Rusya’da halk, anayasa değişikliğini kapsayan referandum için sandık başına gitti. Oylama, 1 Temmuz’da sona erecek.
Devletin Devlet Yöneticisi Vladimir Putin, halka, kendisinin 2036’ya kadar iktidar olmasını sağlayacak anayasa değişikliği için oy verme davetinde bulundu.
Koronavirüs salgınına yönelik önlemler kapsamında oylama sürecinin 25 Haziran’da başlatıldığını hatırlatan Putin, bu adımın vatandaşların sıhhatini müdafaa hedefiyle atıldığını söyledi.
“DEĞİŞİKLİKLER, HALKIN ONAYIYLA YÜRÜRLÜĞE GİRECEK”
“Yenilenen anayasa metni ve teklif edilen tüm değişiklikler, halkın onaylamasıyla yürürlüğe girecek.” anımsatmasında bulunan Putin, halka oylamaya katılma daveti yaptı.
2036’YA KADAR İKTİDAR TALIHI
Putin’in vazife mühleti 2024’te dolacak. Anayasa değişikliğinin onaylanması halinde, memleketin Devlet Yöneticisi Vladimir Putin, 2 devir daha seçilerek, 2036 yılına kadar iktidarda kalabilecek.
SALGIN GÖLGESİNDE REFERANDUM
Günlük koronavirüs yeni vaka sayısının hala 6 binin üzerinde olduğu Rusya’da, salgının gölgesinde sandık başına gidiliyor.
Merkez Seçim Komitesi’nden açıklanan olgulara nazaran, yaklaşık 110 milyon 500 bin kayıtlı seçmenin bulunduğu devlette seçime iştirak yüzde 45.7 seviyesinde devam ediyor. Şimdiye kadar 49 milyon 600 binden fazla kişi oy kullandı.
YÜZDE 76’DAN DEĞİŞİKLİKLERE YEŞİL YIŞIK
Yalnızca başşehir Moskova ve Nijgorod ortamlarında yapılmasına müsaade verilen elektronik oylamaya iştirak nispetinin ise yüzde 90 civarında gerçekleştiği belirtildi. Rusya Kamuoyu Araştırmaları Merkezi’nin yaptığı sandık çıkış anketine nazaran ise vatandaşların yüzde 76’sı anayasa değişikliklerini onaylarken, yüzde 24’ü düzenlemeye karşı çıkıyor.
OYLAMA, İHLALLER NEDENİYLE ELEŞTİRİLİYOR
Anayasa düzenlemesini kapsayan referandumun Rus muhalifler tarafından eleştirilmesi de dikkati çekiyor.
Oylamadaki birtakım ihlalleri ortaya çıkaran ve referandumun “göstermelik” olduğunu öne süren muhalif kısımlar, oyların sokaklara, parklardaki banklara ve otomobillerin bagajlarına kurulan sandıklarda kullanıldığına ait görseller paylaşıyor.
İKİ KERE OY KULLANILDI
Kimi vatandaşların referandumda farklı yollarla birkaç sefer oy kullanabildikleri istikametindeki tezler da sık sık gündeme geliyor. Son olarak İsrail’de yaşayan bir Rus vatandaşının hem online hem büyükelçilik hem de konsoloslukta oy verdiği ortaya çıkmıştı.
Rus yetkililer, 2 kere oy kullandığını açıklayan Rus blogger Denis Pavlov’a idari ceza uygulanacağını duyurdu. Geçen hafta, muhalif televizyon kanalı Dojd’un muhabiri Pavel Lobkov da hem internet üzerinden hem de sandık başında oy kullandığını açıklamıştı.
Bunun üzerine Lobkov’un sandıktaki oyu iptal edilmiş, elektronik oyu ise muteber sayılmıştı. Kamu kurumlarında çalışanlara da referanduma katılmaları konusunda basınç uygulandığı tabir ediliyor.
PUTİN’E YINE BAŞKANLIK SAĞLAYACAK DÜZENLEMEYE REAKSIYON
Putin’in birincisi 2012’de başlayan ve 2024’te sona erecek iki devirlik hizmet müddetini sıfırlayan unsurun anayasa değişikliği tasarısına dahil edilmesi de yansılara yol açmaya devam ediyor.
Bu unsura nazaran, 20 yıldır iktidarda bulunan Putin, geçen iki devir hizmet müddetini sıfırlayan tasarıyla anayasa gereği üçüncü periyot yasağına karşın tekrar devlet yöneticisi adayı olabilecek. Bu değişiklikle Putin’in 2036’ya kadar devlet yöneticisi olarak kalabilmesinin yolu açılacak.
ÖMÜR UZUNLUĞU BAŞKANLIK ELEŞTİRİSİ
Muhalefet, oylamanın yasal dayanağının bulunmadığını belirterek, kelam konusu değişikliklerin 67 yaşındaki Putin’e ömür uzunluğu başkanlık yolunun açılması için yapıldığını savunuyor. Oylamaya itiraz eden muhalifler, anayasa değişikliğine karşı şovları yaygınlaştırma davetinde bulundu.
FARKLI MİLLETLERE YÖNELİK TARTIŞMA YARATAN DEĞİŞİKLİKLER
Düzenleme kapsamında taraf alan “Devletin resmi lisanı, Rusya’nın kurucu ögesi Rus halkının lisanı olan Rusça’dır” sözü de memleketteki Türk ve vesair milletler arasında tartışmalara yol açtı.
“Ülkenin kuruluşunda yalnızca Rus milletinin mahal aldığı” formundaki düzenlemeyle başka milletlere mensup halkların devletin kuruluşunda “yok hükmünde” sayıldığı belirtildi.
“RUSÇA, KURUCU HALKIN DİLİ”
Putin’in, 3 Ağustos 2018’de imzaladığı, Rusya Federasyonu’ndaki vesair milletlerin eğitim lisanını Rusça olarak belirleyen yasanın, bu referandumla yapılacak değişikliklerle daha da sağlamlaştırılacağı değerlendirmeleri yapılıyor.
Mahallî lisanlarda eğitim yasası, federasyondaki vesair milletlerin ana lisanlarını eğitimde seçmeli hale getirmiş ve Rusça haricindeki resmi lisanları zarurî eğitim lisanı olmaktan çıkarmıştı. Rusça’nın, “devletin kurucu halkının lisanı olarak” tanımlanması ile vesair ana lisanlarda eğitimin devirle büsbütün kaldırılabileceği tasalarına yol açıyor.
KIRIM’IN İLHAKI “SAĞLAMLAŞTIRILIYOR”
Anayasa değişiklikleri arasında Kırım’ın ilhakını sağlamlaştıran husus de yan alıyor. Düzenlemede mekan alan “Rusya Federasyonu’nun topraklarının yabancılaştırılmasını amaçlayan aksiyonlara ve bu tıp fiillere davet yapılmasına müsaade verilemez.” hususuyla, Kırım’ın yasa dışı ilhakı tarafındaki tenkitlerin ortadan kaldırılmasının hedeflendiği belirtiliyor.
Düzenleme ile Rusya’nın birleşik kesimlerinin konumunda, bakanlar heyeti üyelerinin ve farklı seviyelerde devlet yetkililerinin statüsünde, ayrıyeten parlamentonun yetkilerinde birtakım değişiklikler öngörülüyor.
Devlet liderinin birtakım yetkilerinin öbür kurumlar arasında paylaştırılacağı düzenlemeye nazaran son onay makamının devlet yöneticisi olmaya devam etmesi, Putin’in otoritesinin tekrar kurumlar üzerinde olacağı formunda bedellendiriliyor.
Ensonhaber
