İstanbul Sözleşmesi feshedildi mi? Türkiye, İstanbul Sözleşmesi’nden çekildi mi?

Cumhurbaşkanlığı Bağlantı Lideri Fahrettin Altun, toplumsal medya hesabından, Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesine ait açıklama yaptı.

Altun, “Dünden bugüne Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde bayanların toplumsal, ekonomik, siyasi ve kültürel hayata daha fazla katılmaları için verdiğimiz çabayı kararlılıkla sürdürüyoruz. Bayanlar, hayatın objesi değil öznesidir! Her vakit ‘Güçlü Bayan Güçlü Türkiye’ diyeceğiz” sözlerini kullandı.

İSTANBUL KONTRATI HUSUSLARI

Husus 1 – Kontratın Amaçları 1 Bu mukavelenin gayeleri şunlardır: a bayanları her türlü şiddete karşı korumak ve bayana karşı şiddeti ve aile içi şiddeti önlemek, kovuşturmak ve ortadan kaldırmak; b bayana karşı her türlü ayrımcılığın ortadan kaldırılmasına katkıda bulunmak ve bayanları güçlendirmek de dahil olmak üzere, bayanlarla erkekler ortasında değerli ölçüde eşitliği yaygınlaştırmak; c bayana karşı şiddet ve aile içi şiddetin tüm mağdurlarının korunması ve bunlara yardım edilmesi için kapsamlı bir çerçeve, siyaset ve önlemler tasarlamak; d bayana karşı şiddeti ve aile içi şiddeti ortadan kaldırma emeliyle memleketler arası işbirliğini yaygınlaştırmak; e Bayana karşı şiddet ve aile içi şiddetin ortadan kaldırılması için bütüncül bir yaklaşımın benimsenmesi amacıyla kuruluşların ve kolluk kuvvetleri ünitelerinin birbiriyle tesirli bir biçimde işbirliği yapmalarına takviye ve yardım sağlamak. 2 Tarafların kelam konusu Kontratın kararlarını tesirli bir biçimde uygulamalarını sağlama maksadıyla bu Kontratta spesifik bir izleme düzeneği oluşturulmuştur.

Husus 2 – Mukavelenin Kapsamı 1 Bu Kontrat, aile içi şiddet de dahil olmak üzere, bayanları orantısız bir biçimde etkileyen, bayana karşı her türlü şiddet için geçerli olacaktır. 5 2 Taraflar bu Mukaveleyi tüm aile içi şiddet mağdurları için uygulamaya teşvik edilir. Taraflar bu Mukavelenin kararlarının uygulanmasında toplumsal cinsiyete dayalı şiddetin bayan mağdurlarına özel olarak dikkat göstereceklerdir. 3 Bu Mukavele, barış vaktinde ve silahlı çatışma durumlarında geçerli olacaktır.

Unsur 3 – Tanımlar Bu Mukavele gayeleriyle: a “kadına karşı şiddetten”, bayanlara karşı bir insan hakları ihlali ve ayrımcılık anlaşılacak ve bu terim, ister kamu ister özel ömürde meydana gelsinler, kelam konusu aksiyonlarda bulunma tehdidi, zorlama yahut özgürlüğün rastgele bir biçimde kısıtlanması da dahil olmak üzere, bayanlara fizikî, cinsel, ruhsal yahut ekonomik ziyan ve acı verilmesi sonucunu doğuracak toplumsal cinsiyete dayalı tüm şiddet hareketleri olarak anlaşılacaktır; b “aile içi şiddet”, aksiyonu gerçekleştiren, mağdurla tıpkı ikametgahı paylaşmakta olsun yahut olmasın yahut daha evvel paylaşmış olsun yahut olmasın, aile içinde yahut aile ünitesinde yahut mevcut yahut daha evvelki eşler yahut birlikte yaşayan bireyler ortasında meydana gelen fizikî, cinsel, ruhsal yahut ekonomik şiddet hareketleri olarak anlaşılacaktır; c “toplumsal cinsiyet”, rastgele bir toplumun, bayanlar ve erkekler için uygun olduğunu düşündüğü toplumsal manada oluşturulmuş roller, davranışlar, faaliyetler ve özellikler olarak anlaşılacaktır; d “kadınlara karşı toplumsal cinsiyete dayalı şiddet”, bir bayana karşı, bayan olduğu için yöneltilen yahut bayanları orantısız bir biçimde etkileyen şiddet olarak anlaşılacaktır; e “mağdur”, a ve b fıkralarında belirtilen davranışlara maruz kalan rastgele bir şahıs olarak anlaşılacaktır; f “kadın” terimi, 18 yaşından küçük kızları da kapsayacaktır.

