Koronavirüs salgınını insanlığa karşı tehdit olmaktan çıkaracak en büyük adım olan aşı aylar evvel bulundu.
Onay alan birçok aşının adil bir halde insanlığın kullanımına sunulması beklenirken, Avrupa ülkeleri adeta “aşılara çökme” eğiliminde.
Avrupa’nın gelişmiş ülkeleri, üretilecek tüm aşıları şimdiden ayırıp az gelişmiş ülkeleri geri plana attığı bir ortamda, Avrupa’da “aşı gerginliği” yaşanıyor.
“AB’NİN AŞILARINI İNGİLTERE’YE VERDİ”
Sorun, Oxford Üniversitesi ile birlikte aşı geliştiren İngiliz-İsveç ilaç firması AstraZeneca’nın Avrupa Birliği’ne (AB) daha evvel belirlenen dozdan daha azını vereceğini açıklamasıyla başladı.
100 milyon doz aşı almayı bekleyen Brüksel’e bunun ancak dörtte birine yakın bir ölçüsü teklif eden şirket, münasebet olarak Belçika’daki üretim tesislerindeki sorunu gösterdi.
Fakat Avrupalı yetkililer, merkezi İngiltere’de bulunan AstraZeneca’nın, AB ülkeleri için ayrılan aşıları İngiltere’ye verdiğini ima etti.
AB’DE ŞAŞKINLIK
Pfizer ve Moderna aşılarına kıyasla daha düşük fiyatı ve daha kolay depolama ihtiyaçları dolayısıyla AstraZeneca aşısına büyük umut bağlayan AB, bu açıklama karşısında şaşkınlığa uğradı.
AB Komitesi, geçen hafta üye ülkelerindeki yetişkin nüfusun yüzde 70’inin 1 Haziran’a kadar aşılanması maksadı koymuştu. Ancak aşı teslimatlarında yaşanacak gecikmeler sonucunda hedefin yakalanamama ihtimali yüksek görünüyor.
“SÖZ VERMEDİK”
AstraZeneca’nın CEO’su Pascal Soriot, İtalyan La Repubblica gazetesine verdiği demeçte, şirketinin aşıyı AB’ye İngiltere’ye olduğu kadar süratli teslim etme kelamı vermediğini belirtti.
Soriot, “Avrupa, mukaveleyi (İngiltere’den) 3 ay sonra imzalamış olmasına karşın, İngiltere ile birebir anda tedarik etmek istiyor.” dedi.
Ellerinden gelenin en iyisini yapacaklarını tabir eden Soriot, fakat taahhütte bulunamayacaklarını vurguladı.
Bu gelişme ve açıklama, AB’yi daha da kızdırdı. AB, AstraZeneca yetkilileriyle toplantı düzenlemek istedi lakin 27 Ocak’taki toplantıya AstraZeneca katılmadı.
Bir AB yetkilisi, şirketin toplantıya katılmak yerine yazılı olarak AB Kuruluna bildirim yapacağını açıkladı.
PFIZER İHRACATI YASAKLANABİLİR
Bu gelişmeler arasında Avrupa basını, Birliğin de BioNTech ve Pfizer aşılarının İngiltere’ye gönderilmesini engellemekle tehdit ettiğini öne sürdü.
Bu tarafta karar alınacağına dair resmi bir açıklama olmasa da bu durum, İngiliz Muhafazakar Parti üyelerini kızdırdı.
Brexit’in çabucak akabinde yaşanan bu gelişme karşısında AB karşıtları, Birlikten ayrılmakta haklı olduklarını söylemeye başladı.
Muhafazakar Parti’den David Jones, İngiliz basınına verdiği demeçte, mümkün ihracat yasağı tehdidinin “şantaja çok benzediğini ve AB’den ayrılmakta neden haklı olduklarını gösterdiğini” kaydetti.
“AHLAKİ SORUMLULUKLARI VAR”
AB cephesi ise böyle bir ihracat yasağı kararı olmadığını belirtti.
AB Komisyonunun Sağlıktan Sorumlu Üyesi Stella Kyriakides, 27 Ocak’ta düzenlediği basın toplantısında, “İlaç şirketleri ve aşı geliştiricilerinin uymaları gereken ahlaki, toplumsal ve kontrata bağlı sorumlulukları var.” diyerek, AstraZeneca’yı suçlamıştı.
Kontrattaki bir hususta, “şirketin teslimatlar için en yüksek çabayı” göstereceğine yönelik maddeyi gerekçe göstermesine değinen Kyriakides, AstraZeneca’nın “en yüksek çabayı” gösterdiğini ve tedarik yükümlülüklerine uymamasını kabul edemeyeceklerini vurguladı.
Kyriakides, kontrat gereği ikisi AB ülkelerinde ikisi İngiltere’de bulunan 4 fabrikada üretilen aşılara erişim hakları bulunduğuna işaret etti.
“MESELE DOSTLARIMIZ ARASINDA”
Husus, İngiltere Başbakanı Boris Johnson’a da soruldu. Ancak Johnson, muhabirlerin tüm ısrarlarına karşın tartışmaya girmeyi reddetti.
AB’nin muhtemel bir ihracat yasağını dikkate alıp almayacağı konusundaki soruları da yanıtlamaktan kaçınan Başbakan, “Oxford-AstraZeneca aşısı, ülkemiz ve dünya için açıkça çok değerli ve mesele, AB’deki ve AstraZeneca’daki dostlarımız ortasında.” demekle yetindi.
Ensonhaber
