Gündemin merak edilen hususlarından biri olan Mavi Vatan, Türkiye Cumhuriyeti’nin Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz’deki denizci siyasetini şekillendiren bir doktrindir.
Türkiye’nin savunmasının hudut ötesi alanlardan başlatılması ve bu stratejiyi uygulamaya yönelik bir askeri endüstriyel kompleksin geliştirilmesi ile karakterize edilmiştir.
Pekala Mavi Vatan’ın Türkiye için değeri nedir? Mavi Vatan Doktrini hakkında bilgiler..
MAVİ VATAN NEDİR?
Mavi Vatan, Türkiye’nin Karadeniz, Marmara, Ege ve Akdeniz’deki sonlarını belirleyen bir kavramdır. Türkiye’nin farklı hak ve egemenliğini içeren deniz alanlarının bütünüdür.
Mavi Vatan, 2015 sonrası Türkiye’nin deniz alanlarındaki faal ve askeri güce dayalı stratejisinin temelini oluşturmuştur.
MAVİ VATAN NASIL ORTAYA ÇIKTI?
‘Mavi Vatan’ terimi birinci olarak Türk Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’ndan emekli Tümamiral Cem Gürdeniz tarafından ortaya atılmıştır.
14 Haziran 2006 tarihinde Deniz Kuvvetleri Komutanlığı’nda düzenlenen Karadeniz ve Deniz Güvenliği bahisli sempozyumda birinci kere yeniden Tümamiral Cem Gürdeniz tarafından birinci defa kullanılmıştır.
Cem Gürdeniz’in emekliliği sonrasında Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Kurmay Lideri Tümamiral Cihat Yaycı tarafından geliştirilmiş ve daha spesifik hale dönüştürülmüştür.
Türkiye ile Libya ortasında gerçekleşen deniz yetki alanlarının sonlandırılması mutabakatı, Mavi Vatan doktrinin somut adımlarından biri oldu. BM’ye bildirilmesiyle dünyaya ilan edilen bu muahede sayesinde Libya ile Türkiye denizden komşu oldu.
MAVİ VATAN HUDUDUMUZ NE KADAR?
Türkiye’nin yüzölçümü takriben 780 bin kilometrekaredir. Yapılan araştırmalara nazaran Karadeniz 172 bin, Marmara 12 bin, Ege 89 bin ve Akdeniz 189 bin kilometrekaredir.
MAVİ VATAN DOKTRİNİ VE KIYMETİ
Son vakitlerde çokça kere duyduğumuz Mavi Vatan teriminin ortaya çıkışını sağlayan süreci 1947 yılına kadar indirmek mümkündür.
1947 yılında ABD Lideri Truman tarafından bahsedilen ‘Kıta Sahanlığı’ sıkıntısı ülkelerin denizler üzerindeki hâkimiyetini tekrardan tanımlayan ve deniz/okyanusun da ülkenin bir kesimi olduğunu söyleyen bir anlayış çıkarmıştır. Devrin ABD Lideri Truman elbette bu sıkıntıyı ABD’nin batısında yapılacak petrol arama ve çıkarma süreçleri için gündeme getirmiştir.
1958 yılında Cenevre Deniz Hukuku Mukavelesi ile birlikte resmen tanım edilen ‘Kıta Sahanlığı’ kavramı Mavi Vatan’ın temellerini oluşturmuştur. Bu bahiste en değerli unsur deniz kaynaklarından faydalanarak deniz zenginliklerinin vatan gelirlerine dahil edilmesi olmuştur.
Kıta Sahanlığı meselesi bilhassa Türkiye üzere her tarafı sularla çevrili ülkeler için kıymetli bir problem olurken 1982 yılında çıkarılan ‘Münhasır Ekonomik Bölge’ terimi olası ki uyuşmazlığın temelini teşkil etmiştir.
Cem Gürdeniz’in sözüne göre Mavi Vatan; değişen ve dönüşen dünya kaidelerinde kara modülüne yakın olan su varlığının bir gereksinim olarak kullanılması gerekliliğini gösterir. Hakikaten toprakların yanı başında bulunan deniz de anavatan gibi Mavi Vatan’ı tabir eder. Hakikaten geçmiş periyotlarda Türkiye karasularında görülen tüzel tersliklerin bu kavramın kullanılması gerekliliğini ispatlar.
Ayrıca Mavi Vatan Türkiye’nin denizcileşme sürecinin sembolüdür. Mavi Vatan hem Kıta Sahanlığı hem de Münhasır Ekonomik Bölge tanımlamasının yol açtığı uyuşmazlığı ortadan kaldırarak Türkiye’nin güvenliğini ve çıkarlarını tehdit edecek oluşumlara pürüz olunmasını hedefliyor.
Özellikle Doğu Akdeniz’de gerçekleşecek petrol arama ve çıkarma faaliyetleri öncesinde pek çok siyasi aktörün karşılaştığı ortamda memleketler arası siyasete farklı bakış açısı getiren bu türlü bir doktrinin başarılı olması beklenen.
Mavi Vatan siyaset üstü bir kavramdır. Görüşü her ne olursa olsun vatanını seven her bir ferdin kutsal görmesi gereken; vazgeçilemez, vatan toprağından farkı olmayan ulusal kıymettir.
Ensonhaber
