Hummalı bir araştırmanın eseri Cahide/Melekler Yeryüzünde Yaşayamaz. Eyüphan Beyefendi, “Neredeyse 40 yıllık gazete ve mecmua arşivi taradım.” halinde özetliyor araştırma sürecini ve bu çalışmadan sonra kendini Cahide’ye çok yakın hissettiğini de söylüyor. Bu dolu dolu Cahide Sonku romanı aslında bir senaryo fikriyle başlamış, fakat İclal Aydın Kitap Kulübü’nün sahiplenmesiyle de bir istisna olarak raflardaki yerini almış. İstisna diyorum, zira bu kulüp birinci romanları basmak için çıkmıştı yola. Artık Eyüphan Beyefendi bu durumun haklı gururunu da yaşıyor haliyle. Her şeyin tam da olması gerektiği formda olduğunu ve yaşanması gerektiği vakitte yaşandığını artık hepimiz öğrendik. Demek Cahide’yi de evvel roman olarak okumamız gerekiyordu. Sinema olarak izleyeceğimiz günler de yakın görünüyor…
Keyifli okumalar…
KONUTUNDA TELEVİZYON BİLE YOK; NE SIKICI BİR TİP!
– Eyüphan Beyefendi merhaba! Ulaşılanın dışında hisleriniz ve kaleminizle kendi gözünüzden kendinizi nasıl anlatırsınız?
“Adam asosyal, daima okuyor ve yazıyor. Çok az arkadaşı var, üstelik yalnız kalıp yazabilmek için gidip küçük bir adada yaşamaya başlamış. Markete gitmeyi, AVM’de bulunmayı, futbolu, magazini ve lüks tüketimi sevmiyor. Meskeninde televizyon bile yok; ne sıkıcı bir tip!” derdim.
– Yazmaya nasıl ve ne vakit başlamıştınız?
Çocukken başladım. Hatta yazmaya ne vakit başladığımı hatırlamıyorum; galiba kendimi bildim bileli daima yazdım. İlkokuldayken öğretmenimiz Perihan Karaca şiir yazdığımı görmüş, sınıfa okumuş ve yazmaya devam etmemi istemişti. Uzun yıllar küçük kıssalar yazdım, ancak bunu diğerleriyle paylaşacak cüretim yoktu. Ortaokuldaki edebiyat hocam, merhum Ahmet Çetin, bize dünya klasiklerini okuttu ve çok okumaya başladım. En son lisedeki edebiyat öğretmenimiz Ökkeş Kırıcı, yazdığım bir öyküyü alıp tüm okulda okumuştu. Sanırım yazdıklarımı sandıktan çıkarmayı onun sayesinde öğrendim. Uzun müddet bocaladıktan sonra Ankara Üniversitesi DTCF Tiyatro/Dramatik Müelliflik Bölümü’nün imtihanlarına girdim ve kısmı kazandım. Orada efsanevi hocalarım oldu; Sevda Şener, Metin And, Turgut Özakman, Sıtkı Tekmen bunlardan bazılarıydı.
– Yazma rutininiz nedir?
Yazma rutinim saban erkenden başlar. En geç saat 8 üzere yazmaya başlarım. Öğle bir saat kadar mola verip tekrar akşam üstüne kadar müellifim. Bu her vakit böyledir. Akşamlarımı sinema izlemeye ve roman okumaya ayırırım. Yani mesaili iş üzeredir yazma rutinim; hiç değişmez.
– Pandemi süreci sizin için nasıl geçti/geçiyor?
Pandemi süreci pek verimli geçmedi. Romanımı bitirmiştim, fakat yayınlayamıyorduk. 8-10 tane belgesel yazdım ve bunlar YouTube’da yayınlandı. Ayrıyeten üretimci Bahadır Atay’ın teklifiyle, Serdar Akar’ın çekeceği ve Urfa’da geçen bir sinema sineması senaryosu yazdım. Benim için epeyce verimsiz bir devir. Ama salgına ahenk sağladım, artık toparlıyorum
BURADA BİR İSTİSNAYMIŞIM; BUNDAN ONUR DUYDUM
– Başlangıçta bir senaryo olan Cahide, daha sonra romana dönüştü. Birinci romanlara yer veren İclal Aydın Kitap Kulübü’nün de istisnası oldunuz. Nasıl gelişti süreç, anlatır mısınız?
