Tıp dünyasının değerli isimlerinden olan birinci Türk bayan tabip Safiye Ali, Google tarafından kıymetli günler ve ünlü şahısların doğum günleri için sanatsal çizim ve imajlar olarak hazırlanan bir “Doodle” ile anıldı.
Doğum günü vesilesiyle gündeme gelen Safiye Ali hakkındaki bilgiler merak konusu oldu.
Birinci bayan tabip olmanın yanı sıra, birinci tıp eğitimini veren isimlerden biri olması da Safiye Ali’yi Türkiye için epey özel kılıyor.
Pekala Safiye Ali kimdir? Birinci Türk bayan tabip Safiye Ali’nin hayatı ve biyografisi..
SAFİYE ALİ KİMDİR?
Birinci Türk bayan hekim, 1894 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. Babası Sultan Abdülaziz ve II. Abdülhamit’in yaverlerinden Ali Kırat Paşa, annesi Şeyhülharem Hacı Emin Paşa’nın kızı Emine Hasene Hanım’dır.
Safiye Ali, dört kız kardeşin en küçüğüydü. Babasını küçük yaşta kaybeden Safiye Ali, dedesi Emin Paşa’nın Valideçeşme’deki konağında büyüdü.
İstanbul’da Amerikan Kız Koleji’nde tahsil gördü. Ocak 1916 da kolejden mezun oldu. Kolej yıllarında iken tıp hekimi olmaya karar verdi.
Bayan hastaların bayan hekimleri tercih etmesinden dolayı ülkede bayan hekimlere ihtiyaç duyuluyordu lakin Darülfünun Tıp Fakültesi şimdi bayan öğrenci kabul etmiyordu. I. Dünya Savaşı sürerken Almanya’ya giderek Würzburg Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde tahsil gördü.
Periyodun Maarif Nazırı Ahmet Şükrü Bey’in yardımıyla devlet bursu alan Safiye Ali, Amerikan Koleji mezunu olması sebebiyle zorluk çıkaran Bavyera Ulusal Eğitim Bakanlığı, imtihanda aldığı birincilik derecesi karşılığında “Doktor Namzeti” unvanını verdi. 1921 yılında diplomasını aldı.
Safiye Ali, İstanbul’a döndükten Altı hafta sonra bayan ve çocuk hastalıkları ihtisası yapmak üzere tekrar Almanya’ya gitti. Burada eşi Dr. Ferdinand Krekeler (sonradan aldığı ismi ile Ferdi Ali) ile evlendi.
Haziran 1923’te Türkiye’nin birinci bayan hekimi olarak icazetnamesini aldı ve eşi ile birlikte Cağaloğlu’nda muayenehane açtı. İstanbul’da beş yıl doktorluk yaptı lakin karşılıksız olarak anne-çocuk sıhhatine yaptığı hizmetler klinik çalışmalarının önüne geçti. Bu devirde ayrıyeten Amerikan Koleji bünyesinde açılan birinci kız tıp okulunda jinekoloji ve obstetrik dersleri vererek kızlara tıp eğitimi veren birinci bayan öğretim üyesi olarak tarihe geçti.
Anne sütünden kesilen ve steril süt içme imkanından yoksun olan çocuklar için Fransız Kızılhaç’ı tarafından kurulup 1925’te Himaye-i Etfal Cemiyeti’ne bırakılan Süt Damlası Bakım Konutu’nun başına geçen Safiye Ali, istekli çalışmalar yaptı.
Süt Damlası’ndaki çalışmaları bayanları emzirmeye teşvik etme; yetersiz beslenen çocukların sağlıklı beslenebilmeleri hedefli eğitimler düzenlemeye odaklı idi. Safiye Ali ayrıyeten Hilal-i Ahmer Hanımlar Merkezi Küçük Çocuklar Muayenehanesi’ni kurdu. Londra, Viyana ve Bologna’da düzenlenen kongrelerde Himaye-i Etfal Cemiyeti’ni temsil etti. Süt Damlası’ndan istifa etmek zorunda kaldı.
Ocak 1928’de yalnızca muayenehane doktorluğu yapıyordu. Bu tarihte, İstanbul’da muayenehanesi olan tabipler ortasındaki tek bayandı. Malul Gaziler Büyük Ticaret Salnamesinde ismi, “Safiye Ali Bey” olarak geçmektedir. Erken Cumhuriyet devrindeki bayan hareketinin içinde yer alan Safiye Ali’nin 1928’de Bolonya’da toplanan Beynelmilel Bayan Hekimler Konferansı’nda edindiği toplumsal ve bilimsel izlenimleri Servet-i Fünun’da yayımlanmıştır.
Safiye Ali, Türk Bayanlar Birliği’nin Sıhhiye Komitesi başkanlığını üstlenerek fuhuşla gayret için çalıştı.
Kanser teşhisi konulması üzerine Türkiye’den ayrılarak Almanya’da yaşamaya başladı. II. Dünya Savaşı yıllarında sıhhati elverdiği sürece mesleğini sürdürdü. 5 Temmuz 1952’de Dortmund’da hayatını kaybetti.
Ensonhaber
