Çinko, bedeninizde sayısız rolü olan bir mineraldir. Çok sayıda enzim çinkoya gereksinim duyar ve birebir vakitte protein ve DNA sentezi, yara iyileşmesi, kemik yapısı ve bağışıklık işlevi üzere hormonal faaliyetlere de yardımcı olur.
Koronavirüs her geçen gün daha da fazla yaygınlaşırken, çinkonun bağışıklık fonksiyonundaki rolü son vakitlerde epey tanınan hale geldi ve bunun iyi bir nedeni var. Bedeniniz gereğince çinko almadığında, bağışıklık sistemi tehlikeye girer ve yanlışsız çalışamaz. Kimi durumlarda bu, iltihap oluşturarak çok reaksiyon vermesine neden olabilir yahut enfeksiyonlarla savaşmak için de işe yaramayabilir. Sonuç olarak, kâfi çinkoya sahip olmadığınız vakit, enfeksiyonlardan hastalanma riskiniz artar.
Sorun şu ki, çinko eksikliği için tesirli bir test yoktur. Kalsiyum desteği almak, idman yapmak, alkol almak, ishal ve viral enfeksiyonlar üzere birçok durum bedendeki çinkoyu azaltabilir. Birçok uzmana nazaran çinkoyu ölçmek için var olan testlerin birçoklarının gerçek değildir. Tırnaklarınızdaki beyaz lekeler, olağandışı saç dökülmesi, tekrarlayan enfeksiyonlar, ishal yahut cilt değişiklikleri üzere küçük ipuçlarıyla ortaya çıkan çinko eksikliği semptomlarına karşı tetikte olabilirsiniz, lakin bunun dışında ekseriyetle varsayım etmek zordur.
BAĞIŞIKLIĞI GÜÇLENDİREN DOĞAL ÇİNKO KAYNAKLARI
Yeni diyet kuralları, 19 yaş ve üstü bayanların günde 8 mg çinko almasını (hamileyseniz 11 mg’a, emziriyorsanız 12 mg’a çıkar), erkeklerin ise günde 11 mg almasını önermektedir. Birçok hayvansal besinde çinko bulunur fakat, bitki bazlı bir diyetle de gereksiniminiz olan kâfi çinkoyu alabilmek mümkündür.
İşte çinko içeriği en yüksek 15 besin (İçerikler 100 gramlık porsiyona nazaran belirtilmiştir):
İstiridye: 61 mg – Günlük alınması gereken ölçünün yüzde 555’i
Kırmızı et: 11 mg – Günlük alınması gereken ölçünün yüzde 99’u
Kabak çekirdeği: 8 mg – Günlük alınması gereken ölçünün yüzde 69’u
Ceviz: 5 mg – Günlük alınması gereken ölçünün yüzde 41’i
Keten tohumu: 4 mg – Günlük alınması gereken ölçünün yüzde 39’u
Tavuk kanadı: 2 mg – Günlük alınması gereken ölçünün yüzde 19’u
Tofu: 2 mg – Günlük alınması gereken ölçünün yüzde yüzde 19’u
Mercimek, yoğurt, yulaf ezmesi, bezelye, ıspanak, kuşkonmaz, chia, avokado: 1 mg – Günlük alınması gereken ölçünün yüzde yüzde 12’si
Artan deliller, enfeksiyon riski yüksek olan yahut 60 yaşın üzerindeki bireylerin daha fazla çinkoya muhtaçlık duyabileceklerini göstermektedir. Diyet araştırması bilgileri, bu insanların yüzde 40’ına yakın bir kısmının gereksinim duydukları çinkoyu alamayabileceklerini gösteriyor. Birden fazla yaşlı yetişkin, çinkonun temel olarak bulunduğu protein açısından güçlü yiyecekler yemediğinden, yetersiz kalır. Ayrıyeten araştırmalar, 60 yaşın üzerindeki şahısların aldıkları çinkoyu kullanmakta ve emmekte daha fazla sorun yaşadığını gösteriyor, bu yüzden çinko desteği almak iyi bir fikir olabilir.