Cahide’yle ilgili bir şeyler yapmayı düşündüğüm birinci vakitler, bu öykünün sinema sinemasını yapmak istedim. Bunun için geniş bir özet yazdım. İclal Hanım ile menajerimiz ortaktır. Menajerim Tülin Berk’in teklifiyle, sinemanın özeti İclal Aydın’a gitti. Fakat bu sinemaya yatırım yapacak vizyon sahibi bir üretimci bulamayacağımı anladım. Tam o günlerde, İclal Hanım’dan bu öyküyü roman yapmam konusunda teklif geldi. Aslında ben de o fikirdeydim ve kabul ettim.
Evet, İclal Aydın Kitap Kulübü, yeni müellifler için bir platform; okur ile yeni yetenekli muharrirleri buluşturuyorlar. Keşke bizim birinci yıllarımızda da bu türlü hoşluklar olsaydı. Evet, burada bir istisnaymışım; bundan onur duydum, sağ olsunlar.
– Pekala sinema de olacak değil mi?
Çok güçlü bir şirketle görüşmelere başladık ve ortaya pandeminin ikinci kısıtlamaları girdi. Önümüzdeki Ekim-Kasım ayına kadar sinema salonları açılacak üzere görünüyor. Fakat o vakit bölüm ne halde olur bilmiyoruz. Kimler batar, kimler kurtulur ve salonlar varlığını sürdürebilir mi bunlar daima muamma. Bu yüzden sinema görüşmelerimizi erteledik. Ama iki farklı şirket, Amerika merkezli bir dijital platform için küçük dizi teklif ediyor. Oralarla görüşmelerimiz sürüyor, ancak katılaşmış bir şey yok.
– Bir yandan talihi da açılmış, ne güzel…
Daha birinci aydan 4 başka teklif aldık. Çok sağ olsunlar, pırıltı görüp hareket geçmişler. Şimdilik mutlaklaşmış bir durum yok; bakalım, hayat bizi nereye sürükleyecek.
BEN DAİMA CAHİDE’NİN ÇİZDİĞİ YOLDA İLERLEDİM
– Cahide Sonku’nun hayatını anlatırken bir periyoda de tanıklık ediyorsunuz? Yazım sürecinde en çok hangi bahisler üzerinde durdunuz?
Neredeyse 40 yıllık gazete ve mecmua arşivi taradım. Eski tefrikaları bulup çıkardım ve araştırmalarım boyunca tıpkı olayı, birçok farklı kaynaktan okudum. Farklılıklar gösteren yerlerde bir tercih yapmak zorundaydım. Sonuçta bir biyografi müellifi değilim ben, bir romancıyım. O nedenle “taraflardan biri şöyle diyor, öteki bu türlü diyor” deme talihim yoktu. Merkeze araştırmaları değil, edebiyatın imkanlarını almak zorundaydım. İşte bu durumlarda Cahide Hanım’ın yaşarken el yazısıyla yazıp Hürriyet gazetesine verdiği ve vefatından sonra yayınlanan tefrikayı temel aldım. Öbürleri ne derse desin dinlemedim, ben daima Cahide’nin çizdiği yoldan ilerledim. Ancak diğer kaynaklardaki diğer öykülere de baktım ve başımda “Acaba kim haklı?” sorusu daima çınladı. Her seferinde Cahide Sonku’nun tarafını tuttum, onun beyanlarını temel aldım. En çok bu bahis üzerinde durdum yazım sürecinde.
