Carnegie Mellon Üniversitesi İktisat ve Psikoloji Profesörü ve Davranışsal Karar Araştırma Merkezi’nin eş yöneticisi George Loewenstein, salgın devrinde tasarrufun arttığını, hanehalkı harcamalarının kesimlere nazaran dağılımında ise değişime neden olduğunu söyledi.
Loewenstein, davranışsal iktisatta salgın süreci ve telaş seviyesinin sosyoekonomik karar alma davranışlarına tesirine ait değerlendirmelerde bulunarak, “Davranışsal iktisat, potansiyel bir salgının insan davranışıyla ilgili rastgele bir boyutuyla ilişkilendirilebilir.” dedi.
“SALGINDA TASARRUF ARTTI”
Salgının insan davranışları ve seçimlerine tesirine de değinen Loewenstein, şöyle devam etti:
“ABD’deki en büyük sürpriz, tasarruf oranının artması oldu. Bunu rastgele bir ekonomistin varsayım ettiğini sanmıyorum. Seyahat yahut restoranda yemek yeme üzere birçok değerli boş vakit aktivitesi yapılamaz hale geldi. Beşerler harcama yapıyorlar lakin seyahat ve restoran harcamalarındaki azalmayı telafi edecek ölçüde değil. Bu nedenle tasarruf oranı, en azından ABD’de çoğunlukla seyahat üzere şeylere çok para harcayan varlıklı beşerler tarafından yapılmasına karşın dramatik bir halde arttı. Beşerler tüketim mallarına daha fazla para harcıyor.
HARCAMALAR AZALDI
Konut dışında konser, tiyatro üzere cümbüşler, seyahat ve restoranlarda yapılan harcamalar azaldı. Salgın, harcamayı farklı kesimler ortasından yine dağıtıyor. Kesimler ortası muazzam bir değişim yarattı. Rastgele bir iktisadın ansızın ahenk sağlaması güç. Beşerler kimi büyük kategorilere para harcamıyor, öbür kategorilere biraz daha fazla harcıyor. Hasebiyle iktisatların bu cins şeylere alışması vakit alır.”
Salgın sona erdiğinde kimi restoranların kapanmış olacağını ve hava yolu şirketlerinin seyahat hizmetlerinde kesintiye gideceğini belirten Loewenstein, bu durumun “acı verici” öbür düzenlemeleri getireceğini söyledi.
“İNSANLAR, DAVRANIŞLARINI DEĞİŞTİRMELİ FAKAT MUHTEMELEN ÇOK FAZLA KAYGI KALINTISI OLACAK”
Loewenstein, virüsün ortaya çıktığı Çin’de hükümetin aldığı süratli ve radikal tedbirlerin tesiriyle ülkenin, şu anda aksamaların yaşandığı ekonomilere mal tedarik ettiğini söyledi.
Loewenstein, herkesin aşılanmasıyla riskin düşeceğini aktararak, şunları kaydetti:
“İnsanlar, davranışlarını değiştirmeli ancak muhtemelen çok fazla endişe kalıntısı olacaktır. Aşı olan beşerler, aşı olmadan evvelki üzere davranıyorlar. Aşı olduktan sonra davranışınızı değiştirmek mantıklı, riskleriniz kıymetli ölçüde azalıyor. Arkadaşlarınızla bir ortaya gelmeye yahut ailenizi ziyaret etmeye daha istekli olmalısınız. Davranışsal iktisadın öngördüğü şeyin, gidişatın eski haline dönmesinin biraz vakit alacağı olduğunu düşünüyorum.”
“NİHAYETİNDE EVVELKİNDEN ÇOK DA FARKLI OLMAYAN HAYATA GERİ DÖNECEĞİZ”
Carnegie Mellon Üniversitesi İktisat ve Psikoloji Profesörü Loewenstein, yeni olağanın nasıl olacağına ait değerlendirmelerde bulunurken, “Aşıya dirençli mutasyonlar ortaya çıkmazsa sanırım nihayetinde eskisinden çok da farklı olmayan hayata geri döneceğiz.” sözünü kullandı.
“UZAKTAN ÇALIŞARAK DA VERİMLİ OLUNDU”
Loewenstein, uzaktan çalışmanın artacağını, salgında birçok şirketin çalışanlarının uzaktan çalışarak da hayli verimli olabileceğini gördüğünü belirterek, “Eminim salgın sırasında yaşananlar, şirketleri ve insanları yeni formlarda davranmaya ve bu yeni yollardan bir şeyler öğrenmeye zorladı.” dedi.
İŞSİZLİK ARTTI
Salgın devrinde artan işsizliğe dikkati çeken Loewenstein, araştırmaların, ekonomik sakinlik ya da salgın hastalıktan kaynaklansa bile bir müddet işsiz kalmanın insanların hayat uzunluğu beklentileri için iyi olmadığını gösterdiğine işaret etti.
Loewenstein, güçlü ile yoksul ortasındaki farkın halihazırda dayanılmaz olduğunu belirterek, salgında bunun daha da berbata gittiğini söyledi. Üst seviye mesleklerin uzaktan çalışmaya daha elverişli olduğunu aktaran Loewenstein, varlıklı insanların salgında birikimlerini artırdığını, düşük gelirli insanların ise salgında uzun vadeli hasarlara neden olabilecek halde kayıp yaşadıklarını lisana getirdi.
Ensonhaber
