Son vakitlerde, bilhassa konutlarını yenilemek için beyaz eşya ya da mobilyalarını akrilik boyalar ile boyayanların sayısı artmaya başladı. Endüstriyel eserlerde kullanılan boyalarda bulunan endokrin engelleyici hususların birçok hastalığa davetiye çıkardığına dikkat çeken Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Mahmut Muzaffer İlhan, son vakitlerde endüstrileşme ile birçok hususun bedende ve endokrin bezlerinde birikerek, bedenin gerçek çalışmasını olumsuz tarafta etkileyebileceğini söyledi.
Endokrin engelleyici hususların bunların başında plastik gereçlerde kullanılan BPA denilen husus, ftalatlar, perflora karbonlar, çeşitli tarım ilaçları yahut ağır metallerin sayılabileceğini söz eden Doç. Dr. İlhan, değerli ihtar ve tavsiyelerde bulundu.
KISIRLIĞI TETİKLİYOR
Endokrin engelleyiciler boyalarda yaygın olarak kullanılıyor. Duvar boyaları olsun akrilik boyalar olsun, sanayide epeyce fazla kullanılan ve sıhhate ziyan verebilecek endokrin engelleyiciler. Bu unsurların boyalarda kullanılmasının nedenleri, boyanın koruyuculuğunu ve esnekliğini artırması ya da pigment ayarı için kullanılması olarak sıralanabilir.
Bedene en çok ziyan veren hususların başında ftalat dediğimiz hususlar geliyor. Bu hususlar, boyanın esnekliğini artırmak için kullanılıyor. Lakin çok net bir halde, erkeklerde kısırlık yaptığı gösterilmiş bir endokrin engelleyici. Bunun dışında akrilik boyalarda bilhassa kullanılan alkil fenol etoksilat diye bir unsur. Bilhassa son periyotta çok fazla çalışılır oldu. Yeniden bu hususun de erkeklerde üreme sisteminde birikerek kısırlığa yol açabileceğine dair değerli bilgiler mevcut.
ÇEŞİTLİ KANSERLERE YOL AÇABİLİYOR
Sanayide evvelce beri kullanılan formaldehit de boyalarda kullanılan değerli bileşiklerden bir tanesi. Formaldehit kullanıldığında odalarda yıllarca kalabiliyor ve kansere de sebep olabiliyor. Teneffüs yolu irritasyonuna (alerji ya da doku hasarı) da sebep olabiliyor. Başka bir unsur ise boyalarda sıklıkla kullanılan eterdir. Eter de su bazlı boyalarda daha çok kullanılan bir bileşik. Bu da çocuklarda bilhassa alerji ve astımı tetikleyebildiği gösterilmiş olan bir husus.
Kimi boyaların antimikrobik özelliklerini de görüyoruz son periyotlarda. Bunlara dikkat etmek lazım. Zira bu boyaların antimikrobiyal özellikleri yanında çok da bir yararı olduğu tarafında bir delil yok. Fakat burada daha çok pestisitler kullanılıyor. Bunlar da hem akut zehirlenmelere hem de uzun devirde organlarda birikerek çeşitli işlev bozukluklarına yol açabiliyor. Bunun dışında boyalarda pigmentasyon için bazen silika ya da ağır metaller kullanılabiliyor. Bunlar da çeşitli kanser hastalıklarına yol açabiliyor.
Hem Avrupa’da hem de Amerika’da boyalar konusunda bir hassaslık gelişmeye başladı. Uçucu Organik Bileşik (VOC – Volatile organic compound) diye bir şey var. Boyaların içerdiği organik bileşiklerin ölçüsünü ayarlayan bir sistem. Bunun hiç olmaması hatta olacaksa da 50 gram yahut 50 militrenin altında olması öneriliyor. Bilhassa buna dikkat etmek lazım. Ülkemizde de boyaların sertifikasyonu için gerekli düzenlemeler yapılması gerektiğini düşünüyorum. Ek olarak halkın bilinçlenmesi, bu boyaları alırken içeriğini sorgulaması, boya üreticilerinden içeriklerini öğrenmesi çok çok değerli. Boyalarla mümkün olduğunca teması ve teneffüsü azaltması, bilhassa birinci boyanan vakitlerde, epey kıymetli.
Ensonhaber
