98 yıl evvel bugün Mustafa Kemal Atatürk önderliğinde gerçekleşen Büyük Taarruz, Türk ordusunun zaferiyle sonuçlandı.
20 Temmuz 1922’de kendisine dördüncü defa başkomutanlık yetkisi verilen Mustafa Kemal, işgalci düşman kuvvetlerine karşı hazırlıklarını gizlice yürüttü.
Bunun en önemli iki nedeni vardı; gereken cephane ve malzemeyi toparlayabilmek ve savaş için kâfi asker sayısına ulaşmak.
Başkumandan Mustafa Kemal, Genelkurmay Lideri Fevzi Çakmak ve Garp Cephesi Kumandanı İsmet İnönü ve Birinci Ordu Kumandanı Nureddin İbrahim Konyar, bir ortaya gelerek taarruz ile ilgili son ayrıntıları görüştü.
Hatta kumandanlar büyük taarruz öncesinde bir çay partisi bile verdi. Bunun akabinde da ulusal uğraşın en kritik savaşlarından biri olan büyük taarruz için düğmeye basıldı.
Savaşa katılan Türk ordusundaki asker sayısı 207 bin civarında iken, Yunan askeri sayısı ise yaklaşık 225 bindi.
Yunan ordusunun silah ve cephane konusunda Türk ordusuna karşı sayıca üstünlüğü de bulunuyordu. Hava dayanağında ise Türk ordusunun gücü, karşısındaki orduya nazaran epey zayıftı.
İki ordu ortasındaki savaş, piyade ve süvari birlikleri ortasında geçecekti.
Türk süvari birlikleri kendilerine düşen hayati misyonu layıkıyla yerine getirerek savaşın kazanılmasında değerli rol oynayacaktı.
26 Ağustos gecesi Afyon’da başlayan Büyük Taarruz’u Mustafa Kemal, şahsen kendisi yönetti.
Ünlü şair Nazım Hikmet, Büyük Taarruz Zaferi’ni anlattığı şiirinde muharebeninin başlangıç anlarını şu sözlerle tasvir eder; “Dağlarda tek, tek ateşler yanıyordu. Ve yıldızlar o denli ışıltılı, o denli ferahtılar ki şayak kalpaklı adam nasıl ve ne vakit geleceğini bilmeden hoş, rahat günlere inanıyordu ve gülen bıyıklarıyla duruyordu ki mavzerinin yanında, ansızın beş adım sağında onu gördü.
Paşalar onun gerisindeydiler. O, saatı sordu. Paşalar: “Üç” dediler. Sarışın bir kurda benziyordu. Ve mavi gözleri çakmak çakmaktı. Yürüdü uçurumun başına kadar, eğildi, durdu. Bıraksalar ince, uzun bacakları üstünde yaylanarak ve karanlıkta akan bir yıldız üzere kayarak Kocatepe’den Afyon Ovası’na atlayacaktı.”
Sis nedeniyle bir saat geciken topçu ateşi, sabahın birinci ışıklarıyla birlikte başladı. Yaklaşık yarım saat süren ağır bombardımanla Yunan mevzileri büyük yıkıma uğratıldı.
Piyade birliklerinin taarruzu sayesinde kısa müddette Tınaztepe, Belentepe ve Kalecik bölgeleri geri alındı.
Bu sırada cephe gerisine sızan süvari birlikleri de, Yunan ordusunun İzmir-Afyon bağlantı irtibatını kesmeyi başardı.
Geri çekilmeye başlayan Yunan ordusu ile Türk askerleri ortasında şiddetli çatışmalar yaşandı. Türk ordusu, geri çekilen Yunan askerlerini takibini sürdürdü.
Yunan askerlerinin Afyon’u terk etmesinin akabinde Türk ordusu 27 Ağustos’ta kente girdi. Cepheye takviye veren halk, askerleri coşkuyla karşıladı. Afyon’un kurtuluşu, düşman kuvvetlerinin sıkışmasına yol açtı. Yunanlar demiryolu hakimiyetini de kaybetti. Türk askerleri, 30 Ağustos günü ise Kütahya’ya vardı.
Dört gün süren Büyük Taarruz, Dumlupınar Meydan Muharebesi (Başkomutanlık Meydan Muhaberebesi) zaferiyle taçlandırıldı. Bu savaşta Türk ordusu yaklaşık 2 bin 500 kayıp verirken, Yunan ordusundaki meyyit sayısı ise 8 bini aştı.
İki gün sonra Yunan Generali Nikolaos Trikupis, Uşak’taki karargahında binlerce asker ile birlikte esir alındı. Mustafa Kemal Atatürk, kazanılan bu zaferin akabinde Türk askerlerine “Ordular birinci gayeniz Akdeniz’dir, ileri” talimatını verdi.
Bu buyruk doğrultusunda üç koldan ilerleyen Türk ordusu; 1 Eylül’de Uşak’ı, 2 Eylül’de Eskişehir’i, 6 Eylül’de Balıkesir ve Bilecik’i, 7 Eylül’de Aydın’ı, 8 Eylül’de Manisa’yı geri aldı. İşgalci askerlere son darbe ise İzmir’de vurulacaktı.
9 Eylül’de İzmir’in de geri alınmasıyla birlikte Anadolu toprakları, Mustafa Kemal ve silah arkadaşları sayesinde birinci kere rahat nefes alıyordu.
Çanakkale ve Sakarya savaşlarında işgalci güçler geri püskürtülürken, Başkomutanlık Meydan Muharebesi zaferle sonuçlanan bir taarruz savaşı olarak tarihe geçti.
Ensonhaber