Unsur 4 – Temel haklar, eşitlik ve ayrımcılık yapılmaması 1 Taraflar herkesin, bilhassa de bayanların, gerek kamu gerekse özel alanda şiddete maruz kalmaksızın yaşama hakkını yaygınlaştırmak ve korumak için gerekli olan yasal ve başka önlemleri alacaklardır. 2 Taraflar, bayanlara karşı her türlü ayrımcılığı kınayacak ve ayrımcılığı önlemek üzere, bilhassa aşağıdakiler dahil olmak üzere, gerekli yasal ve başka önlemleri alacaklardır: – ulusal anayasalarında yahut ilgili öteki mevzuata bayan erkek eşitliği unsurunu dahil edecek ve bu prensibin uygulamada gerçekleştirilmesini temin edeceklerdir; – yerine nazaran, yaptırımların uygulanması yolu da dahil olmak üzere, bayanlara karşı ayrımcılığı yasaklayacaklardır; – bayanlara karşı ayrımcılık yapan yasa ve uygulamaları yürürlükten kaldıracaklardır. 6 3 Taraflar bu Kontrat kararlarının, bilhassa de mağdurların haklarını muhafazaya yönelik önlemlerin, cinsiyet, toplumsal cinsiyet, ırk, renk, lisan, din, siyasi yahut diğer tıp görüş, ulusal yahut toplumsal köken, bir ulusal azınlıkla irtibatlı olma, mülk, doğum, cinsel yönelim, toplumsal cinsiyet kimliği, sıhhat durumu, engellilik, uygar hal, göçmen yahut mülteci statüsü yahut öteki bir statü üzere, rastgele bir temele dayalı olarak ayrımcılık yapılmaksızın uygulanmasını temin deceklerdir. 4 Bayanların toplumsal cinsiyete dayalı şiddete karşı korunması için gerekli olan özel önlemler, bu Mukavele kararlarınca ayrımcılık olarak sayılmayacaktır.

Unsur 5 – Devletin yükümlülükleri ve titizlikle yapması gereken inceleme ve araştırmalar 1 Taraflar bayanlara karşı rastgele bir şiddet aksiyonuna girişmekten imtina edecek ve devlet yetkililerinin, vazifelilerinin, organlarının, kurumlarının ve Devlet ismine hareket eden başka aktörlerin bu yükümlülüğe uygun bir biçimde hareket etmelerini temin edeceklerdir. 2 Taraflar, devlet dışı aktörlerce gerçekleştirilen ve bu Kontratın kapsamı dahilindeki şiddet hareketlerinin önlenmesi, soruşturulması, cezalandırılması, ve bu hareketler nedeniyle tazminat verilmesi konusunda azami dikkat ve itinanın sarfedilmesi için gerekli yasal ve başka önlemleri alacaklardır. Unsur 6 – Toplumsal cinsiyet konusunda hassasiyet gerektiren siyasetler Taraflar bu Mukavelenin uygulanmasına ve kontrat kararlarının tesirlerinin kıymetlendirilmesine bir toplumsal cinsiyet bakış açısı katacak ve bayanlarla erkekler ortasında eşitliğe ve bayanların güçlendirilmesine ait siyasetlerini yaygınlaştıracak ve tesirli bir biçimde uygulayacaklardır.

