İHH İnsani Yardım Vakfı’nın 2018 yılında başlattığı “Mahallene ve Okuluna Sahip Çık Uyuşturucuya Hayır” konferansları Türkiye’de 36 vilayette, Balkanlar ve Avrupa’da toplam 6 ülkede gerçekleştirildi.
Bu kapsamda öğretmenler, din vazifelileri, AMATEM sıhhat çalışanları, psikiyatri hekimleri, psikologlar, muhtarlar, din vazifelileri ve STK’ların iştiraki ile gerçekleştirilen programlarda unsur bağımlılığı ile uğraş sivil toplumun rolüne dikkat çekmeye çalışıldı.
Bağımlı tedavisi gören bireyler ile bağımlı aileleri ve alternatif ilaçsız bağımlı tedavi merkezleri ile yüz yüze görüşmeler gerçekleştirildi.
Unsur bağımlılığı ile alakalı tüm faaliyetleri organize eden ve saha raporunu hazırlayan İHH Mütevelli Heyeti Üyesi Osman Atalay, rapordaki bilgileri ve değerlendirmelerini şöyle özetledi:
HUSUS BAĞIMLILIĞI ARTIYOR
“Türkiye nüfusunun %15,8’i 15-25 yaş kümesinde. 12 milyon 971 bin 396 çocuğumuz husus bağımlılığı riskine karşı savunmasız durumda. Türkiye’de yaklaşık 10 milyon insan husus ve davranış bağımlısıdır. 125 bin STK bu bahiste duyarsız kalıyor.
Cinayetlerin %60’ı, hücumların %40’ı, tecavüzlerin %33’ü alkol ve husus kullanımı olan şahıslar tarafından gerçekleştirilmektedir.
Türkiye genelinde unsur bağımlılığı, sanal kumar ve teknoloji bağımlılıklarının önemli boyutlarda olduğunu görüyoruz. Ankara Bağımlılıkla Uğraş Yüksek Konseyi 2015’den itibaren uyuşturucu ve husus sorununa daima işaret etmiştir.
3 YILLIK SEFERBERLİK İLANI
2018 yılında bağımlılıklar ile çabada seferberlik kararı alındı. Devrin Sıhhat Bakanı, 2018 Şubat ayında tütün, alkol, kumar, teknoloji ve uyuşturucu bağımlılığı ile seferberlik gayret sürecini, “3 yıl” olarak sonlu tutmuş ve bu süreç sonucunda istenilen muvaffakiyet elde edilemez ise Avrupa’nın metotlarına başvurulacağını söz etmişti.
Uyuşturucu ve bağımlılıklar ile çaba seferberliğinde, 3 yılı geride bıraktık.
Geçen bu 3 yılda;
1-Türkiye’de yılda kaç gencimiz, kendi isteği ile husustan kurtulmak için hastanede ayakta ya da yatarak tedavi görmüştür?
2- Tedavi sonrası, bu bağımlıların durumu, hususa geri dönenlerin sayısı, istihdam sorunu nedir?
3- Sanal kumar bağımlı sayımız nedir?
4- Uyuşturucu ve husus kullanan ve bağımlı insan sayımız nedir?
5- Teknoloji bağımlısı kişi sayımız nedir? Üzere bahislere yanıt bulmamız gerekiyor.
125 BİN STK SORUMLULUK ALMALI
Türkiye’de 4 yılda bir Sıhhat Bakanlığı, Ulusal Eğitim Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı’nca yapılması gereken Türkiye’nin unsur ve bağımlılıklarla ilgili saha raporuna muhtaçlığımız var!
Bu çabada alandaki muhatap kurumların daha çok dayanağa ve fedakârlığa gereksinimi olduğu görülüyor.
Uyuşturucu ile çabada Emniyet, Jandarma ve Gümrük Koruma kurumlarımızın özverili başarılı çalışmaları var. Arz ile gayrette güvenlik ve emniyet ünitelerimizin yalnız bırakılmaması gerekir.
Sayıları 125 bini bulan sivil toplum kurumlarımızın taleple gayrette misyon üstlenmemeleri önemli bir sorun. STK’lar bu manada alanda etkin sorumluluklar almalıdır.
STK’larımızın yılda en az bir kere, kamu kurumlarımız daima Türkiye’nin 81 vilayetinde riskli ilçe ve mahallelerde 14-19 yaş guruplarına yönelik uzun vadeli sürdürülebilir kültür, sanat ve spor projeleri gerçekleştirmesi gerekir.
Kamu, sivil toplum, üniversite, medya, sanat ve spor topluluğunun bütüncül bir uğraş dayanağı sağlanmadıkça bu husus ve teknoloji bağımlılığı sorunu önümüzdeki 5 yıl içerisinde üzücü sosyolojik taban dalgalarla boğuşmamızı daha da zorlaştıracaktır.
Uyuşturucu ile uğraşta kamu işçisinin planlı, kararlı ve sistemli kullanılması yoluyla büyük bir uzaklık kat edilebilir. Bu çerçevede misyon alabilecek 50 bin 192 muhtar, 1 milyon 77 bin öğretmen, 130 bin din vazifelisi ve 300 binden fazla emniyet çalışanı bulunmaktadır.
