Dünyanın en büyük iktisadı olan ABD, uzun süren bir ekonomik büyüme sürecinin akabinde koronavirüs salgınının neden olduğu krizle 2020’de derin bir resesyona girdi.
ABD iktisadı, geçen yıl koronavirüs salgınının neden olduğu derin bir ekonomik gerilemeyle karşı karşıya kalırken, salgının tesirlerinin ülke iktisadında kalıcı bir hasar bırakıp bırakmayacağı hâlâ belirsizliğini koruyor.
ABD İKTİSADI 21.4 TRİLYON DOLARLIK BÜYÜKLÜĞE SAHİP
Geçen yılın ocak ayında birinci hadisenin tespit edildiği ABD’de, mart ve nisanda artan salgınla 21 trilyon 400 milyar dolarlık büyüklüğe sahip ülke iktisadı altüst oldu.
Ülkede salgını denetim altına almaya yönelik kısıtlamaların tesiriyle ekonomik faaliyet, neredeyse durma noktasına geldi. Alınan tedbirlerle hadise sayılarındaki artış yaz devrinde azalırken, ülkedeki ekonomik faaliyet de toparlanma sinyalleri vermeye başladı.
Koronavirüs hadise sayılarının eylül ayı prestijiyle tekrar yükselmesi ve salgına karşı alınan tedbirlerin tekrar uygulamaya başlanmasıyla Amerikan iktisadının görünümüne ait belirsizlik de arttı.
ÜLKE İKTİSADI TARİHİ DÜZEYDE DARALDI
ABD iktisadı, uzun bir ekonomik büyümenin akabinde koronavirüs salgınının neden olduğu krizle 2020’de derin bir resesyon yaşadı. 2019’da yüzde 2,2 büyüyen ABD iktisadı, salgının tesiriyle 2020’nin birinci çeyreğinde 5 daraldı. Ülke iktisadı, salgının tesirlerinin ağır biçimde hissedildiği 2020’nin ikinci çeyreğinde ise yüzde 31,4 ile tarihi bir daralma yaşadı.
EKONOMİK FAALİYETİN KADEMELİ BİR BİÇİMDE OLAĞANA DÖNMEYE BAŞLAMASIYLA TOPARLANMA DA BAŞLADI
Salgını denetim altına almaya yönelik tedbirlerin gevşetilmesi ve ekonomik faaliyetin kademeli bir formda olağana dönmeye başlamasıyla ülke iktisadı, geçen yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 33,4 ile rekor bir büyüme kaydetti.
ABD Merkez Bankası ise (Fed) ülke iktisadının 2020’de yüzde 2,4 küçüleceği kestiriminde bulundu. Fed, ABD iktisadının 2021’de yüzde 4,2, 2022’de yüze 3,2 ve 2023’te ise yüzde 2,4 büyüyeceğini öngördü.
IMF ise ABD iktisadının 2020’de yüzde 4,3 daralacağı, 2021’de yüzde 3,1 büyüyeceği varsayımında bulundu.
BÜTÇE AÇIĞI 3.1 TRİLYON DOLARA ÇIKTI
Ülkede federal hükümetin bütçe açığı da 2020 mali yılında salgının tesiriyle toplam 3 trilyon 100 milyar dolarlık rekor düzeye ulaştı. Kelam konusu açık, 2019’un tıpkı periyodunda 984 milyar dolar düzeyinde gerçekleşirken, 2020 mali yılında bu düzeyin neredeyse 3 katına çıktı.
SALGIN ÖNCESİ YÜZDE 3,5 OLAN İŞSİZLİK, YÜZDE 14,7’YE YÜKSELDİ
Koronavirüs salgını nedeniyle ABD iktisadının en sert darbeyi aldığı alanlardan biri iş gücü piyasası oldu. Salgın öncesi, Şubat 2020’de yüzde 3,5 üzere son 50 yılın en düşük düzeyinde olan işsizlik oranı, martta yüzde 4,4’e ve nisanda da yüzde 14,7’ye yükseldi.
İş gücü piyasasında koronavirüs salgınının tesirlerinin ağır bir biçimde hissedildiği mart ve nisanda istihdam rekor düzeyde azaldı ve 22 milyonu aşkın kişi işini kaybetti.
ENFLASYON, YÜZDE 2 GAYESİNİN ALTINDA KALDI
Koronavirüs salgını nedeniyle ABD’de enflasyon ise kıymetli ölçüde düşüş kaydetti. Fed’in Ağustos 2020’de açıkladığı yeni para siyaseti stratejisi sonrası enflasyon verisinin kıymeti artarken, Banka’nın “ortalama” yüzde 2 enflasyonu hedefleyeceği duyurulmuştu. Lakin salgın nedeniyle enflasyon Banka’nın maksadının epeyce altında bir seyir izledi.
