Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca yürütülen, “Kayıt Dışı İktisatla Uğraş Etmek ve Mali Cürümleri Azaltmak” programı kapsamındaki “Kayıt Dışı İktisatla Gayret Hareket Planı” gayelerinin hayata geçirilmesi ismine, 2021 Yılı Merkezi İdare Bütçe Kanun Teklifi’ne nazaran, gelecek yıl için 1 milyar 897 milyon 24 bin liralık bütçe teklifi yapıldı. Bu sayının 2022 yılında 2 milyar 75 milyon 664 bin lira ve 2023’te ise 2 milyar 229 milyon 877 bin 800 lira olacağı varsayım ediliyor.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği İktisat ve Teknoloji Üniversitesi (TOBB ETÜ) İşletme Kısmı Lideri Prof. Dr. Aktaş, kayıt dışı iktisatla gayrete ait ayrılan bütçe için, “6 milyar liralık bütçenin ölçüsünden çok bunu uygulamadaki kararlılık değerli.” yorumunda bulundu.
“KAYIT DIŞILIKLA UĞRAŞ VERGİ ADALETİ AÇISINDAN ÖNEMLİ”
Ramazan Aktaş, şunları kaydetti: “Bu sayı toplam bütçenin içinde az bir ölçü üzere görünse de yüzde 30’lara dayanan bir kayıt dışılık sorunu önlendiğinde devlet çok yüksek sayılarda gelir elde edebilir. Yani ne kadar yüksek bir bütçeyle kayıt dışılığın önüne geçilmeye çalışılırsa o kadar kat gelir sağlanabilir, haksız rekabet önlenir, gelir dağılımı daha düzgün formda oluşturulur, kaynakların verimsiz alanlara tahsis edilmesinin önüne geçilir.”
Kayıt dışılıkla ilgili iki faktöre işaret eden Aktaş, bunların merdiven altı çalışan ve kayıtlıyken kimi faaliyetlerini kayıt dışı gösteren firmalar olduğunu lisana getirdi.
Bir ülkenin, geliştikçe ve “kanun hakimiyeti prensibi” uygulamaya girdikçe kayıt dışılık oranının azaldığını belirten Aktaş, kayıt dışılıkla gayretin vergi adaleti açısından değerli olduğunu söyledi.
Aktaş, devletlerin iç ve dış güvenlik, adalet ve sıhhat hizmetlerinin karşılığında vergi aldığını belirterek, bu hizmeti alan kişi yahut firmaların devlete olan yükümlülüğünü yerine getirebilmeleri için vergilerini ödemeleri gerektiğinin altını çizdi.
Lakin kayıt dışı bölümün vergilerini ödemekten kaçındığına dikkati çeken Aktaş, şu değerlendirmede bulundu:
“Merdiven altı çalışan firmalar her türlü vergiden muaf halde faaliyet gösteriyor. Ne yazık ki kimi beşerler, ‘Bu adam öteki türlü çalışamadığı için kayıt dışı çalışıyor’ yahut ‘en azından bir formda ekmek parasını kazanıyor’ üzere bu duruma haklılık hissesi getiriyor. Bunu felsefi bir temelden savunmak mümkün değil. Şayet bir ülkede adaletten bahsediyorsanız, bir gelir elde ediyorsanız, bunun karşılığı olan vergi her neyse bunu vermek durumundasınız.”
Ensonhaber
