Türkiye’nin kışın havası soğuk vilayetlerinden biri olan Bayburt’ta kış hazırlıkları başladı.
Odun, kömür ve doğal gaza oranla daha ekonomik ve sağlıklı olan tezek, bilhassa köylerde tercih edilirliğini sürdürüyor. Büyük ve küçükbaş hayvanların dışkısından kurutulan elde edilen tezekler kış aylarında yakılmak üzere istifleniyor.
Bayburt’un Aydıntepe ilçesi köyünde yaşayan Halil Yıldız, hazırladıkları tezekleri tek tek istifledi.
Yıldız, küçükbaş hayvanların dışkısından elde ettikleri tezeğin kışın yağmur ve kardan etkilenmemesi için pramit formunda dizdiklerine değinerek tezeğin odundan daha uzun mühlet yandığı için daha ekonomik olduğunu söyledi.
TEZEĞİN YERİNİ HİÇBİR ŞEY TUTMUYOR
Halil Yıldız, tezeğin odun ve kömüre nazaran çok daha yüksek ısı ortaya çıkarttığını belirtip, tezek ateşinin metal kovaları dahi erittiğini söyledi.
Yıldız, “Burada kış hazırlığı olarak hayvanların şeyinden tezek yaptık. Kuruttuk üst üste yığdık. Ufaklarını da kuruttuktan sonra torbalıyoruz. Onlar da başka yanıyor. Bunun hoşluğu de tabiata rastgele bir kirliliği yok. Isıtması çok hoş. Bir odunla bir kömürle farkı, hem parasız olması, hayvanın her şeyinden her türlü yararlanıyorsunuz. Hiçbir şeyi zayi olmuyor. Dışkısından bile bu tezek yapılıyor bu da kıştan yaza kadar bu daima yanıyor. Kömürle eş bedel diyebilirim. Tezek asitli soba kovası bile dayanmıyor, eritiyor. Biz kış uzunluğu bunu yakıyoruz. Gerçi eski kışlar yok. Hani keskin ayazlar olduğu vakit ek olarak ta kömür dalan yakıyoruz ancak geneli tezek yakıyoruz” sözlerini kullandı.
KÖYLÜNÜN VAZGEÇİLMEZ YAKITI
Yıldız, tezeğin oduna oranla daha fazla müddet yandığını söyleyerek, “Odunun da kalitesine nazaran yanma mühleti değişiyor. Bir çam odunu dersen güçlü lakin tezek kavak odunundan daha sağlam. Diyebilirim ki bir kova tezek 3 saat yanabilir. Odun çabuk yanar o bir saatte yanıyorsa tezek 3 saat yanar. Tezek yandığı vakit sobanın üzeri nar üzere kızarır” diye konuştu.
“ÖZELLİKLE ÜST ÜSTE DİZİLİYOR”
Dışkının dışarıya serilerek kurutulduğuna değinen Yıldız, “Bunun birinci basamağı hayvanlar kışın ağılda beslendikten sonra bunların dışkıları birikiyor. Onlar aşikâr bir kalınlığa geliyor. Kışın bitiminde yaz başında bu kesilir, kalıp kalıp kesilir. Kesildikten sonra bunlar el otomobiliyle dışarı çekilir. Dışarda serilir, kurutulur. Kuruması da baya bir vakit alır. Kuruduktan sonra bu türlü üst üste dizilir. Bu dizilimin emeli da kışın yağmurdan kardan etkilenmesin diye” biçiminde konuştu.
Ensonhaber
