Bayanlar ortasında yaygın biçimde görülen endometriozis, bilinen ismiyle çikolata kisti bayanların yüzde 30’unda infertilite (kısırlık) nedeni. Endometriozis (çikolata kisti), toplumda ortalama 10 bayandan 1’ini etkiliyor. Özellikle cerrahi tedavi konusunda titiz davranmak gerektiğini belirten Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Erkut Attar, bayan hamile kalmadan ya da yumurta toplama süreci gerçekleştirilmeden kistin cerrahiyle alınması durumunun hastanın doğurganlığına ağır formda ziyan verebileceğini söyledi.
“ÇİKOLATA KİSTİNİN OLUŞUMUNU ENGELLEMEK MÜMKÜN”
Hastalığın bilhassa genç kızlarda adet ağrıları biçiminde bulgu verdiğini hatırlatan Prof. Dr. Erkut Attar, “İlerleyen yaşlarda benzeri formda adet periyodunda ve bağ sırasında ağrı ve kasık ağrıları formunda şikâyetlere neden olur. Çikolata kisti östrojene bağlı bir hastalık olduğu için yaygın olarak üreme çağında görülmekle birlikte nadiren de olsa menopoza giren bayanlarda da ortaya çıkabilir. Çikolata kistleri kısırlığın en değerli nedenlerinden biri olduğu için bu sorunun görüldüğü bayanların yüzde 30’unda kısırlık ortaya çıkar.” dedi.
Çikolata kistlerinin tedavi yaklaşımının bebek sahibi olabilmek ve ağrıyı tedavi etmek ismine iki farklı halde olduğunu anlatan Prof. Dr. Erkut Attar, “Bebek sahibi olmak isteyen ve yumurtalık rezervi iyi olan bayanlarda bir müddet beklemeyi tercih ederiz. Zira bu hastaların kendi kendine hamile kalma mümkünlüğü her vakit vardır. Bununla birlikte erken evre çikolata kistlerinde aşılama tedavisinin de faydası var. Şayet buradan bir sonuç alınamazsa da tüp bebek tedavisi uygulanır.” diye konuştu. Attar, çikolata kistlerinin bedenin her yerinde görülebileceğini; ameliyat kesilerinin içinde, akciğerler ve hatta beyinde dahi bulunabileceğini de kelamlarına ekledi.
Kistin oluşumunu önlemede adet kanamalarını azaltmanın ya da durdurmanın değerli olduğunu söyleyen Prof. Dr. Attar şöyle devam etti: “Kontrol etmede doğum denetim hapları çok faydalı. Bununla birlikte antrenman yapma, beslenme halini düzenleme üzere hayat stili değişiklikleri de endometriozisi önlemede hayli kıymet taşır. Sistemli antrenman yapan bayanlarda çikolata kistinin daha az görüldüğünü biliyoruz.” Endometriozisin ortaya çıkmasında genetik faktörlerin de tesirli olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Erkut Attar, bilhassa birinci derece yakınlarında endometriozis öyküsü olan bayanlarda görülme mümkünlüğünün yüksek olduğunu ve bu nedenle farkındalığın artırılması gerektiğini hatırlattı.
BEBEK DÜŞÜNMEDEN EVVEL BUNLARA DİKKAT
Çikolata kistlerinin cerrahisinin çok titizlikle yapılması gerektiği ikazında bulunan Yeditepe Üniversitesi Hastaneleri Bayan Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Prof. Dr. Erkut Attar, şöyle devam etti: “Yumurtalık kapasitesi ya da rezervleri düşük hastalarda, yumurtalık rezervlerine ziyan verebileceği için cerrahiden kaçınmak gerekli. Bu hastalarda, şayet bayan şimdi evli değilse ve çocuk sahibi olmayı düşünüyorsa yumurta dondurmayı öneririz. Hasta evli ve bebek istiyor ama birebir vakitte yumurtalık rezervleri düşükse vakit kaybetmeden evvel tüp bebek tedavisi sonra da cerrahi alternatifini sunarız. Çikolata kisti iki taraflı ise ve hasta hamile kalmadan ya da yumurtaları toplanmadan çıkartılırsa, bayanın doğurganlığı çok ağır biçimde ziyan görebilir. Bu nedenle cerrahi aniden değil, hastanın rezervlerini denetim edilerek çok dikkatli halde yapılmalı. Bu kademeden sonra da hastanın tıbbi tedavisinin devam etmesi ve daima izlenmesi gerekiyor. Zira cerrahiden sonra hiçbir tedavi ve denetim yapılmayan hastalarda 24 ay içerisinde ağrı ve çikolata kistinin tekrarlama mümkünlüğü epeyce yüksek olduğu unutulmamalı.”
Ensonhaber