Kısım II – Bütüncül siyasetler ve bilgi toplama

Husus 7 – Kapsamlı ve koordineli siyasetler 1 Taraflar bu Mukavele kapsamındaki her türlü şiddetin önlenmesi ve bu cins şiddet aksiyonlarıyla çaba edilmesine yönelik ilgili tüm önlemleri içeren Devlet çapında tesirli, kapsamlı ve birbiriyle koordineli siyasetlerin benimsenip uygulanmasını mümkün kılacak, gerekli yasal ve başka önlemleri alacak ve bayana karşı şiddete karşı bütüncül bir mukabelede bulunulmasını temin edeceklerdir. 2 Taraflar ilgili tüm ünite, kurum ve kuruluşlar ortasında tesirli bir işbirliği sağlanmak suretiyle, ve 1. fıkrada yer alan siyasetlerle, mağdurun haklarının, alınan tüm önlemlerin merkezinde yer almasını temin edeceklerdir. 3 Bu fıkra uyarınca alınacak önlemlere, yerine nazaran, hükümet kuruluşları, ulusal, bölgesel ve mahallî parlamentolar ve idareler, ulusal insan hakları kurumları ve sivil toplum kuruluşları üzere, ilgili tüm aktörler müdahil olacaktır.

Unsur 8 – Finansal kaynaklar Taraflar, devlet dışı aktörler ve sivil toplum tarafından gerçekleştirilenler de dahil olmak üzere, bu Mukavelenin kapsadığı her türlü şiddet hareketini önlemeye ve bunlarla çabaya yönelik bütüncül siyasetlerin, önlemlerin ve programların kâfi bir biçimde uygulanması için uygun finansal kaynakları ve insan kaynaklarını tahsis edeceklerdir.

Husus 9 – Sivil Toplum Kuruluşları ve sivil toplum Taraflar bayanlara karşı şiddet uygulanmasıyla çabada etkin bir rol oynayan sivil toplum kuruluşlarının çalışmalarını her seviyede takdir ve teşvik edecek ve destekleyecek ve bu kuruluşlarla tesirli bir işbirliği gerçekleştirecektir. Unsur 10 – Uyum kurumu 1 Taraflar bu Mukavele kapsamındaki her türlü şiddeti tedbire ve bunlarla gayrete yönelik siyaset ve önlemlerin uyumu, uygulanması, izlenmesi ve değerlendirmesinden sorumlu bir yahut birden fazla kurumu belirleyecek yahut kuracaktır. Bu kurumlar

Husus 11’de belirtildiği üzere bilgilerin toplanmasını koordine edecek, bilgileri tahlil edecek ve sonuçlarının dağıtımını sağlayacaktır. 2 Taraflar bu fıkra uyarınca belirlenen yahut oluşturulan kurumların Kısım VIII uyarınca alınan önlemlerin genel mahiyeti hakkında bilgilendirilmelerini sağlayacaktır. 3 Taraflar bu fıkra uyarınca belirlenen yahut oluşturulan kurumların, öteki tarafların bünyesinde yer alan muadil kuruluşlarla direkt bağlantı kurma ve alakalar oluşturma yeteneğine sahip olmalarını sağlayacaklardır.

Unsur 11 – Bilgi toplama ve araştırma 1 Taraflar bu Kontratın uygulanması amacıyla aşağıdakileri yapacaklardır: a Bu Mukavele kapsamında kalan her türlü şiddet olayıyla ilgili birleştirilmemiş istatiksel veriyi sistemli aralıklarla toplayacaklardır; b Bu Mukavele kapsamında kalan her türlü şiddet olayının kökünde yatan nedenler ve bunların tesirleri, şiddet olayları, ceza oranlarının yanı sıra, bu Kontratın uygulanması için alınan önlemlerin tesirliliğini incelemek üzere, bu olaylarla ilgili araştırmaları destekleyeceklerdir. 2 Taraflar bu Kontrat kapsamında kalan her türlü şiddet olayının yaygınlığını ve nasıl bir eğilim içinde olduğunu kıymetlendirmek üzere, sistemli aralıklarla halk anketleri yapmaya çaba edeceklerdir. 3 Taraflar memleketler arası işbirliğini harekete geçirmek ve bu alanda milletlerarası standartların yerleştirilmesini sağlamak üzere, bu fıkra uyarınca toplanan bilgileri bu Kontratın Unsur 66’sında belirtilen uzmanlar kümesine vereceklerdir. 4 Taraflar bu fıkra uyarınca toplanan bilgilerin kamuoyunun erişimine açık olmasını sağlayacaklardır.