Çinko alımını artırması gerekebilecek diğer bir küme da veganlar ve vejetaryenlerdir. Uzmanlar, sadece bitki bazlı beslenenlerin çinko alımlarını ikiye katlamasını tavsiye ediyor. Bitki bazlı besinler çoklukla çinkoya bağlanan ve emilimi engelleyebilen fitatlar içerir.
DAHA FAZLA ÇİNKO DAHA MI GÜZEL?
Bu herkesin sorduğu soru: Daha fazla çinko, bilhassa olağan çinko düzeylerine sahipseniz, daha fazla enfeksiyonla gayret potansiyeli sağlayacak mı?
Çinkonun bedeninizin soğuk algınlığı ile savaşmasına yardımcı olabileceğine dair deliller olsa da, semptomların ortaya çıktığı birinci 24 saat içinde alınırsa, COVID-19’a karşı rolü bilinmemektedir. Çinkonun enfeksiyonla çabaya yardımcı olabileceğini gösteren klinik çalışmalarda, deneklerin çinko eksikliği ile başlayıp başlamadığı meçhuldür. Çinko desteği alan ve yarar gösteren beşerler için, potansiyel bir çinko eksikliğini bilakis çevirip çevirmedikleri bilinmiyor ve bu yüzden yarar sağlıyorlar mı yoksa başlangıçta olağan çinko düzeylerine sahipler mi ve ekstra çinko alıyor mı bilinmiyor.
Çinkonun kendisi ziyanlı olmasa da, çok fazla alınması çeşitli ziyanlara neden olabilir. Birkaç ay içinde çok fazla çinko tüketirseniz, bu, bedeninizdeki bakır ve demir üzere öbür temel minerallerle rekabet edebilir. Sonuç olarak, bu minerallerde eksiklik yaşayabilirsiniz ve bu da öbür sıhhat sıkıntılarına yol açabilir. Yüksek dozlarda çinko ayrıyeten toksisite oluşturarak mide bulantısı, kusma, iştahsızlık, karın krampları, ishal ve baş ağrısına neden olabilir.
COVID-19’un devam eden yayılması sırasında çinko düzeylerinizi yükseltmek istiyorsanız, kısa vadede bunu yapmanın muhtemelen bir ziyanı yoktur, bilhassa de çinko düzeyinizin düşük olduğundan şüpheleniyorsanız. Pandemi sırasında çinko almak iyi bir fikir olabilir, fakat COVID-19’un birçok tarafı üzere, şimdi bu araştırılmadı.
Çinkoyu öbür tüm besin ögelerinde olduğu üzere, evvel besinlerden almayı hedefleyin, bu da toksisite ve öbür sıkıntılar için kaygıyı ortadan kaldırır. Daha sonra gerekirse, başkalarından daha kolay emilen bir çinko tipi seçin. Toksititeyi önleyebilmek için destekleri her vakit hekim yahut diyetisyen denetiminde alın.
Bedeninizi COVID-19 üzere enfeksiyonlardan ve virüslerden korumak kelam konusu olduğunda çinkonun sihirli bir değnek olmadığını unutmayın. Çinko, bağışıklık sisteminize yarar sağlayacak birçok besinden yalnızca biridir. Âlâ uyuyun, antrenman yapın, çoğunlukla meyve, zerzevat, kepekli tahıllar, baklagiller, kabuklu yemişler ve yağlı tohumlardan oluşan sağlıklı bir diyet yapın ve gerilim düzeyinizi denetim altında tutun. Bağışıklığı artırmak için yaptığınız her şey, sağlıklı kalmak ve tüm enfeksiyonlara yakalanma olasılığınızı düşük tutmak için bulmacanın öteki bir modülü olacaktır. Ve maske, toplumsal aralık, paklık kuallarına uyun.
Ensonhaber
