Artan osteoartrit yani halk ortasında bilinen ismiyle kireçlenme şikayetlerine ait açıklamalarda bulunan Fizikî Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı Doç. Dr. Sena Tolu, aktivite azlığı ve süratli kilo artışının kas gücünde azalmaya neden olarak, eklemlere binen yükü artırdığını ve bunun da evvelden sorunlu olan eklemlerde şikayetlerin artmasına ya da yeni eklem sorunlarının oluşmasına sebebiyet verdiğini söyledi. Doç. Dr. Tolu, kireçlenmeye karşı alınabilecek tedbirleri anlatarak, çeşitli tavsiyelerde bulundu.
BAYANLARDA DAHA SIK GÖRÜLÜYOR
Eklem kıkırdağı, eklemde kaygan bir yüzeyin oluşarak hareketin rahat yapılmasını sağlayan en değerli dokudur. Kireçlenme hem eklem kıkırdağında hem de eklem etrafı dokularda harabiyete neden olan bir romatizmal hastalıktır. Osteoartrit dünyada ve ülkemizde en sık görülen eklem hastalığıdır. Eklem kıkırdağındaki harabiyet sonucu gelişen ağrı yanında bireyde sakatlıklara neden olduğu için kıymetli bir sıhhat problemidir. Bilhassa diz osteoartriti öteki hastalıklara nazaran yürüme, merdiven inme çıkma ve mesken işlerinde daha fazla yetersizliğe yol açar. Bu hastalarda yürüme aralığı ve yürüme suratı vakitle azalarak hareketin güçleşmesine neden olur.
Yaşlanma ile olan güçlü ilgisi ve beklenen hayat süresindeki artış ile osteoartrit görülme sıklığında artış beklenmekte; hastalığın kişisel, sosyoekonomik ve sıhhat sistemlerine artan oranda ve değerli ölçüde yük getireceği bedellendirilmektedir. Osteoartrit bayan ve erkekleri misal oranlarda tesirler fakat bilhassa el ve diz kireçlenmesi bayanlarda erkeklere nazaran daha sık görülmektedir. 60 yaş üstü bayanların yaklaşık yüzde 18’ini, erkeklerin ise yaklaşık yüzde 10’unu etkilemektedir.
D VE C VİTAMİNLERİ BÜYÜK ETKEN
Osteoartrit, bedende her eklemi etkileyebilir. Lakin en sık diz, kalça, el, omurga ve ayak eklemlerinde görülmektedir. Genetik özelliklere ek olarak artan yaş, obezite, beslenme alışkanlıkları, travma, eklemlere çok yüklenmek, hareketsizlik sonucu gelişen kas güçsüzlüğü ve sigara, eklem kıkırdağında gelişen harabiyetin risk faktörleridir.
Yaşlanmayla birlikte bilhassa beden yükünü taşıyan diz ve kalça üzere eklemlerin etrafındaki kaslarda zayıflık gelişmesi, bu eklemlere binen yükü arttırarak kireçlenmeye neden olur. Obezite bilhassa diz kireçlenmesi ile alakalıdır. Genetiğin de bilhassa el, diz ve kalça kireçlenmesinde rol oynadığı biliniyor. Düşük D vitamini düzeylerinin, diz ve kalça osteoartriti sıklığını artırabileceği, düşük C vitamini alımının da diz osteoartrit şiddetinde artış ile ilgili olduğu gösterildi. Kireçlenme şikayeti olan hastaların eklemde hareketle ortaya çıkan ve/veya artan, istirahat halinde kaybolan ağrı ve kısa müddetli tutukluk çok iyi bilinen yakınmalarıdır.
HAREKET SEVİYENİZİ ARTIRIN
Pandemi periyodunda sokağa çıkma yasağı ile 65 yaş üzeri beşerler uzun mühlet konutta kaldı. Bu süreç daha evvelden yürüyüşe çıkan, alışverişe giden, komşularını ziyaret eden ve iş yerlerinde çalışan 65 yaş üzeri bireylerin aktivitelerinde önemli oranlarda kısıtlanmaya neden olarak kondisyonlarını düşürmüş ve sonuçta eklem sorunlarının artmasına, istikrar sıkıntılarına ve birçok genel sıhhat sorununun yaşanmasına neden oldu.
Aktivite azlığı, süratli kilo artışı ve kas gücünde azalmaya neden olur. Böylelikle eklemlere binen yük artar, bu da evvelce sorunlu olan eklemlerde şikayetlerin artmasına ya da yeni eklem sorunlarının oluşmasına sebebiyet verir. Bu nedenle etkin kalmaya yönelik idman tekliflerini uygulamak pandemi devrinde bireyleri kireçlenme ve gibisi eklem sorunlarından korur. Kişi tertipli olarak antrenman yapmıyorsa, rahat kıyafetler ve spor ayakkabı ile yürüme üzere düşük yoğunluklu aktivitelerle 5-10 dakika üzere daha kısa mühletlerle antrenmana başlamalı, birkaç hafta içinde yavaş yavaş 30 dakika yahut daha fazlasına çıkmalı. Kireçlenme sorunu olan eklemler bilhassa her gün hareket ettirilmeli böylelikle mevcut eklem hareketi korunmaya çalışılmalı.
KİREÇLENME TANISI VE TEDAVİSİ
Osteoartritin tanısı, hastanın yakınma ve bulguları kıymetlendirilerek, fizik tedavi ve rehabilitasyon tabibi tarafından tetkik gerekmeksizin konabilir. Teşhisin doğrulanması yahut ayırıcı teşhiste düşünülen öteki hastalıkların elenmesi için radyolojik görüntüleme ile kıymetlendirme yapılabilir. Tedavide öncelikle doktoru tarafından hastaya tedavi hakkında kapsamlı bilgi verilmesi yanlış bilinenlerin düzeltilmesine yardım ederek hastanın tedaviye odaklanmasını sağlar.
Her hastada ağrıyı azaltmak, işlev ve kas gücünü geliştirmek için ömür biçimi değişiklikleri, fizikî aktivite ve idman, kilo verme ve fizik tedavi uygulamaları öncelikle önerilir. Eklem İçi hyaluronik asit enjeksiyonu, Platelet Zengini Plazma Enjeksiyonu (PRP) ve son devirde sonuçlarının yüz güldürücü olması sebebiyle de kök hücre tedavileri uygun hastalarda tedaviye eklenebilir.
Kök hücre tedavisi
Kök hücre, bedende yer alan tüm hücrelere dönüşebilen ana hücrelerdir. Hastalanan yahut hasarlanan tüm doku ve organların yenilenmesinde iyileşme için gerekli olan hücrelere dönüşerek iyileşme ve tamir kademesinde misyon yaparlar. Kök hücreler kemik iliği ve daha pratik ve tek seansta yağ dokudan elde edilebilir.
Yağ dokudan elde edilen hücreler tıpkı seansta doktor tarafından eklem içerisine enjekte edilir. Bu hücrelerin daha sonra hasarlı bölgeye ulaşması ve tamiri başlatması beklenir. Tamir sonucunda oluşan kıkırdak dokunun kalitesi ve dayanıklılığı ve etraf kıkırdak ile bir bütün hale gelmesi, orjinal kıkırdak ile birebir benzerlik göstermese de yanlışsız hasta ve hakikat vakitte yapılan kök hücre uygulamaları bilhassa cerrahiye uygun olmayan hastalarda tedavi seçenekleri ortasında düşünülebilir.
Ensonhaber
