İran Cumhurbaşkanı Hasan Manevî, başşehir Tahran’daki Bakanlar Şurası toplantısına katıldı.
Toplantının akabinde konuşma yapan Manevî, ABD’nin İran’a karşı hayata geçirdiği yeni yaptırımlara ait değerlendirmede bulundu.
“ZORBALIK EDERSE KARŞILIĞINI ALIR”
ABD’nin son bir ay içinde kendi gücünün merkezi olarak gördüğü Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nda (BMGK) İran’a karşı 3 kez başarısızlığa uğradığını söz eden Manevî, “İran Cumhurbaşkanı olarak duyuru ediyorum: ABD, zorbalıkla muamele ederse ve BMGK kararlarını pratikte uygularsa muhakkak bizden kesin bir yanıt alacaktır. ABD, kararların geri geldiğini iddia ediyor lakin kimse bunu kabul etmiyor.” diye konuştu.
“ABD KESİN MAĞLUBIYETE UĞRADI”
ABD’nin tüm süreçlerde mağlubiyete uğradığını ve milletlerarası topluluktan olumsuz karşılık aldığını, geleneksel müttefiklerinin dahi yanında durmadığını lisana getiren İran Cumhurbaşkanı, şöyle konuştu:
“ABD, 2.5 yıldır İran’a karşı milletlerarası bir koalisyon meydana getirmeye ve BMGK yaptırımlarını tekrar yürürlüğe sokmaya çalıştı ama başarılı olamadı. Nükleer mutabakattan ayrıldığı günden bu yana kısa müddette AB’yi yanına çekeceğini ve İran’ın atacağı adımlarla yaptırımları geri getirmek için eline mazeret vereceğini düşünüyordu. İran’ı bunun için tahrik etti lakin olmadı.”
“Bugün ülkemiz diplomasi tarihi için unutulmayacak bir gündür.” diyen Manevî, “ABD’nin İran’a yönelik azamî baskısı siyasi ve türel alanda ABD’nin azamî yalnızlaşmasına dönüşmüştür. İran’a karşı yalnızca bir yol vardır, o da İran halkının hukukuna hürmettir. İran’a karşı zorbalıkla muamele etmek isteyen başarısız olacaktır ve ABD bugün kesin olarak mağlubiyete uğramıştır.” değerlendirmesinde bulundu.
BMGK’YA TEŞEKKÜR
ABD’nin İran’a silah satışını engelleme tarafındaki gayretlerinde da başarısız olduğunu kaydeden Manevî, İran’a takviye veren Rusya, Çin, AB ülkeleri ve BMGK’nın 13 üyesine teşekkür etti.
Nükleer mutabakatta kalan 5 ülkeye de seslenen Manevî, onların taahhütlerine bağlı kalması halinde kendilerinin de taahhütlerine bağlı kalacakları istikametindeki davetini yineleyerek kelamlarını şöyle noktaladı:
“Nükleer mutabakattaki kimi taahhütleri askıya almamızın nedeni 4+1 ülkelerinin ekonomik alanda bize olumlu bir yanıt verememesidir. Siyasi ve tüzel alanda iyi bir tutum gösterdiler ama ekonomik alanda adım atmadıkları ya da atamadıkları için biz de nükleer mutabakattaki vaadlerimizi azalttık. Onlar taahhütlerine dönerse biz de döneriz.”
ABD’NİN İRAN’A KARŞI YAPTIRIM KARARLARI
ABD idaresi, İran ile yapılan nükleer muahede kapsamında BMGK tarafından kaldırılan yaptırımları yine yürürlüğe soktuğunu açıklamıştı.
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, İran’ın nükleer muahedede belirtilen yükümlülüklere uymadığını savunarak, “Gösterilen ödünler tarih boyunca bu üzere rejimleri güçlendirmiştir.” tabirlerini kullanmıştı.
Pompeo, BMGK’nın 1696, 1737, 1747, 1803, 1835 ve 1929 sayılı kararlarında geçen tüm yaptırımları uygulayacaklarını kaydetmişti.
ABD daha evvel İran’ın, nükleer anlaşmada belirtilen uranyum stokunun 10 kat üzerine çıktığını ileri sürmüş, BMGK’yi de “buna göz yummakla” suçlamıştı fakat nükleer muahedenin öbür tarafları müzakere yolunu seçmişti.
ABD MUTABAKATTAN ÇEKİLMİŞTİ
Nükleer muahede, İran’ın nükleer faaliyetlerinin denetlenmesi ve düzenlenmesi, bunun karşılığında yaptırımların kaldırılması hedefiyle Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu’nun (BMGK) daimi üyeleri ABD, İngiltere, Fransa, Rusya ve Çin’in yanı sıra Almanya ve AB ile İran ortasında 2015’te imzalanmıştı.
ABD Lideri Donald Trump’ın idareye gelmesiyle Washington mutabakattan çekilmiş ve İran’a tekrar yaptırım uygulamaya başlamıştı. Muahedenin öteki taraflarından Washington’u durdurmasını isteyen lakin bunda başarılı olamayan İran, Temmuz 2019’da nükleer muahedenin birtakım hususlarını, 5 Ocak’ta da mutabakattan kaynaklanan tüm taahhütleri askıya aldığını açıklamıştı.
ABD, BMGK’nın İran’a 13 yıldır uyguladığı ve 18 Ekim’de sona erecek silah ambargosunu yenilemek istiyor. Bu gayreti geçen ay başarısızlıkla sonuçlanan ABD, İran’ın nükleer muahede kapsamındaki taahhütlerini askıya almasını münasebet göstererek kurulun 2231 sayılı kararı ile kaldırılan tüm yaptırımların tekrar uygulanmasına imkan tanıyan mekanizmayı hayata geçireceği tehdidinde bulunmuştu.
İran ile birlikte mutabakatın taraflarından AB, Rusya ve Çin ise ABD’nin İran ile yapılan nükleer mutabakattan 2018’de çekildiğini ve muahedeye taraf olmayan bir ülkenin yaptırımların yine devreye sokulmasına imkan veren mekanizmayı hayata geçiremeyeceğini belirtiyor.
Ensonhaber
