Koronavirüs salgınının yayılmasını önlemek için uygulanan kısıtlamalar sonucu ekonomik aktivite yavaşlayınca karbon emisyonları, 2020’de yüzde 5,8 ile İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana en büyük düşüşü yaşadı.
Memleketler arası Güç Ajansının (IEA) 2020 emisyon bilgilerine ait yaptığı açıklamaya nazaran, global emisyonlar geçen yıl 2 milyar ton azaldı.
Emisyonlardaki toplam düşüşün 1 milyar 100 milyon tondan fazlası, azalan petrol tüketimi nedeniyle elde edildi. Geçen yıl petrol talebindeki yüzde 8’lik gerilemenin yarısı ulaştırma, yüzde 35’i ise hava yolu trafiğinin azalmasından kaynaklandı. Öte yandan, 2019’da dünyada petrol kullanımından kaynaklanan emisyonlar 11 milyar 400 milyon ton olmuştu.
Geçen yıl elektrik dalının neden olduğu emisyonlar ise 450 milyon ton düştü. Bunda, kömür talebinin yüzde 4 azalması, elektrik talebindeki gerileme ve yenilenebilir kaynakların elektrik üretimindeki hissesinin tarihteki en yüksek düzeyi olan yüzde 29’a ulaşması temel etkenler oldu.
PETROL VE KÖMÜR TALEBİNDEKİ BÜYÜME EMİSYONLARI ARTIRDI
Buna karşın emisyonlar ekonomik toparlanmanın başlamasıyla yıl sonunda tekrar artışa geçti. Global emisyonlar geçen yıl aralıkta 2019’un tıpkı ayına nazaran yüzde 2 (60 milyon ton) yükseldi. Bilhassa, büyük iktisatların emisyonlarının salgın öncesi periyodun üzerine çıktığı görüldü.
Geçen yıl salgının tesirlerini atlatarak kısıtlamaları kaldıran birinci büyük iktisat Çin’in emisyonları 2019’a nazaran yüzde 0,8 arttı. Hindistan’da emisyonlar geçen yıl eylül ayından itibaren yine artış eğilimi gösterdi. Brezilya’da ise ulaşım dalında yaşanan toparlanma sonucu petrol talebinin yükselmesi emisyonların son çeyrek prestijiyle artmasına neden oldu.
ABD’de geçen yıl emisyonların yüzde 10 gerilemesine karşın aralıkta 2019’un tıpkı periyodundaki düzeyine yaklaştı. ABD’deki bu artışta, doğalgaz fiyatları ve soğuk hava koşullarına bağlı olarak kömür tüketiminin yükselmesi tesirli oldu.
SEYAHAT VE EKONOMİK AKTİVİTELER ARTINCA PETROL TÜKETİMİ VE EMİSYONLAR YÜKSELİYOR
IEA’ya nazaran, dünyada seyahat ve ekonomik aktiviteler artmaya başladıkça petrol tüketimi ve emisyonlar tekrar yükseliyor. Elektrikli araçlardaki rekor satış sayıları kara yolu trafiğinden kaynaklanan emisyonları dengelemeye yetmiyor.
Paris Anlaşması’ndaki maksatlara ulaşarak global sıcaklık artışının 2 derecenin altında sonlandırılabilmesi için yalnızca elektrik bölümünden kaynaklanan emisyonların her yıl 500 milyon ton azaltılması gerekiyor.
“TEMİZ GÜÇ DÖNÜŞÜMÜNÜ HIZLANDIRMAK İÇİN BİR UYARI”
Açıklamada değerlendirmelerine yer verilen IEA Lideri Fatih Birol, global karbon emisyonlarında yıl sonunda görülen artışın pak güç dönüşümünü hızlandırmak için gerekenin yapılmadığının bir sinyali olduğunu belirterek, şöyle konuştu:
“Çin tezli bir sıfır karbon amacı belirledi, ABD’de yeni idare Paris Mutabakatı’na tekrar katıldı ve iklimi siyasetinin merkezine koydu. Avrupa Birliği, Yeşil Mutabakat ve sürdürülebilir kalkınma planlarında ilerliyor. Hindistan yenilenebilir güçteki başarısıyla güç kesiminin geleceğini dönüştürebilir. Birleşik Krallık ise kasımda düzenlenecek 26. Taraflar Konferansı’nda (COP26) daha güçlü bir iklim hareketi oluşturulabilmesi için hareket ediyor.”
Ensonhaber
