AA muhabirinin derlediği bilgilere nazaran, Türk halkı Kurtuluş Savaşı sonrası yeni bir idare formuyla tanıştı.
Ülkenin birinci siyasi partisi ise Ulusal Gayret’in lideri Mustafa Kemal Atatürk tarafından kuruldu.
Atatürk tarafından “Halk Fırkası” ismiyle kurulan partinin isminin başına 1924’te “Cumhuriyet” sözcüğü eklendi. 1935’teki 4’üncü kurultayda ise bugünkü “Cumhuriyet Halk Partisi” ismi benimsendi.
1950’YE KADAR İKTİDAR OLDU
Dünyanın en eski birkaç partisinden biri olan CHP, 1923’ten 1950’ye kadar aralıksız iktidarda kaldı.
12 Eylül 1980 askeri darbesinin akabinde, o devir Bülent Ecevit’in genel başkanlık yaptığı Cumhuriyet Halk Partisi kapatıldı. Parti daha sonra 3821 Sayılı Kanun’a dayanarak kuruluşunun 69’uncu yıl dönümü olan 9 Eylül 1992 günü tekrar açıldı.
Vekaleten misyon alanlar hariç CHP’de genel başkanlık koltuğuna Atatürk, İsmet İnönü, Bülent Ecevit, Hikmet Çetin, Altan Öymen, Deniz Baykal ve Kemal Kılıçdaroğlu oturdu.
56 KURULTAY YAPILDI
Birinci kurultayı Sivas Kongresi kabul edilen CHP’de bugüne kadar 37 olağan ve 19 fevkalâde kurultay gerçekleştirildi.
Partinin 15 Ekim 1927’de yapılan ikinci kurultayı, Atatürk’ün “Büyük Nutuk”u okuduğu kurultay olarak tarihteki yerini aldı.
Kurultay kapsamında, 15-20 Ekim ortasında toplam 36 saat 33 dakika konuşma yapan Atatürk, 19 Mayıs 1919’da başlayan Ulusal Kurtuluş Savaşı’nın tüm periyotlarını ve Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş şartlarını dokümanlara dayanarak anlattı.
6 OK’UN IDEOLOJISI
“Gençliğe Hitabe” kısmıyla sona eren kurultayda, “Cumhuriyetçilik, Halkçılık, Milliyetçilik ve Laiklik”, partinin dört temel prensibi olarak belirlendi.
Sonrasında, 10 Mayıs 1931’de yapılan üçüncü olağan kurultayda da CHP’nin prensiplerine “Devletçilik ve Devrimcilik” eklendi. Böylece, partinin amblemi olacak “altı ok”un ideolojisini oluşturan altı prensibin, parti programına ve tüzüğüne giriş süreci tamamlandı.
CHP’nin 9 Mayıs 1935’teki dördüncü olağan kurultayı ise Atatürk’ün katıldığı son kurultay oldu.
Parti, birinci harikulâde kurultayını Atatürk’ün vefatı üzerine 26 Aralık 1938’de yaptı. Genel başkanlığa seçilen İsmet İnönü, yaklaşık 33 yıl bu misyonu sürdürdü.
İnönü’nün istifasının akabinde partinin başına, 14 Mayıs 1972’de yapılan 6. Harikulâde Kurultay’da Bülent Ecevit geçti. 24 Mayıs 1979’daki 24’üncü Olağan Kurultay ise CHP’nin “Ecevitli” son kurultayı oldu. 12 Eylül 1980 darbesinden sonra, 30 Ekim 1980 tarihli dilekçesiyle genel başkanlıktan ayrıldığını açıklayan Ecevit, bir daha CHP’ye dönmedi.
DARBE SONRASI KAPATILAN PARTİ BAYKAL İLE GERİ DÖNDÜ
Darbenin akabinde kapatılan parti, 9 Eylül 1992’de yapılan kurultay sonrası genel başkanlığa seçilen Deniz Baykal ile tekrar siyaset sahnesinde yerini aldı.
CHP’de Hikmet Çetin ve Altan Öymen de genel başkanlık koltuğuna oturan isimler ortasında yer aldı.
2010 YILINDA KEMAL KILIÇDAROĞLU VAZIFEYE BAŞLADI
Deniz Baykal’ın istifası sonrası 2010’daki 33. Olağan Kurultaydan bu yana genel başkanlığını Kemal Kılıçdaroğlu’nun yürüttüğü CHP’de bugüne kadar 7 genel lider misyon yapmış oldu.
10 yıldır CHP genel başkanlığı misyonunu yürüten Kılıçdaroğlu, son olarak 25-26 Temmuz’da Ankara’da yapılan 37. Olağan Kurultay’da tek aday gösterilerek, tekrar genel başkanlığa seçildi.
97. YIL KUTLAMALARI HAZIR
Cumhuriyet Halk Partisi 97. kuruluş yıl dönümünü 9 Eylül’de Ahlatlıbel Atatürk Parkı’nda kutlayacak.
CHP, 9 Eylül kuruluş yıl dönümü aktiflikleri için Genel Lider Yardımcısı Gamze Akkuş İlgezdi başkanlığında genel lider yardımcıları Veli Ağbaba, Onursal Adıgüzel, Parti Meclisi üyeleri Gamze Taşcıer, Murat Buyruk ve Semra Dinçer ile Ankara Vilayet Lideri Ali Hikmet Akıllı’nın içinde bulunduğu çalışma kümesi oluşturuldu.
Edinilen bilgiye nazaran, yeni tip koronavirüs salgını nedeniyle açık hava aktiflikleri yapılabilecek yerler ortasındaki kıymetlendirme sonucunda Ahlatlıbel Atatürk Parkı belirlendi. Yarın akşam yapılacak kuruluş yıl dönümü aktifliğine, CHP eski genel liderleri, CHP parti yöneticileri, eski ve yeni milletvekilleri ile CHP örgütlerinde vazife alanlar davet edildi.
Salgın nedeniyle maske, uzaklık ve hijyen kurallarına sıkı sıkıya uyulacak aktiflikte müzik dinletisi, Sunay Akın’ın tek kişilik gösterisi ve 23 Nisan fotoğraf, şiir, beste ödül merasimi düzenlenecek.
BIRINCI ANITKABİR ZİYARET EDİLECEK
CHP’de kuruluş yıl dönümü aktifliği öncesinde ise Anıtkabir ziyaret edilecek. Genel Lider Kemal Kılıçdaroğlu başkanlığında Parti Meclisi (PM) toplantısı da bugün yapılacak.
Ensonhaber
