Jose Saramago’nun toplumsal körleşmesi: Körlük
Portekiz edebiyatıdan Jose Saramago’nun Körlük kitabı, körlüğün bulaşıcı bir hastalık olarak bütün topluma yayılışını bahis edinir.
EN BİLİNDİK YAPITI
1995 yılında yayımlanan Saramago’nun en çok okunan ve bilinen yapıtı, müellife Nobel Edebiyat Mükafatını kazandırdı. Roman, 2008 yılında direktör Fernando Meirelles tarafından sinemaya uyarlandı.
KÖRLÜK
Trafiğin en ağır olduğu saatlerde kırmızı ışıkta bekleyen isimsiz biri, yeşilin yanmasını beklerken birdenbire kör olur. Şunu belirtmekte yarar var ki, romanda rastgele bir yer ismi, cadde, sokak, kent ve insanların isimleri yoktur. Bu da romanın en değerli özelliğidir.
Bir an dünyası kararan isimsiz karakter neye uğradığını şaşırır. Ardında çalan otomobil kornalarına aldırış etmeden kendisini dışarıya atar. Yakında tüm kenti süratle, tesiri altına alacak olan körlük bu türlü başlar.
BAŞVURDUĞU TABIP DA KÖR OLUR
Bir anda dünyası kararan kitabın isimsiz karakteri büyük bir telaş ve dehşet içinde etraftaki insanların sayesinde hastaneye sarfiyat. Kendisini muayene eden tabip da kör olur. Birbirlerine dokunan herkes kör olmaya başlar.
KENDİSİNE DOKUNAN KÖR OLUYOR
Trafiği kilitleyen şoförün yardımına koşan etraftaki beşerler bu şahsa dokunur dokunmaz görme yetisini kaybederler. Böylelikle dalga dalga tüm kent körleşmektedir.
BİR METAFOR OLARAK KÖRLÜK
Müellif, burada körlüğü bir metafor olarak kullanır. Asıl vermek istediği ana fikir, insanların duyarsızlığı, bencilliğine dikkat çekmektir. Gelişen hadiselere kayıtsız kalan lümpen topluma sert bir tenkittir.
KARANTİNADA İNSANLIK…
Ülkeyi kasıp kavuran bu inanılmaz durum karşısında çaresiz kalan devlet yetkilileri herkesi belirli hastanelerde tedavi altına alır. Hijyenik ortamdan epeyce uzak olan bu hastanelerde bir insanlık dramı yaşanır.
Toplama kampını aratmayan bu hastanede dünyası kararan insanların hali, içler acısıdır. Vazifeliler ve öteki hastalar bayanlara tecavüz bile ederler.
(Filmden bir sahne)
DUYARSIZ YÖNETİCİLER
Her geçen gün daha da gelişen ve büyük bir süratle yayılan körlük ülkeyi felce uğratmaktadır. Tıpta yeri olmayan bu hastalık karşısında tabipler çaresizdir.
Bugüne kadar duymadık-görmedik bir hadise kelam mevzusudur. Hükümetin ilgisizliği ile beşerler tamamıyla bu karanlık dünyaya hapsolmuştur.
Karanlığa hapsoldukları üzere hastaneyede hapsolan bu beşerler, bir yolunu bulur da hastaneden kaçabilirlerse vefatla cezalandırılmaktadır.
YARDIMSEVER BİR TABIP
Hastanede hassas bir sıhhat çalışanı bulmak neredeyse imkansızdır, sadece bir tabip ve hemşire olan karısı dışında…
Hastane çalışanları, hastalara türlü berbatlıklar ederek adeta köle muamelesi yaparlar. Tuvalet muhtaçlıklarını bile gerçek düzgün karşılayamayan insanların halinden sadece tabip ve eşi anlamaktadır.
Koca hastanede görme yetisine hala sahip olan bir tek hekimin karısıdır.
BEKLENMEDİK GELİŞME
Bir gün hastanede beklenmedik büyük bir vaka olur. Bunu fırsat bilen hekim ve karısı hastalar için devalar düşünmeye başlarlar. Ani olarak gelişen bu vaka bütün hastaların mukadderatını değiştirecektir.
Öte yandan, ortaya çıkan bir çete ise insanları öldürmeye başlayacaktır.
BEĞENİYLE OKUNABİLECEK BİR KİTAP
Jose Saramago’nun keskin gözlemciliğinin eseri olan Körlük, yayımlandığı günden beri okurlar tarafından büyük beğeniyle okunmuştur. Edebiyat dünyasında da hak ettiği müspet yorumları almıştır.
Okuyucularının yorumu çoklukla şaşkınlıktır. Körlüğün nasıl bulaşıcı olabileceği karşısında şaşkınlığı gizlemek mümkün olmasa gerek. Gerçekten ben de romanı okuduğumda birebir hisleri yaşamış ve çok şaşırmıştım.
Çağdaş dünya edebiyatının kıymetli yapıtlarından Körlük, epey etkileyici. Yalın ve sade lisanıyla kesinlikle okunası…
Romanının akabinde sinemasını de izlemenizi tavsiye ederim.
Ensonhaber