Bugün tam ismi ile Jean de La Fontaine’nin doğum günü. Alışılmış yüzyıllar evvel, 8 Temmuz 1621’de doğdu kendisi; fakat olsun. Bugün hala masal sözcüğünün karşılığı La Fontaine. Altın Yumurtlayan Tavuk, Ağustosböceği ile Karınca, Karga ile Tilki, Aslan ile Fare, Tilki ile Üzüm, Eskici ile Güçlü ve daha nicesi… Eminim hepimiz, şu masallardan en az birini biliyoruz. Nedense ben onlardan en çok Altın Yumurtlayan Tavuk’u sevdim. O devir evvel biraz La Fontaine’nin hayatından bahsedelim, sonra da Altın Yumurtlayan Tavuk masalını şöyle bir hatırlatayım size…
Siz, onun en çok hangi masalını severek okuduğunuzu hatırlıyorsunuz?
LA FONTAINE HAKKINDA
La Fontaine, dünyaya varlıklı ve son radde inançlı bir ailenin çocuğu olarak geldi. Papaz olarak yetiştirilmek istense de, lisede kiliseden ayrıldı. Hukuk öğrenimi yapan La Fontaine, hiçbir vakit başarılı bir öğrenci olamadı. Sistemli bir hayat da yaşamadı…
Birinci masallarını, 1673’te, Madam de La Sabliere’nin himayesinde tanıştığı müellifler, felsefeciler, ilim adamları periyodunda yazdı. La Fontane, çağdaşlarınca masal muharriri olarak tanımlansa da, o aslında bundan fazlasıydı. Dede Korkut Masalları’ndaki üslubu yakaladığı, edebiyatta teşhis ve intak sanatından yaralanıyordu. Fabl yazıyordu. Vakit alsa da, bu cephesi fark edildi. La Fontaine, konuşur biçimdeki akıcı şiirleri, hayvanlar üzerindeki tenkitleri ve incitmeden iğneleme yolları ile Fransız Edebiyatı’na çok hususî eserler kazandırdı. Masallarında en çok tilki, aslan, eşek, horoz ve kurdu kullandı. Onun emeli kötüyü göstererek, iyinin mealini ve kıymetini aşılamaktı.
Yekunda 238 masal yazan La Fontaine’nin masalları 12 kitaptan oluşan 3 ciltte toplandı. 1668’de basılan birinci ciltte, 6 kitap vardı ve yekunda 124 masal bulunuyordu. 1678’de basılan 2. cilt 5 kitaptan oluşuyorken, 1694’te basılan üçüncü cilt ise, tek kitaptı.
La Fontaine, masallarının yanında, roman, piyes ve velev şiir ve şiirli mektupları da vardı. Contes isimli şiirli hikâyeler ürününden dolayı, Fransız Akademisi’ne de kabul edilmişti. 13 Nisan 1695’te, Paris’te hayata veda etti…
ALTIN YUMURTLAYAN TAVUK
Bir varmış, bir yokmuş…
Önce devir içinde, bir köyde fakir bir çiftçi, karısı ile yaşarmış. Bu çiftçi için en kişisel şey ilgi ile tavuklarını beslemekmiş. Bütün hayvanlarıyla ilgilenir, tavuklarının hepsini çok severmiş; fakat biri varmış ki, sair hepsinden de kişiselmiş. Zira bu tavuk, her gün çiftçiye bir altın yumurta verir, çiftçi de kente götürüp kuyumcu da bozdururmuş. Haliyle bu fakir çiftçi devirle zenginleşmeye, zenginleştikçe de çalışmanın gereksizliğine kapılıp o denli yaşamaya başlamış. Velev o denli ki, tavuğa sevgi de göstermez olmuş. Artık yalnızca karısıyla altın yumurtlayan tavuğun yumurtasını satıyor ve bu parayı yiyorlarmış…
Bir gün konutlarına bir misafir gelmiş ve çiftçiyle karısının altın yumurtlayan tavuğunu duyunca inanamamış. Sabah olduğunda ise, hakikaten çiftçi ile karısını tavuğun başında altın yumurtayı beklerken görmüş. Dinlediklerinin gerçek olduğunu fark eden adam, “Ya hu, madem bu türlü bir hazinen var, neden her sabah başında bekliyorsun? Tavuğu kesip içindeki bütün yumurtaları alsana!” deyip, gitmiş. Bu fikir karısının da aklına yatmış; fakat çiftçinin gönlü el vermemiş. Altın yumurtayı kuyumcuya bozdurmak için kente inmiş. Kuyumcu da buna misal bir fikir sununca, çiftçinin de yorgun vücuduyla birlikte bu fikir aklına yatmış. Esasen bir yandan da tüm kaynağa bir çırpıda sahip olma fikri pek cazip gelir olmuş.
Şayet tavuğu kesip karnından hazineyi alırsa, ömür uzunluğu hiç çalışmadan ve varlıklı bir formda yaşayabileceğini düşünüyormuş. Açgözlülüğü tüm ruhunu saran çiftçi, ahir elinde bir bıçakla kümese girmiş ve tavuğu bir çırpıda kesmiş. Natürel karnında ne altın varmış ne hazine… Cürmünü anlamış, pişman da olmuş; lakin nafile! İş işten geçmiş bir kere…
Altın Yumurtlayan Tavuk
Jean de la Fontaine
Timaş Çocuk Yay.
S.: 16
*
Damla Karakuş
Instagram:
Ensonhaber
