Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar, meteorolojik değerlendirmelere nazaran, Sahra Çölü üzerinden hafta sonu Türkiye’ye toz taşınımı beklendiğini söyledi.
Birtakım vilayetlerde beklenen toz taşınımının çamur halinde yağışlara neden olabileceği belirtildi. Yapılan uyarının ardından toz taşınımının ne olduğu ve nasıl oluştuğu, vatandaşların gündeminde yerini aldı. Toz taşınımının ziyanları da araştırma konusu oldu.
Çöllerden kalkan tozların, atmosferin üst katmanlarına yükselerek uzun aralar kat etmesi olarak tanımlanan toz taşınımı, dünya ekosistemi için büyük ehemmiyet arz ediyor.
Pekala, Toz taşınımı nedir, neden olur? Toz taşınımının ziyanları nelerdir? İşte toz taşınımı hakkında bilgiler…
TOZ TAŞINIMI NEDİR?
Toz taşınımı, Dünya ekosistemi için büyük değer arz etmektedir. Türkiye ve etrafındaki çöl (Sahra, Arabistan gibi) ve yarı-kurak alanlardan kalkan toz aerosollerin taşınması, iklim, kara ve deniz ekosistemleri ile insan faaliyetleri ve sıhhati açısından büyük değere sahiptir.
Toz taşınımından en fazla etkilenen kesim, teneffüs yolu ve kalp rahatsızlığına sahip olanlar ile yaşlı ve çocuklardır. Afrika’da yapılan çalışmalar, çocuklarda görülen menenjit olayları ile toz fırtınaları ortasında değeri bir bağ olduğunu kanıtlamıştır.
Toz fırtınaları, hava ve deniz ulaşımını da olumsuz tarafta etkilemektedir. Toz kaynak alanlarına yakın bölgelerde, fırtınaların yaşandığı periyotlarda havaalanları kapatılmakta ve karayolu ulaşımında ise büyük sıkıntılar yaşanmaktadır.
Türkiye, Orta Doğu ve Afrika kaynaklı çöl tozlarından etkilenmektedir. Ülkemize olan toz taşınımı, Basra alçak basınç merkezinin daha tesirli olduğu ilkbahar, sonbahar ve yaz aylarında daha ağır gerçekleşmektedir. Ayrıyeten, Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC), en önemli iklim değişkenlerinden biri olan atmosferik aerosollerin çok kıymetli bir bileşeni olarak tozu kabul etmektedir.
Bölgemizde yer alan ülkeler, toz fırtınasına yüksek derecede maruz kalmakta ve önemli boyutta etkilenmektedir. Aktüel iklim öngörülerine nazaran, kuraklık hadisesinin sıklığı ve şiddetinin artmasıyla birlikte, toz ve kum fırtınalarının daha ağır yaşanması beklenmektedir.
TOZ TAŞINIMININ ZİYANLARI NELERDİR?
Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar, meteorolojik bilgilere nazaran, hafta sonu Sahra Çölü’nden Türkiye’ye toz taşınımı beklendiğini söyledi.
Maske takılması gerektiğini hatırlatan Prof. Yaşar, “Biz onları toz olarak görmüyoruz, soluyoruz. ‘Tabakalı silikat’ dediğimiz, içinde her türlü elementin bulunduğu, dünyanın ana gübreleri olarak görüyoruz.” diye konuştu.
Yaşar, hafta sonu bilhassa bahar alerjiisi olanların maske takması gerektiği konusunda uyararak, “Toz taşınımı, dediğiniz vakit rahmet geliyor aslında. Lodosla bir arada gelen bu toz taşınımları insanlarda genelde baş ağrısına neden oluyor. Bunun nedeni ise toz dediğimiz kil mineralleri içindeki her türlü elementin bulunması. Bu elementlerinin fazlalığı, bedende baş ve mide ağrısına neden olabiliyor. Bu periyotlarda bilhassa bahar alerjisi olanlar, partikül tutucu maske takmalı, mümkün olduğunca dışarı çıkmamalı.” dedi.
Ensonhaber
