Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan talimat verdi, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı harekete geçti.
5 sistem üzerinde çalışan bakanlık, SSK, Bağ-Kur ve memurları farklı başka kategoride yaş kümelerine nazaran kıymetlendirecek.
Güç bir çalışma periyoduna girilirken, işin hem mali hem de idari boyut dikkate alınıyor.
BÜTÇE YÜKÜ DİKKATE ALINIYOR
10 yıldır üzerinde çalışılan ve nihayete erdirilmek istenen EYT konusunda bütçe yükü öncelik tutuluyor.
O denli ki yapılan kimi çalışmalarda tıpkı anda 500 binden fazla kişinin emekli olabilme ihtimali bulunuyor.
Bu da maliyetin birdenbire artması manasına geliyor…
1. FORMÜL: KISMİ EMEKLİLİK
9 Eylül 1999 öncesinde sigortası bulunanlar, 10 yıl prim ödeyerek emekli olabiliyor.
Kısmi emekliler olarak isimlendirilen bu kesim, 3600 günü tamamladığı taktirde bayan ise 50, erkek ise 55 yaşını doldurduğu anda emekliliğinin tadına çıkarmaya başlıyor.
Emeklilik yaşını, bu kuralların yerine getirilmesiyle tarih belirliyor.
2. FORMÜL: MÜHLETİN TAMAMLANMASI
Bu formülde ise 99 öncesindeki emeklilik kaideleri dikkate alınıyor.
Yani bayanlarda 20 yıl (7 bin 200 gün) erkeklerde ise 25 yıl (9 bin gün) sigortalılık müddetini tamamlayanların yaş kuralına bakılmadan emekli olması durumu ortaya çıkıyor.
2021 yılından 25 yıl geriye gidildiğinde 1996 yılı ve öncesinde sigortalı olanlar bu kapsama giriyor.
Yasanın çıkması halinde erkekler 25, bayanlar da 20 yıl geriye giderek hakkını doldurmuş olacak.
9 Eylül 1999 öncesinde sigortası bulunan bayanlar için bu müddet dolmuş durumda.
3. FORMÜL: PRİMİN TAMAMLANMASI
Buna nazaran 9 Eylül 1999 öncesinde işe girenler için birinci sigortalı oldukları tarihe nazaran 5 bin ile 5 bin 975 gün ortasında prim gerekiyor.
Bu da primini tamamlayanların yaşına bakmadan hak sahibi olacağı manasına geliyor.
4. FORMÜL: ALMANYA SİSTEMİ
Almanya’da daha evvel uygulanan formüle nazaran sigortalıya bir teklif sunuluyor.
Emekliliğine kaç yıl kalmışsa her yıl için aşikâr oranda kesinti yapılıyor.
Burada kesinti oranı yıllık yüzde 2 oluyor. Yani emekliliğine 4 yıl kalmış birinden yüzde 8 kesinti yapılıyor.
Böylelikle daha az maaşla daha erken emeklilik hali ortaya çıkıyor.
5. FORMÜL: FİNLANDİYA SİSTEMİ
Burada da Alman sisteminde olduğu üzere muhakkak oranda kesinti belirleniyor.
Sigortalı kesintiyle erken emekli oluyor.
Fakat yasanın söylediği yaşa gelip emeklilik kaideleri oluşunca kesinti ortadan kalkıyor.
Ensonhaber