UYUŞTURUCU ÇEŞİTLENDİ, GEÇİŞ GÜZERGAHI ÜZERİNDEYİZ
Türkiye, son 20 yılda daima çeşitlenen birçok uyuşturucu ve uyarıcı unsurun imal edildiği ve ayrıyeten geçiş köprüsü bir ülke pozisyondadır.
Doğudan batıya, batıdan doğuya Suriye, Irak, İran, Avrupa kara ve deniz yolu ile unsur sevkiyatının transit köprüsü pozisyonundayız.
2019 yılında 19 ton ile dünyada en fazla eroin ele geçirilen ikinci ülke olduk. İran 25 tonla birinci sırada yer aldı. 32 ülkeyi etkileyen uyuşturucu trafiğinden elde edilen gelir 10 milyar dolar büyüklüğünde.
13 MİLYON GENÇ RİSK ALTINDA
Genç ve işsiz durumdaki 14-24 yaş gurubundaki 13 milyon gencimiz için çok riskli bir durum kelam mevzusudur.
“İddiaa” çeşidi talih oyunları ve sanal kumar bağımlılığı 3 milyon kişiyi esir almış durumdadır; her kumar ve teknoloji bağımlısının potansiyel bir unsur bağımlısı adayı olduğunu unutmayalım.
Gençlerin %31,3’ü sık sık sigara içtiğini, %4,9’u sık sık alkol aldığını, %4,1’i bir kere uyuşturucu kullandığını, %1,2’si orta sıra uyuşturucu kullandığını, %1,1’i ise sık sık uyuşturucu kullandığını söz ediyor. Sonuç olarak Türkiye’de gençlerin %50’si bağımlılık riski altındadır.
Ülkemizdeki uyuşturucu bağımlı sayısının 1 milyon 700 bin olduğu iddia edilmektedir.
Uyuşturucu ile çabanın dönemsel bir biçimde yürütülmesinin katiyetle başarılı olacağı mümkün görülmüyor. 83 milyon Türkiye, nüfusunun %72’si 35 yaş altında olması ve halkımızın %92’sinin kent ve ilçelerde yaşıyor olmaları dezavantajlı bir durumdur. Kentlerin uyuşturucu unsur ve kabahat kavramını örtülü bir formda içinde barındırdığını unutmayalım.
Türkiye’de 5 bağımlılık illeti olan tütün, alkol, kumar, teknoloji ve uyuşturucu problemini tek çatı altında irdelemek ve çaba etmek zorundayız.
PANDEMİ SÜRECİ ÇABAYI OLUMSUZ ETKİLEDİ
DSÖ’nün Hastalıkların Memleketler arası Sınıflandırılması Kurumu (ICD), 2018 yılında bilgisayar oyunu bağımlılığını resmen bir zihinsel sıhhat sorunu olarak kabul ettiğini açıkladı.
Koronavirüs pandemi süreci tüm dünya ve Türkiye’de ekonomik ve toplumsal ömrü olumsuz etkiledi. Teknoloji, alkol ve ilaç bağımlılığında gözle görülür bir artış olduğu vurgulanmaktadır.
Pandemi sonrası işsizlik ve toplumsal meselelerin tesiriyle unsur ve teknoloji bağımlılığının seyrini ve tesirlerini iyi okumamız gerekiyor. Bu süreç tıpkı vakitte tedavi süreçlerini ve gayret süreçlerini olumsuz etkilemiştir.
15 VİLAYET GÜVENLİK SORUNU YAŞAYABİLİR
Arz-talep önleyici ve hami politikalarımızı sağlıklı yürütemez isek “Bağımlılıklarla Mücadele” sıkıntımız 15 kentimizin en büyük güvenlik sorunu haline gelebilir.
Bilhassa, İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya, Denizli, Gaziantep, Adana, Edirne, Konya, Kayseri, Samsun, Van, Diyarbakır ve Şanlıurfa üzere büyük kentlerimiz bu durumdan olumsuz etkilenebilecek yerlerdir.
TÜRKİYE’DE GENEL DURUM
Cinayetlerin %60’ı, taarruzların % 40’ı, tecavüzlerin %33’ü alkol ve unsur kullanımı olan bireyler tarafından gerçekleştirilmektedir.
Ülkemizde sigara, alkol ve uyuşturucu hususlarıyla tanışma ve husus kullanım yaşı giderek düşüyor. 12-17 yaş ortası gençler büyük risk altında.
Türkiye’de uyuşturucuya başlama yaş ortalaması 20.8’dir. Uyuşturucu öncesi tütün kullanım oranı % 81, alkol kullanım oranı ise %38’dir. 82’si unsur kullanmaya esrar ile başlamıştır. %74.4’ü maddeyi birinci defa arkadaş yahut yakın etrafından temin ediyor. %36’sı hususa merak tesiriyle başlıyor. %55.3’ü bağımlı olduğunu tabir ediyor.