– Kitap kapağında yer alan tam isim Cahide: Melekler Yeryüzünde Yaşayamaz. Kitabın isminin bir kıssası vardır diye düşünüyorum…
Evet var. Lakin bunu burada söyleyip kitabı okumamış olanların yaşayacağı sürprizi bozmak istemem. Kitabın finaliyle ilgisi var. “Melekler Yeryüzünde Yaşayamaz” kelamı, orada ortaya atılmış bir savın yansıması.
– Cahide Sonku’yu, “Onca sevgi selinin ortasında daima köksüz yaşadı.” diye tanımlıyorsunuz. Bu köksüzlüğün sebebi sizce neydi?
Araştırmalarımı bitirip de malzemeyi önüme yığdığımda çok karmaşık olduklarını gördüm. Cahide’yi daha iyi tanımak için romanıma bir psikolog danışman buldum. Psikolog Dr. Ercan Süt ile bu mevzuyu karşılıklı tartıştık. Orada şunu fark ettik; Cahide babasız büyümüş bir kız çocuğuydu ve bu, onun içinde bir “eksiklik duygusu” doğurmuştu. Bunu, köksüzlük diye tanımladım.
– Cahide’nin bir devrini anlatmak için kesinlikle yeni erkeğini de anlatmanız gerekiyordu diyorsunuz. Kendi trajedisine istikamet verdiğini düşünüyor, onu eleştiriyor musunuz? Bu kıssa öbür türlü de ilerler miydi?
Onun ruhundaki eksikliği köksüzlük diye tanımladığımı söylemiştim. Metafor yerindeyse: narin bir bitki üzereydi o, içinde çok güçlü bir tutunma muhtaçlığı vardı. “Bu durumlarda daima bir erkeğe sığınmış” diye bir tespitte bulunduk. Bu ise bana, kıssanın dramaturgisini yapabilme fırsatını verdi. O nedenle kitabı 6 kısım yaptım. Birinci ve son kısım direkt Cahide’yi tanımlarken ortadaki dört kısım, onun dört büyük aşkını anlatıyor.
HER SEFERİNDE SIFIRDAN BAŞLAYABİLMESİ BENİ ÇOK ETKİLEDİ
– Cahide Sonku’nun hayatını yazdınız. Artık onu en iyi tanıyan insanlardan birisiniz? Kendinizi ona yakın hissediyor musunuz?
Hem de çok… Aylarca onun hayatını araştırdım, onun nasıl düşündüğünü anlamaya çalıştım. Uzmanlardan yardım aldım. Onun yaşadığı yerlere, geçtiği sokaklara gittim. Adeta beynimin içinde canlı bir varlığa dönüştü Cahide. Hele kitabım çıkıp ilgi gördükten sonra içimde, “onun hala hayatta olduğu” hissi doğdu. Galiba onu tekrar keşfedilmesini sağladım ve bunun için çok mutuyum.
– Pekala Cahide Sonku’nun en çok hangi tarafından etkilendiniz?
Her seferinde sıfırdan başlayabilmesi beni çok etkiledi. Hele fakir bir kız çocuğuyken tiyatrocu olmaya karar vermesi, Halkevlerinde başladığı tiyatro eğitimine Darülbedayi üzere bir yerde devam edip oradan da Türkiye’nin en büyük oyuncusu olmayı başarması, fevkalade etkileyici.
– Sırada nasıl bir projenin hazırlığı var?
Cahide/Melekler Yeryüzünde Yaşayamaz’ın perdeye uyarlaması olacak büyük ihtimalle. Onun senaryosunu yazacağım üzere görünüyor. Bir de yakında yeni bir tiyatro oyunu yazmam lazım. Onun çabucak akabinde da yeni roman… Ancak en çok “Kuyruk/Büyük Yalnızlık” isimli yeni romanıma başlayacağım için heyecanlanıyorum.
Damla Karakuş: Teşekkür ederim.
Eyüphan Erkul: Teşekkür ederim.
Cahide/Melekler Yeryüzünde Yaşayamaz
Eyüphan Erkul
Artemis Yay.
S.: 704
*
Damla Karakuş
Instagram: biyografivekitap
Ensonhaber
