Tarihtebirbirinden farklı medeniyetleri topraklarında bulunduran Gümüşhane’de define meraklılarının sayısı arttı.
Dumanlı köyü hudutları içerisinde yer alan Taşköprü Yaylası’nda bulunan ‘Dipsiz Göl’de, yasal müsaadeyle yapılan hafriyatta 12 bin yıllık göl yok edildi.
Bölgede bir devir kalan Roma İmparatorluğu’nun Anadolu’daki 4 büyük lejyonu ortasında gösterilen 15’inci Apollinaris lejyonunun hazinesinin olduğuna inanan defineciler, Tabansız Göl’de rastgele bir tarihi kalıntıya ulaşamadı.
“HER YERİ KAZIYORLAR”
Define meraklıları bugüne kadar kilise, tarihi alan ile mezarlıklar ve özel yerlerde çok sayıda hafriyat yaptı.
Şu ana kadar bir şey bulamayan defineciler en son jandarma baskınıyla Aksu köyünde bir konutun altında 12 metre uzunluğunda tünel kazdıkları sırada hata üstü yakalandı.
Kentte hafriyat yapmak isteyenlerin bilgi almak için başvurduğu isimlerden birisi olan tarihçi müellif Güngör Üçüncüoğlu, yaşananlar hakkında şunları anlattı:
“Bugüne kadar yapılan 28 yasal hafriyatta sonuca ulaşılamadı. Hafriyat yapanlar dedektör ve çeşitli elektronik aygıtlar, kazma, kürek, aydınlatma ile başka materyaller için de en az 50 bin TL harcama yapıyor. Yasal hafriyatlarda ise ödenen harçlar, yerlerin eski haline getirilmesi, iş makineleri kiralanması ile bu sayılar 2’ye 3’e katlanıyor.”
Eline çizilmiş kroki yahut emsal haritaları alanların, görüşmek için geldiğini söyleyen Üçüncüoğlu, definecileri boşa kürek çekmemeleri konusunda uyarırken, “Ancak pes etmiyorlar. Rumca yerleşim yerleri ile kentte sayıları 310’u bulan kiliselerin yerini gittikleri köylerde vatandaşlara soruyorlar.” diyor.
“HARİTALAR UYDURMA”
Tarihçi-Yazar Güngör Üçüncüoğlu, kentin tarihi özelliği olduğunu belirterek bir periyot Rumların bölgede yaşadığını söyledi. Birinci çağdan günümüze kadar 14 çeşit madenin de çıkartıldığı topraklar olması nedeniyle definecilerin uğrak yeri haline geldiğini belirten Üçüncüoğlu, “Define arayanların ellerinde haritalar var. Bu haritalar birbirlerine uydurdukları haritalardır. Yani, kendine nazaran bir harita yapıp, işaretler çizip diğerine satıyor, o da bir diğerine satıyor. Bu işler bu türlü devam ediyor. Defineciler de bir inanış vardır; ‘definenin kesinlikle muskalanması lazım ki defineyi cinler bıraksın.’ Defineciler, define olan yere hoca getirir yahut muska yazarak çıkartmaya çalışırlar.” diye konuştu.
“BİLİYORUM DESEM KAZMA KÜREKLİ 100 KİŞİ KAPIMA YIĞILIR”
Tabansız Göl hafriyatında Romalılardan kalma altın olduğunun tez edildiğini tabir eden Üçüncüoğlu, şunları anlattı:
“Yılda en az 100 kişi yanıma geliyor. Birtakım yerleşim yerlerini soruyorlar. Şu anda ‘2-3 yer biliyorum’ desem, kazma küreklerle 100 kişi kapımın önüne yığılır. Devlet definecilik yasası çıkarttı. Müracaat ediyorsun, bulduğun definenin yüzde 50’si senin. Yer devletinse yüzde 40’ı senin. Resmi yoldan bu işi yapabilirsin.” diyor.
“BEN DE ÇOK KAZDIM LAKİN, BULAMADIM”
Gümüşhane halkı ise definecilerin kentte tarihi yerleri, talan etmesinden rahatsız.
Kent sakinlerinden Zekeriya Çiçek, definecileri boşuna hafriyat yapmamaları konusunda uyararak, “Rumların vaktinde dağlara define gömüldüğünü söylüyorlar. Ne yazık ki define diye bir şey yok. Ben de gençliğimde çok aradım, her yeri kazdım lakin hiç altın bulamadım. Sadece kemik buldum.” diye konuştu.
“ELİNE KAZMA-KÜREK ALAN PARÇALIYOR”
Alım Bozkır, “Eline kazma küreği alan köprü, okul, kilise, manastır, şapel, mezar ne var ne yok her şeyi parçalıyor. Yazıktır, günahtır. Bunlar talancıdır, işi bilmeyen insanlardır. Hiçbir şey bulamadıkları üzere bir de güvenlik kuvvetleri tarafından yakalanıyorlar akabinde da ağır para cezası ödüyorlar.” dedi.
“CAHİLLİKTEN GELİYOR”
Murat Yılmaz ise “Cahillikten define arıyorlar. Kendilerine nazaran düzenledikleri işaretlerin altında define olduğuna inanıyor ve kazmaya başlıyorlar. Kentin, tarihinde Gümüş yatakları olduğu için bugün de define olduğuna inanıyorlar. Herkes eline kazmayı alıp her yerde define aramak için bütün tarihi kıymeti olan eserler ile sembolleri kırarsa yazıktır, günahtır.” tabirlerini kullandı.
“KAZILARDA BÖLGE VE ESERLER HASAR GÖRDÜ”
Uzmanlar, Gümüşhane’de definecilerin yaptığı hafriyatlar nedeniyle Buzul Çağı’ndan kalma 12 bin yıllık Tabansız Göl, Arkeolojik Doğal Sit Alanı Santa Harabeleri, Rumların yaşadığı devirde inşa edilen Yeşildere Kilisesi, Tarihi Ayvalos Kilisesi, Pavrezi Şapeli ile Dağ Manastırı olarak isimlendirilen mağaranın ziyan gördüğünü bildirdi.
Ensonhaber
