş etmek zorunda kalabilirler. Tuvalet alışkanlığında değişiklik, sık tuvalete çıkma, ishal atakları sindirim sistemiyle ilgili olarak görülebilen öteki bulgulardır.
Tiroid fırtınası tablosu, şahısların fizyolojik yapısıyla birlikte ruhsal durumunu da etkileyebilir. Bu hastalarda duygusal bozukluklar, depresyon (içe kapanma) ya da sonluluk (anksiyete) de görülebilir. Yıllardır tanıdığınız, şahsî özelliklerini, huylarını bildiğiniz birinin davranışlarında değişiklikler olması, sizinle paylaşımlarını azaltması ya da tam bilakis gereksiz şeylere kızıp sonlanması de tiroid fırtınasını düşündüren ögeler ortasındadır.
TİROİD FIRTINASI TEŞHİS VE TEDAVİSİ
Tiroid fırtınası tanısı laboratuvar testleriyle konulabilir. Öncelikle şikâyetler ortaya çıkınca kesinlikle bir sorunun varlığının kuşku edilerek tabibe başvurmak gerekir. Yapılan laboratuvar incelemelerinde T3 ve T4 hormonlarının çok yüksek bulunması, TSH hormonunun düşük olmasıyla teşhis konulur. Bununla birlikte hastaya kesinlikle tiroid ultrasonu yapılmalıdır. Tiroid bezinin tamamı süratli çalışıyor olabilir ya da tiroid bezinde çok çalışan bir nodül vardır ve hastalığın nedeni bu nodüldür. Ultrasonla birlikte tüm bilgilere ulaşılabilir. Hasebiyle hem hastalığın nedeni, hem de tedavi sistemi hakkında bilgi vereceği için ultrason kesinlikle yapılması gereken bir teşhis yoludur.
Tiroid fırtınasında tedavinin birinci basamağını ilaçlar oluşturuyor. Sonraki süreçlerde ise tedavide farklı seçenekler uygulanabiliyor. Elimizde tiroidden salgılanan hormonları bloke edecek muteber ilaçlarımız var. Bunların yanlışsız dozlarda başlanması birkaç gün içinde hastayı rahatlatacağı üzere, iç organları da fırtınanın tesirlerinden korur. Daha sonraki süreçte tedaviye ilaçla, radyoaktif iyotla (atom tedavisi) ya da ameliyatla devam edilebilir. Bu seçeneklerden hangisinin uygulanacağına endokrin uzmanı karar vermelidir. Tiroid fırtınası tekrarlayabildiği ve bu nedenle birinci teşhis evresinde yanlışsız bir tedavi başlanmalı ve takipler aksatılmamalıdır.
Ensonhaber