%55.6’sı uyuşturucu husus kullandığı için toplumsal zahmet çekiyor. 2019 yılı datalarına nazaran, hayatının rastgele bir devrinde unsur kullananların %94.2’si erkek % 5.8’i bayan. %64’ü ortaokul ve ilkokul seviyesinde eğitime sahip. %89.6’sının annesi konut hanımı. Bağımlı gençlerin, annelerinde ortaokul ve birinci okul eğitim seviyesi %94.8, babalarında ise ortaokul ve ilkokul eğitim seviyesi % 88.8’dir. %45.9’u maddeyi kendi meskeninde kullanmaktadır. %85.5’i aile fertleriyle birlikte yaşamaktadır. %71.2’i 15-24 yaş ortasında uyuşturucu kullanmaya başlamıştır.
Ulusal Sıhhat Araştırmaları verisine nazaran, 7 milyonun üzerinde (nüfusun %12’si) kişinin alkollü içecek kullandığı görülmektedir. 2018 yılı datalarına nazaran sigara içme oranları erkeklerde %52,9, bayanlarda ise % 34,1’dir. İsveçli sanal kumar şirketlerinin gelirlerinin 1/4’ünü Türkiye’den elde ettiği biliniyor. Tıpkı halde, dünyadaki 5 milyar dolarlık kumar gelirinin %2,5’i de Türkiye’den elde ediliyor.
Ülkemizde uyuşturucunun %80’i sokak satıcılarından ve internetten temin edilmektedir. Başta İstanbul, Bursa, İzmir, Ankara ve Antalya olmak üzere 81 ilin tamamında uyuşturucu unsur kullanımı tespit edilmiş durumdadır.
TEKNOLOJİ BAĞIMLILIĞI
Her geçen gün teknoloji kullanım yaşı düşerken kullanım oranları artıyor.
Bireylerin %64’ü eğlenme ve vakit geçirme, %27’si haberleşme ve irtibat, % 9’u ise eğitim ve araştırma maksatlı olarak teknolojiyi kullanmaya devam ediyor.
Teknoloji kullanımımızın 2/3’ü maalesef cümbüş ve sanal ağlarda geçiyor.
Gelir durumuna nazaran uyuşturucu tercih ediliyor.
Bonzai, esrar, snus ve skunk üzere sentetik içerikli uyuşturucular kültür ve eğitim seviyelerinin alt düzeyde olduğu maddi açıdan gelir seviyesi düşük bölgelerde sıklıkla kullanılmaktadır. Gelir ve kültür seviyesi yüksek bölgelerde eroin, metamfetamin, kokain, ekstazi, gülme gazı üzere uyarıcı olduğu düşünülen uyuşturucu unsurlar kullanılmaktadır.
AMATEM DURUMU VE ALTERNATİF TEDAVİLER
Uyuşturucu bağımlısının tedavi olduktan sonra tıpkı mahalleye, tıpkı toplumsal etrafa dönmesi, hem kendisi hem etrafındakiler açısından büyük bir tehlike arz ediyor. Bunun yanı sıra bu gençlerin hiçbir meşguliyetinin ve işinin olmaması da hayli büyük bir tehlike olarak görülmedikçe AMATEM’lerdeki maddi ve manevi gayretler boşa gitmiş olacaktır.
Aileler, çocuklarını artık AMATEM yerine, daha evvel husus bağımlısı olan bireylerin açtığı ilaçsız özel tedavi kamplarına göndermeyi tercih ederken, AMATEM’ler ise bir manada “detoks merkezi” olarak görülüyor.
BAĞIMLILIKLA GAYRETTE İŞBİRLİĞİ KURAL
Uzmanlar arzla uğraşın yetmediğini, taleple uğraşa tartı verilmesini gerektiğini tabir ediyor. İnsanların husus kullanmasını kesinlikle engellememiz lazım. Aksi durumda tedavi kanallarına ulaşmasını ve bağımlı kişi “tedavi olmak istiyorum” diyorsa vakit geçirmeden tedavi imkânını sağlamamız gerekiyor. Bağımlının tedavisi ömür uzunluğudur. Bu çabada başarılı olmanın yolu sıhhat, toplumsal, hukuk, özel bölüm, medya, üniversiteler, kamu ve sivil toplum ile sonuç odaklı sonuç odaklı bir işbirliğini sağlamaktan geçiyor.
Uyuşturucu, sigara, alkol, teknoloji ve kumar bağımlılıklarıyla çabada toplumsal şuurun oluşturulması ve farkındalığın arttırılması büyük ehemmiyet taşımaktadır.
Globalleşme ve teknoloji sayesinde küçük bir köy olan dünyamızda kabahat odakları daha organize ve çok uluslu bir nitelik göstermektedir. Bu nedenle uyuşturucu ile uğraş yalnızca ulusal bir sorun olmaktan çıkarak memleketler arası bir boyut kazanmaktadır.
Bilhassa kamu, sivil toplum, üniversite, medya, sanat ve spor topluluğu bu süreçte birlikte hareket ederek unsur ve teknoloji bağımlılığı meselesiyle çabayı sürdürmelidir.
Ensonhaber
