Karadeniz Bölgesi’nde global iklim değişikliğinin tesiriyle azalan yağışlar, dere yatakları ve içme suyu kaynaklarının kurumasına yol açtı.
Uzmanlar, yağış rejimi düzensizleşen bölgede ani sel ve heyelan riskinin artacağını belirterek, tarım yerlerine esaslı ağaçlar dikilmesi gerektiği ihtarında bulundu.
ESASLI AĞAÇ ÖNERİSİ
Tarım topraklarına esaslı ağaçlar dikilmesini isteyen uzmanlar, çay ve fındık bahçelerinde bu uygulamanın yapılmasının riskleri önleyeceğini belirtiyor.
Uzmanlar yeniden çay ekiminde teras uygulamasından kaçınılmasını önerirken, dere yatakları kıvrımlarının istinat duvarlarıyla kapatılmaması ve yapı inşa edilmemesi ikazlarında bulunuyor.
“YAĞIŞTA ARTIŞ EĞİLİMİ VAR”
Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Toprak İlmi ve Ekoloji Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Aydın Tüfekçioğlu, global iklim değişikliğinin tesirlerini iddia etmeye yönelik çeşitli modelleme çalışmaları yapıldığını belirterek, şöyle konuştu:
“Buna nazaran bölgede 200 ile 400 milimetre ortasında yağış artışı öngörülüyor. Bölgemizdeki meteoroloji istasyonlarının yağış bilgilerine nazaran, son yıllarda yağışta artış eğilimi var. Tespitlerimizde hafif bir yükseliş eğilimi gözüküyor.
“DAHA FAZLA SEL VE HEYELAN BEKLİYORUZ”
Birden fazla vakit şiddetli yağışlarda ve yağış anomalilerinde artış oluyor. Bu da beraberinde sel ve heyelanları getiriyor. Bölgemizde iklim değişikliğiyle bir arada daha fazla sel ve heyelan bekliyoruz. Bunun önemli biçimde ele alınarak önlem getirilmesi gerekiyor.”
“ÇAY BAHÇELERİNE ESASLI AĞAÇ DİKİLMELİ”
Şiddetli yağışlar sonucu oluşan heyelanların en fazla çay ve fındık bahçelerinde yaşandığını kaydeden Tüfekçioğlu, “Heyelan görülen bu yerlerde yol kenarındaki suları tertipli formda drene etmemiz gerek. Yol suları bahçenin kopup heyelanla gitmesine neden oluyor. Bahçelerin içinde derin kök yapan elma, armut, kızılağaç üzere ağaçlar yamacın tutulmasını destekliyor. Bunlar bahçelerde kesinlikle olmalı. Çay bitkisi dikey kök geliştirir, yatay kökü fazla yok. Yeniden çay dikiminden evvel yapılan teraslama da suyun toprağa girişini artırdığı için heyelanı tetikler.” diye konuştu.
“DERE YATAKLARI DARALTILMAMALI”
Tüfekçioğlu, dere yataklarının istinat duvarıyla daraltılarak kıvrımlarının yok edilmesinin sel riskini artırdığını belirterek, “Yatak geniş olunca su yayılıyor ve suratı düşüyor. Suratı fikir de derinliği ve taşıma kapasitesi azalıyor. Bu da sel riskini düşürüyor. Tekrar derelerin kıvrımları, taşınan malzemeyi havzanın üst kesitlerinde tutuyor.
Dere kıvrımları yok edilirse taşınan materyal denize yakın alanlarda derenin önünü tıkayarak yerleşim yerlerini sel basmasına neden olur. Tekrar yollar denizle dere ortasında set üzere durmamalı. Yeni yapılan yolların altında alternatif su geçişleri sağlanmalı. Kıyıya yakın yerleşim yerlerinde de 2 metrelik su basman katları olmalı.” dedi.
“DERE, YATAĞINI ENİNDE SONUNDA GERİ ALIR”
Dere yataklarındaki yapılaşmanın önüne geçilmesi gerektiğini de vurgulayan Aydın Tüfekçioğlu, “Birçok yerde yerleşimler dere yatağında. Dere, yatağını eninde sonunda geri alır. Dere yatağındaki yerleşimlerin bir an evvel kaldırılması gerekiyor. Her selde de bunu görüyoruz, birçok can kaybına neden oluyor.
Aslında şu anda makul bir yükselme var. Denize sıfır yerleşimlerde deniz düzeyi yükseldiği vakit risk oluşacaktır. Yerleşimin olabildiğince denizden yaklaşık 200 metre yüksek rakımlara hakikat kayması yahut bu bölgelerin özendirilmesi yanlışsız olur.” tabirlerinde bulundu.
Ensonhaber