Kısım III – Tedbire

Unsur 12 – Genel yükümlülükler 1 Taraflar bayanların daha aşağı seviyede olduğu kanısına yahut bayanların ve erkeklerin toplumsal olarak klişeleşmiş rollerine dayalı ön yargıların, törelerin, geleneklerin ve öteki uygulamaların kökünün kazınması gayesiyle bayanların ve erkeklerin toplumsal ve kültürel davranış kalıplarının değiştirilmesine yardımcı olacak önlemleri alacaklardır. 2 Taraflar rastgele bir gerçek yahut hükmi şahsiyetin bu Kontratın kapsamında kalan her türlü şiddet hareketini önleyecek gerekli yasal ve öbür önlemleri alacaklardır. 3 Bu kısım uyarınca alınan tüm önlemlerle, makul koşullar nedeniyle hassas pozisyona gelmiş insanların gereksinimleri göz önüne alınacak ve karşılanmaya çalışılacak ve tüm önlemlerin merkezinde mağdurların insan hakları yer alacaktır. 4 Taraflar bilhassa gençler ve erkekler olmak üzere, toplumun tüm bireylerinin bu Kontrat kapsamındaki her türlü şiddet olayının önlenmesine etkin bir biçimde katkıda bulunmasını teşvik etmeye yönelik gerekli önlemleri alacaktır. 5 Taraflar kültür, töre, din, gelenek yahut kelamda “namus” üzere kavramların bu Mukavele kapsamındaki rastgele bir şiddet aksiyonuna münasebet olarak kullanılmamasını temin edeceklerdir. 6 Taraflar bayanların güçlendirilmesine yönelik program ve faaliyetlerin yaygınlaştırılması için gerekli önlemleri alacaklardır.

Unsur 13 – Farkındalığın arttırılması 1 Taraflar bu Kontrat kapsamındaki her türlü şiddet aksiyonunun ortaya farklı biçimlerde çıkışı ve bu aksiyonların çocuklar üzerindeki tesiri ve bu şiddet hareketlerinin önlenmesi muhtaçlığı konusunda halk ortasındaki farkındalığın ve anlayışın arttırılması için, yerine nazaran ulusal insan hakları kuruluşları ve eşit haklar kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ve bilhassa de bayan örgütleriyle işbirliği de dahil olmak üzere, nizamlı olarak ve her seviyede farkındalık arttırıcı kampanya ve programları yaygınlaştıracak yahut uygulayacaktır. 2 Taraflar bu Kontrat kapsamındaki şiddet aksiyonlarını önlemeye yönelik mevcut önlemler konusundaki bilgilerin halk ortasında en geniş bir formda dağıtımını sağlayacaklardır.

Husus 14 – Eğitim 1 Taraflar, yerine nazaran, tüm eğitim düzeylerinde resmi müfredata, bayan erkek eşitliği, toplumsal klişelerden arındırılmış toplumsal cinsiyet rolleri, karşılıklı hürmet, şahsî münasebetlerde çatışmaların şiddete başvurmadan tahlile kavuşturulması, bayanlara karşı toplumsal cinsiyete dayalı şiddet ve kişilik bütünlüğüne hürmet üzere mevzuların, öğrencilerin vakit içinde değişen öğrenme kapasitelerine uyarlanmış bir biçimde dahil edilmesi için gerekli önlemleri alacaklardır. 2 Taraflar 1. fıkrada belirtilen prensipleri yaygın eğitimin yanı sıra, Spor, kültür ve cümbüş tesislerinde ve medyada yaygınlaştırılmasına yönelik gerekli önlemleri alacaklardır.

Unsur 15 – Profesyonel takımların eğitilmesi 1 Taraflar, bu Kontrat kapsamındaki her türlü şiddet hareketlerinin mağdurları yahut mağduriyete neden olanlar üzerinde çalışan ilgili profesyonel takımların, kelam konusu şiddet olaylarının önlenmesi ve tespit edilmesi, bayan erkek eşitliği, mağdurların gereksinimleri ve haklarının yanı sıra, ikincil mağduriyetin önlenmesi bahislerinde uygun bir formda eğitimini sağlayacak yahut bu eğitimi güçlendireceklerdir.