Rus, muharrir, hatip, papaz, gazeteci Grigory Petrov’un Beyaz Zambaklar Ülkesinde kitabı 20. yüzyılın en çok okunan ve bilinen yapıtların başında gelmektedir.
İki milyonluk nüfusuyla bütün dünya haklarına örnek olan Finlandiya’nın bağımsızlığını ve yine dirilişini ele alan roman, okunması gereken dünya klasiklerindendir.
ATATÜRK’ÜN İSTEĞİYLE OKULLARDA OKUTULDU
Mustafa Kemal Atatürk’ün isteğiyle okul müfredatına alınan kitap birinci olarak 1923 yılında Türkçeye çevrildi. Atatürk’ün, “Beyaz Zambaklar Ülkesinde kitabını okudum siz de okuyun” demiştir.
DÜNYAYA ÖRNEK OLAN UĞRAŞ
Türkçeye çevrildikten sonra ülkemizde de çok okunan roman yoksulluktan, esaret altından olan Finlandiya halkının bütün dünyaya örnek teşkil eden çabasını etkileyici bir biçimde anlatıyor.
Roman, Finli aydın aktivist Johan Wilhelm Snelman tarafından başlatılan ve bütün Fin halkının yediden yetmişe takviye verdiği yenileşme hareketinin destansı kıssasıdır.
“AYDINLAR HALKTAN ÜSTÜN DEĞİLDİR”
Snelman’nın aydınlarla olan görüşmesinde şu kelamları çarpıcıdır;
“Aydınlar kendilerini halktan asla üstün görmemelidirler, her sınıftan insanların ortak uğraşıyla fakat gerçek muvaffakiyete ulaşabiliriz.”
İBRET VERİCİ HİKAYE
Kısımlar halinde anlatılan roman başkarakter Snellman’ın ağzından anlatılıyor. Beyaz Zambaklar Ülkesinde, aydınların, köylülerin, öğretmenlerin, emekçilerin, subayların, din adamlarının yekvücut biçimde ülkelerini kültürden, sanata, iktisattan, toplumsal ve siyasal haklara kavuşturmalarının ibret verici hikayesini okuyacaksınız.
Johan Wilhelm Snelman
İSVEÇ ESARETİ ALTINDA BİR MİLLET
1811 yılına kadar İsveç hâkimiyeti altında hayat sürdüren Finlandiya’nın bütün devlet takımlarında İsveçliler çalıştırılmaktaydı. Öğretmenler, din adamları, bürokratlar dahi İsveç devletinin vatandaşlarından oluşmaktaydı.
Bu durum bütün Finlandiya halkı için esaretin en büyüğüydü.
Öte yandan Finlandiyalılara doruktan inmeci bir bakış açısıyla bakan İsveçlilerin tavrı Finlandiyalıların kültürel ve sanatsal gelişimini de engelleyici mahiyetteydi.
Kendi ülkelerinde istedikleri üzere yaşayamayan Fin halkı için bir kurtuluş yolu gerekiyordu. Bu da Snelman’ın üstün çabası sayesinde olacaktı.
Ülkenin her tarafından başlatılan seberberlik
KİTAP TÜRKİYE AYDINLARININ DİKKATİNİ ÇEKTİ
Roman içinde barındırdığı farklı fikirlerle Türk aydının da dikkatini çekmesine neden oldu. Üniversitelerde ve okullarda okutulması için Atatürk’ün teşebbüsü sayesinde gerçekleştiğini daha evvel değinmiştim.
Türkiye aydınları için de tartışma konusu olan romanın yeniliği günümüzde bile hala geçerliliğini korumaktadır.
REFORMİST ATAKLAR
Rusya, Finlandiya’nın değerli toprak modüllerine sahip olduğunda Rus Çarı’nın Finlandiyalılara bütün kültürel ve toplumsal haklarının muhafazası tarafında teminat verdi.
Bu mevzuda değerli rol üstlenen Snelman büyük seferberlik ilan ederek kültürel ihtilali gerçekleştirmenin peşindeydi.
Birinci olarak aydınlarla görüşen Snelman; entelektüellerin topluma inerek yapılacak onan ihtilalleri halka anlatmalarını istedi. Aydınların kendilerini halktan üstün görmemelerini de vurguluyordu.
Grigory Petrov
ISLAHATLAR…
Rusya ve Finlandiya ortasında 1816 yılında imzalanan mutabakatla parlamento tekrar fonksiyonel hale geldi.
Bu muahede sayesinde dünyanın farklı yerlerinde hayat sürdüren Finlandiyalılar ülkelerine akın ettiler. Yapılan ıslahat hareketleri sonucunda devlet kurumlarında çalışan İsveçlilerin yerini Finlandiyalılar almaya başladı.
ORDUDA YENİLEŞMELER
Devletin bütün ana katmanlarında başlayan reformist ataklar sonucunda ülkede kültürel ve toplumsal değişimler yavaş yavaş kendini göstermeye başlamıştı. Bütün devlerde olduğu üzere Finlandiya da ordusunu yenilemek için birtakım adımlar attı.
İsveç devrinde orduya kök salan subaylar, askerler ve üst rütbeli kumandanlar devletin hiçbir sıkıntısıyla ilgilenmemesinin yanında halkı da hor görüyorlardı.
Bu bahiste da yapılan yeniliklerin başında askerlere konferanslar ve seminerler verilmeye başlanarak onları tekrar kazanmak için atılan kıymetli bir adımdı.
GÜNÜMÜZ DÜNYASINDA FİNLANDİYA
Yenilikle birlikte aileler çocuklarını orduda misyon almaları için telkin etmeye başladılar. Tarımdan endüstrileşmeye ve eğitime kadar birçok ihtilal yapan Finlandiya’nın günümüz dünyasındaki yerini sanırım tartışmaya gerek yok.
Kitap sayfası için bağlantı:
Ensonhaber