Fed enflasyonun 2020’de yüzde 1,2, 2021’de yüzde 1,8, 2022’de yüzde 1,9 ve 2023’te yüzde 2 olacağı öngörüsünde bulundu.
DIŞ TİCARET AÇIĞI YÜZDE 13,8 ARTTI
Koronavirüs salgınını denetim altına almaya yönelik tedbirler kapsamında milletlerarası hareketliliğin kısıtlanması ve tedarik zincirinde yaşanan aksamalar, ülkelerin dış ticaretini de kesintiye uğrattı. ABD’nin 2019’da 576 milyar 900 milyon dolar olan dış ticaret açığı, 2020’nin birinci 11 ayında 604 milyar 800 milyon dolar olarak hesaplandı. Dış ticaret açığı, Ocak-Kasım 2020’de bir evvelki yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 13,8 artış kaydetti.
SALGININ EKONOMİK TESİRLERİNE GİBİSİ GÖRÜLMEMİŞ SÜRATTE MÜDAHALE
Koronavirüs salgınından sert bir biçimde etkilenen dünyanın en büyük iktisadı ABD, salgının ekonomik tesirlerine karşı gibisi görülmemiş süratte, hayli kıymetli mali ve nakdî tedbirler hayata geçirdi. Salgının hanehalkları ve işletmeler üzerindeki ekonomik tesirini sınırlamak için ABD Kongresi, yalnızca mart ayında 3 dayanak paketini onaylandı ve daha sonraki aylarda da 2 ek önlem hayata geçirildi.
Bu kapsamda birinci olarak 6 Mart’ta federal, eyalet ve mahallî halk sıhhat kurumlarının salgına karşı tedavi geliştirmesi, laboratuvar testleri, enfeksiyon denetimi ve enfekte şahıslarla temas etmiş olabilecek şahısların izlenmesi için 8.3 milyar dolarlık acil durum kaynağı ayrıldı.
ABD TARİHİNİN EN BÜYÜK EKONOMİK YARDIM PAKETİ ONAYLANDI
Koronavirüs salgınıyla çaba ve salgın nedeniyle ziyana uğrayan kişi ve işletmelerin desteklenmesini öngören 2 trilyon 300 milyar dolarlık ekonomik teşvik paketi ise 27 Mart’ta onaylandı.
SON DAYANAK PAKETİ UZUN MÜZAKERELERİN AKABİNDE ONAYLANDI
ABD Lideri Donald Trump, 8 Ağustos’ta ise öğrenci kredileri, işsizlik yardımları, bordro vergileri ve konut sahiplerinin kiracılarını konuttan çıkarma yasağına yönelik 4 başka kararname imzaladı.
Son olarak, Cumhuriyetçiler ile Demokratlar ortasında aylarca süren müzakereler sonucu salgınınekonomik tesirlerine yönelik yaklaşık 900 milyar dolarlık dayanak paketi 27 Aralık’ta onaylandı.
Ülkede 2021 mali yılı için öngörülen 1 trilyon 400 milyar dolarlık bütçeye eklenen paket, ABD tarihinin ikinci en büyük takviye paketi oldu. Kelam konusu paketle gelir kaybı yaşayan Amerikalılar ve küçük işletmelerin yanı sıra pek çok alana takviye sağlanması öngörülüyor.
Böylelikle ABD’de koronavirüs salgınının tesirleriyle uğraş kapsamında bu vakte kadar toplamda 4 trilyon dolara yakın mali takviye sağlandı.
Salgının ekonomik tesirlerine yönelik takviyenin, ABD Başkanlığı’na seçilen Joe Biden idaresinde de devam etmesi bekleniyor. 20 Ocak’ta idaresi devralacak Biden’ın acil siyaset önceliğinin, salgının ekonomik sonuçlarına yönelik müdahaleyi desteklemek olacağı belirtildi.
FED, SİYASET FAİZİNİ SIFIRA ÇEKTİ VE NAKDÎ GENİŞLEME BAŞLATTI
Para siyaseti kapsamında ise Fed, finansal piyasaların işleyişini sürdürmek için eski ve yeni siyaset araçlarını devreye soktu. Faiz oranlarını sıfıra indiren Banka, sınırsız nakdî genişleme başlattı. Banka, varlık alımının süreceğinin ve 2023 yılına kadar faiz oranlarında değişikliğe gidilmeyeceğinin de sinyalini verdi.
Ensonhaber
